Miejsce w którym się znajdujesz przez pół roku znajdowało się na linii frontu, który w tym miejscu był nieco oddalony od rzek Rawka i Bzura - wynikało to z tego, że ze wględu na podmokłe tereny i wysoki poziom wód gruntowym, okolica była mniej dogodna do obrony i główne pozycje rosyjskie były cofnięte. Wykorzystali to Niemcy i w grudniu 1914 wywalczyli sobie tutaj rozległy przyczółek, jednak potem i tutaj walki przybrały charakter wojny pozycyjnej, a front ustabilizował się na linii Humin - folwark Dołowatka (ob. Humin Dobra Ziemskie) - Borzymów (obecnie Borzymówka) -Żylin (ob. Stary Żylin). Tutaj toczyły się jedne z najcięższych walk nad Rawką i Bzurą, min. bitwa w dniach 31.1-5.2.1915, rejon obecnego cmentarza był tż objęty pierwszym i trzecim atakiem z użyciem chloru.

Okoliczne wsie zostały kompletnie zniszczone i dopiero po przejściu frontu odbudowane. Oprócz nich, powstały tutaj nowe wsie/przysiółki o nazwach nawiązujących do wydarzeń wojennych - Okopy, Reduta, Wojenna (ob. Reduta Wojenna). Sam cmentarz wojenny prawdopodobnie powstał w okresie międzywojennym, poprzez komasację cmentarzy znajdujących się w okolicznych wsiach (według map, były one w Dołowatce, Kurabce, Kęszycach, pod Żylinem). Z okresu międzywojennego jest pomnik (taki sam obelisk jest min. w Bielicach), i prawdopodobnie też zachowana betonowa tablica nagrobna (co by tłumaczyło dlaczego napis jest po polsku). Cmentarz składa się obecnie głównie z krzaków. Ma czytelny układ - rów i wał wyznaczają jego skraj, ale poza tym niewiele się zachowało i do tego zarosło krzakami. Wczesną wiosną można na środkowej polanie wypatrzyć ślady mogił, blisko tylnego wału w krzakach są resztki pomnika.

Oglądając cmentarz wzbudzamy zainteresowanie psów z sąsiedniego gospodarstwa, a co za tym idzie także jego mieszkańców. Gdy zakładałem skrzynkę, zainteresowała się mną starsza pani, ale gdy okazało się, że nie robię tu ogniska, ani żadnej libacji, tylko oglądam cmentarz, miło z nią mogłem porozmawiać i dowiedzieć się kilku rzeczy. Jak choćby tego, że za pomnikiem są pochowani żołnierze radzieccy, którzy zginęli w czasie II wojny światowej gdy uciekali przed Niemcami przez pola i cmentarz. Ponadto przypomniała sobie, że gdzieś na skraju cmentarza, koło jej płotu leży tablica nagrobna, razem ją odszukaliśmy i odwróciliśmy napisem do góry (to ta z napisem 5 NIEZNANYCH ARM. ROS.)

Edit: od października 2014 trwają prace porządkowe polegające na wycinaniu krzaków - więcej o nich i terminy kolejnych, jakby kto chciał dołączyć tutaj i tutaj, jak na razie udało się wyciąć drogę do pomnika, a także odnaleźć fragmenty dwóch tablic, tym razem z grobów żołnierzy niemieckich.

Skrzynkę ukryłem na skraju cmentarza, przy drodze. Proszę starannie przykryć kilkoma kawałkami kory, a nie tylko jedną jak niektórzy z poprzedników!

nie zapomnij spisać (lub zrobić zdjęcie) kodu do Finału Geościeżki