Ruda darniowa, to ruda żelaza o niewielkiej zawartości Fe (do 30%). Tam gdzie są wody z dużą ilością żelaza (poznamy je po brązowym zabarwieniu), na podmokłych łąkach, lasach, tuż pod ziemią powstają pokłady rudy darniowej. Co ciekawe, są to złoża odnawialne, jeśli teren nie zostanie zdewastowany, to czasem już po kilku latach nadaje się ponownie do eksploatacji. W Polsce ruda darniowa występuje dosyć powszechnie. Mieszkańcy Żyrardowa nie powinni się dziwić, że obok w lesie są jej złoża, osada fabryczna, późniejsze miasto Żyrardów powstało bowiem min. na terenie wsi Ruda Guzowska.

Ze względu na niską zawartość żelaza i charakter złóż (cienka warstwa), ruda darniowa nie jest używana współcześnie do przemysłowego wytopu żelaza, ale ze względu na powszechność i łatwą dostępność, była używana od początku hutnictwa na naszych ziemiach, aż do XX wieku, choćby na małą skalę przy dworach. Natomiast ze względu na swą porowatość i właściwości sorpcyjne, bywa stosowana jako pochłaniacz w filtrach. Można też ją spotkać zastosowaną jako budulec.

Ciekawostką jest to, że tu na Mazowszu Zachodnim powstał jeden z dwóch największych ośrodków hutniczych w barbarzyńskiej Europie (drugi, większy był w Górach Świętokrzyskich). W okresie do I do IV w.n.e. w tysiącach prymitywnych dymarek wytopiono ok. 3 000 ton żelaza! Surowcem była oczywiście miejscowa ruda darniowa. Znaczna część tego żelaza, prawdopodobnie posłużyła do produkcji broni, wiedząc że do wytworzenia miecza potrzeba było ok. 1kg żelaza, można sobie wyobrazić jak wielką armię można było uzbroić. To ośrodek mazowiecki i świętokrzyski uzbroiły barbarzyńców, którzy potem wyruszyli na podbój Imperium Rzymskiego. Wraz z upadkiem Rzymu, gdy plemiona germańskie przeniosły się na zachód i południe, kończy się masowa produkcja żelaza na tych ziemiach.

Edit 2022: Podczas badań archeologicznych w lesie żyrardowskim obok wsi Działki, zostały odkryte dwa piece do wytopu żelaza z rudy darniowej: "Jeden był wykonany z tzw. cegły palcówki (cegła tego typu była wykorzystywana dość powszechnie w średniowieczu). Znalezienie w jego pobliżu ceramiki pozwoliło datować dany obiekt na XVII-XVIII w. Drugi z pieców został odkryty już ostatniego dnia prac. Był on wykonany najpewniej z gliny i służył dodatkowo jako palenisko do przygotowywania ciepłych posiłków. Świadczą o tym liczne fragmenty naczyń, znalezione w jego obrębie. Jedno z naczyń udało się w znacznej mierze wykleić. Wśród zidentyfikowanych fragmentów można rozróżnić elementy trójnożnej patelni, głębokiego talerza, niewielkiego garnuszka oraz glinianego dzbanka. " (źródło: fanpage Archeologia Żyrardowa i okolic)

Miejsce na ukrycie skrzynki nie wybrałem przypadkowo, tutaj bowiem znalazłem mój pierwszy kawałek rudy darniowej. Po przeprowadzonej ścince, leśnicy zaorali pod uprawy leśne teren przy strumyczku i kawałki rudy walały się na powierzchni. Teraz jest tu podmokła łąka, częściowo porosła krzakami, ale jeśli pójdziecie na północ wzdłuż strumyczka, zobaczycie jak ten teren wyglądał przed ścinką.

Skrzynka ukryta w korzeniach jednego z drzew, zawiera:
- logbook i ołówek
- GeoKreta Ruda Darniowa (tu startuje)
- certyfikaty FTF, STF, TTF
- nienumerowane certyfikaty - dla każdego po 1 certyfikacie, staram się na bieżąco dokładać (piszcie w logach, gdy się będą kończyć)

W tym rejonie rudę darniową spotkasz przy skrzynkach:
- w parku Arkadia - AN - Przybytek Arcykapłana, AN - Domek Murgrabiego
- we wsi Nowa Huta - S-Ł: Kombinat Nowa Huta
- w Łowiczu - Czworoboczna Baszta, Pałacyk (Baronia)

Ciekawe linki:
- artykuł Żelazne Łąki - Wiedza i Życie nr 5/2001
- Mazowieckie Centrum Metalurgiczne - muzeum w Pruszkowie
- Ruda darniowa – pospolity surowiec który zmienił bieg historii.