Nieco historii
Na podstawie źródła (1) można wysnuć następującą hipotezę: prekursorem zorganizowanych robót górniczych w okolicach Wieściszowic był Christian Melchior Preller, kupiec z Podgórzyna, następnie przedsiębiorca, właściciel kopalni w Miedziance i Ciechanowicach oraz fabryki witrolu w Szklarskiej Porębie, którą wybudował w 1773 r.2). (?)Już w 1790 r. uzyskał pozwolenie na założenie w Płoszowie witrolejni – wytwórni kwasu siarkowego. W późniejszych latach trochę powyżej kopalni Hoffnung powstały dwie nowe kopalnie: Neue Glück i Gustav. Niestety, źródło nie rozwiązuje kwestii własności żadnej z kopalń; możliwe, że Preller był tylko inicjatorem, organizatorem albo co najwyżej nadzorcą robót górniczych. Być może jedynym zachowanym i ogólnie dostępnym dokumentem z tego okresu są właśnie dwa kamienne słupki górnicze.
[?]Tajemnica słupków górniczych
Już sam fakt, że dwa słupki dwóch kopalń stoją obok siebie, jest bardzo ciekawy - to rzadko spotykane (zakładam, że stoją w miejscu, w którym postawione zostały ponad 200 lat temu). Wygląda na to, że nie było fizycznie wytyczonej granicy liniowej, która by rozgraniczała kopalnie, określając terytorialny zakres własności - tu symboliczna, techniczna granica, wyznaczona słupkami, przecinała tylko drogę między dwiema kopalniami bazującymi na dwóch złożach różnych minerałów: pirytów - siarczanu żelaza (Hoffnung - wyrobisko w stoku Mnichów, z dwiema sztolniami) i siarczanu miedzi (Neue Glück - dziś Błękitne Jeziorko). Ciekawym jest, czy pole górnicze z powstałym później wyrobiskiem ze Sztolnią nr 3 i Krótką Sztolnią od samego początku należało do kopalni Hoffnung (1785), jako złoże rozwojowe, czy wydzielone zostało dopiero w trakcie organizacji kopalni Neue Glück (1793) i wówczas dołączone do Hoffnung, a to z uwagi na rodzaj złoża. Dwie rzeczy są w miarę pewne: obie kopalnie należały do jednego właściciela (skoro wewnętrzna, techniczna granica wytyczona tylko przez dwa słupki), a nowe, górne pole górnicze rozpoznane i wytyczone zostało przed 1790 r., zanim Preller otrzymał zgodę na budowę fabryki witrolu w Płoszowie (dziś: Pod Zegarem), bazującej na przeróbce siarczanu miedzi właśnie z tego pola. Był to okres, kiedy w Miedziance i Ciechanowicach wytwarzano już kwas siarkowy z siarczanu miedzi. Preller posiadający kopalnie w Ciechanowicach, miał podstawy (dostęp do technologii) by zająć się w Płoszowe przerobem siarczanu miedzi.
Pozostaje jedna kwestia do wyjaśnienia. Dlaczego w źródłach sztolnie w wyrobisku pirytów obok słupków granicznych lokalizowane są na polu górniczym Neue Glück, niezależnie od granicy wyrobisk? W l. 30-tych XIX w. kopalnie w Wieściszowicach zostały postawione w stan upadłości. W 1838 r. wałbrzyski kupiec Lauschner utworzył nowe gwarectwo i scalił wszystkie kopalnie oraz witriolejnię w jeden koncern „Morgenstern”. Wówczas granica wytyczona słupkami straciła sens bytu, a oba wyrobiska, z uwagi na bliskość - "przywiązane" do jednego pola górniczego.
A jeśli słupki stały kiedyś w innym miejscu? No cóż, znajdź to miejsce i sformułuj mniej karkołomne hipotezy o nich ;).
__________
"[?]" - domysły, hipotezy, które należałoby zweryfikować; "(?)" - niepotwierdzone informacje z jednego źródła
o keszu: • typ: "nietypowa"; kordy ustalone na podstawie mapy OC Gsmap certyfikaty: do uzupełnienia nick zdobywcy i data znalezienia kesza; w przypadku znalezienia grupowego przysługuje jeden certyfikat |
2) podczas swojego rozkwitu był to najbardziej znany taki zakład w Prusach, w 1800 r. odwiedzony przez pruską parę królewską: Fryderyka Wilhelma III i królową Luisę; dla gości odwiedzających zakład, Preller nakazał wytyczenie ścieżki do Wodospadu Szklarki