Początek istnienia kościoła parafialnego na tym terenie nie jest dokładnie znany. Historycy przyjmują kilka dat, od XIV do początków XVI wieku. Wiemy jednak , że uposażenie w dobra ziemskie parafii nastąpiło w roku 1502. Obecna świątynia nie jest pierwszym obiektem na tym terenie. Istniały w tym miejscu przynajmniej dwa drewniane kościoły.
Sanktuarium w Płonce Kościelnej nazywane czasami na Białostocczyźnie Jasną Górą Podlasia, ma swój początek w roku 1673, kiedy to mieszkanka Płonki, Katarzyna Roszkowska staje się świadkiem objawień maryjnych. Wtedy to również powstaje pierwszy kościół i zaczyna rozwijać się ruch pielgrzymkowy. Obecna świątynia została wybudowana w latach 1905 - 1913 ( w stylu neogotyckim ), a o tym jak mógł wyglądać stary kościółek (XVII w) możemy się domyślać oglądając obraz Wniebowzięcia Matki Bożej autorstwa Teodora Łosickiego, na którym również została namalowana scenka rodzajowa przedstawiająca procesję.
W kościele znajduje się kaplica, w której umieszczono cudowny obraz Matki Boskiej Płonkowskiej ( koronacja tego obrazu koronami papieskimi miała miejsce 30 czerwca 1985r )
Przed wejściem do obiektu znajduje się pomnik Króla Jana III Sobieskiego, który wg. lokalnej tradycji miał odwiedzić tutejsze sanktuarium.