fabryka witriolu
W dolnej części Wieściszowic (niem. Rohnau), zwanej dziś „Pod zegarem” (daw. Płoszowa, cześć Ciechanowic) działał niegdyś niemiecki zakład chemiczny założony pod koniec XVIII w. przez Christiana Prellera, produkujący witrolej (kwas siarkowy) z surowca wydobywanego w pobliskich Wieściszowicach. Była tu kruszarnia rudy, płuczkownia, wyprażania i zbiorniki na kwasy. W latach 1892-1903 nastąpił spadek cen pirytów, w efekcie czego kopalnie chwilowo zawiesiły wydobywanie tego surowca. Wówczas w oparciu o siarczany [?]miedzi z Wieściszowic oraz siarczany cynku i barytu z ???, w 1902 r. zakład rozpoczął produkcję farb olejnych. Surowce do produkcji, jak i gotowe produkty, [?]najpóźniej od pocz. XX w. transportowane były między kopalnią Hoffnung, fabryką Vitriolwerk bei Rohnau i stacją kolejową Marciszów nieistniejącą już dziś linią kolejki wąskotorowej. Fabryka została zamknięta w 1925 r. i rozebrana1).
Kesz ulokował się w miejscu symbolicznym, klimatycznym; na tą okolicę wskazywali różni Tubylcy. Jest tu poniemiecki mostek po dawnej linii kolejki wąskotorowej. Solidne, wyglądające jak nowe, kamienne przyczółki mostu, a w przyczółkach widoczne pozostałości ceglanych podpór przęsła zniszczonego prawdopodobnie w trakcie rozbierania linii kolejki. Współcześnie wykonane przęsło jest typu "krzywo, prosto, byle ostro". Dziś mostek dla pieszych, a może i czołg by utrzymał - swoisty mikro-symbol zestawienia cywilizacji zachodu (niemiecka solidność) i wschodu (gniotca, nie łamiotca). Jest też widok na osłonę linii wysokiego napięcia, przypominającą nieco napowietrzny wyciąg do transportu urobku, jak w okolicach pobliskich Rędzin czy (?)Rębiszowa - a jakby to były pozostałości linii transportu rudy do fabryki witrolu?! (?)Druga taka osłona ze słupem stała kiedyś kilkaset metrów dalej w polu (została wycięta), nad polną drogą prowadzącą (?)do wąwozu, w którym to był kamieniołom... Trafisz tu na wiosnę, w okresie kiedy kwitnie rzepak - kolor, zapach i... pszczoły mogą w głowie zawrócić.
Odkrycie i tajemnica: już po zainstalowaniu kesza, po udostępnieniu geościeżki, pewien Tubylec, na pytanie o fabrykę, wskazał ręką na swój ogródek i stwierdził - (?)tu stał komin huty, a wskazując na "wzniesienie" - a po drugiej stronie drogi była fabryka. Dziś nie widać już żadnych śladów, ale... (i tu przyznał, że nawet sąsiadom o tym nie powiedział, to ja też się powstrzymam od wyjawienia tajemnicy-dowodu na istnienie fabryki); co do komina, wystarczy w jego ogródku trochę pokopać, a dojdzie się do szlaki i cementowej posadzki - podstawy komina. Wtedy przyjrzałem się budynkowi, w którym mieszka - i konkluzja, tak, to może być ocalały budynek techniczny huty. Ojciec Tubylca nazywał go - "kasyno", ale nie wiadomo dlaczego; może to chodziło o pochyłą podłogę na poddaszu i...
Serwis 2022.04.14: pola dookoła jeszcze się nie zazieleniły - nie ma rzepaku ani facelii; Mienica z rurą melioracyjną pod potokiem splantowała sobie swoje pionowe brzegi z zeszłego roku; nad potokiem pojawiło się "równia pochyła-pole" - okazało się, że tu będzie parking; na hałdzie robota wre - tu będze mini centrum gastronomiczne!!! Na hałdzie odpadów rudy pirytu - siarki? Oby nie było siary?! W końcu, w przyszłym roku, pojawi się w końcu kesz 04 KJ hałda :-). Póki co, chcieli zatrudnic do pracy na budowie centrum.
Dziadek pojawł się na mostku; dał się namówić na rozmowę. Mostek został zbudowany przez sołtysa, a zniszczony przez młodych, którzy tu gromadzili się i używali używki. Podobno dwóch przychodziło z Ciechanowic polami i musieli przekraczać Mienicę - poręcze mostka przydały się do zrobienia prymitywnej kładki przez potok. Po pytaniu, czy mieszkańcy wiedzą, kto zniszczył mostek, dziadek się zaciął. Na odchodne jeszcze powiedział, że podobno ktoś już zleciał z mostku, ale w błoto i nic się nie stało (może to sam dziadek; bardzo niewyraźnie mówił). A zatem keszu nie był pierwszym, co z mastka salto wykonał.
__________
"[?]" - domysły, hipotezy, które należałoby zweryfikować; "(?)" - niepotwierdzone informacje z jednego źródła
o keszu: • pojemnik: mały klipsiak reaktywacyjny certyfikaty: do uzupełnienia nick zdobywcy i data znalezienia kesza; jeśli znalezienie grupowe, przysługuje jeden certyfikat |