Założony w 1893 roku (w tym samym roku została wybudowana murowana synagoga w
Bełchatowie). Pierwszy cmentarz żydowski w Bełchatowie położony był w okolicy dzisiejszej ulicy
Kempfinowka. Kiedy w XIX wieku napłynęła od miasteczka duża fala żydowskich osadników,
przyczyniając się w istotny sposób do bujnego rozwoju przemysłu włókienniczego, powstały nowe
instytucje, niezbędne do funkcjonowania dużej gminy. Nekropolię przeniesiono na ulice Lipową , w
pobliże cmentarza katolickiego. W okresie okupacji hitlerowcy zdewastowali miejsce pochówku
bełchatowskich Żydów, używając macewy do utwardzania dróg, chodników, kładzenia fundamentów
pod nowe budynki oraz regulacji koryta rzeki Widawki.

Żydowska ludność Bełchatowa sięgała okresami 70 procent ogólnej liczby mieszkańców, tworząc
obraz typowego sztetla pomiędzy Starym i Nowym Rynkiem (obecnie Plac Narutowicza i Plac
Wolności). W jej rękach znajdowały się nie tylko fabryki tkackie, ale tez wiele sklepików i warsztatów
rzemieślniczych. W 1939 roku zamieszkiwało Bełchatów około sześć tysięcy osób wyznania
mojżeszowego. Getto zlikwidowano w 1942 roku, a olbrzymia większość jego mieszkańców została
zamordowana w obozie koncentracyjnym w Chełmnie nad Nerem. Tam też znajduje się ufundowany
przez prywatnych sponsorów pomnik ofiar z Bełchatowa.

Po wojnie resztki zabytków żydowskiej kultury marniały, a zrujnowana synagoga przy ul.
Ewangelickiej została ostatecznie rozebrana w 1956 roku. Opuszczony cmentarz przy ul. Lipowej
został przez ówczesne władze miasta zamieniony w latach sześćdziesiątych na "Park Tysiąclecia".
Kilkadziesiąt większych ocalonych macew złożono w latach dziewięćdziesiątych w piwnicach dworku
Olszewskich, należącym obecnie do Muzeum Regionalnego. Z mniejszych odłamków zbudowano
małe lapidarium z pamiątkową tablicą. Jest to dziś jedyny ślad po dużej społeczności żydowskiej
Bełchatowa.

Getto w Bełchatowie, getto bełchatowskie – getto istniejące od 1 marca 1941 do sierpnia 1942,
utworzone przez Niemców w Bełchatowie dla ludności żydowskiej. W czasie okupacji Bełchatów
ogłoszono miastem żydowskim, Żydzi stanowili bowiem prawie 50% ogółu mieszkańców. 1 marca
1941 utworzono getto. W zorganizowanym na miejscu getcie byli oni represjonowani. Getto
mieściło się w granicach dzisiejszych ulic Fabrycznej, Pabianickiej, Sienkiewicza (dawniej ul.
Ogrodowej), Piłsudskiego oraz Placu Narutowicza. Uwięziono w nim ponad 5000 Żydów (w marcu
1942 r. getto liczyło 5460 osób), głównie z Bełchatowa i okolicznych miejscowości (m.in.
Szczercowa, Widawy, Zelowa). Na czele bełchatowskiego Judenratu stanął Shlomo Hirsh Topolowicz.

źródło tekstu

źródło tekstu 2