Gold
W jydysz to nie tylko złoto, ale też ukochana osoba, złotko, skarb.

Takim złotkiem, skarbem była Dora Diamant dla Franza Kafki. 

Dora Diamant (prawdopodobnie urodzona Dwojra Dymant) urodziła się 4 marca 1898 r. w Pabianicach. Ojciec Dory, według Sary Baumer-Dimant, nazywał się Herschel (Zvi) Aron Lizer Dymant. Nazwisko to, w innych dokumentach, przybiera także formę Dimant, Dimont i Dymand. Różnice wynikają ze sposobu przekładu hebrajskiego zapisu nazwiska. „Dymant” jest wersją jidysz, natomiast „Diamant”, „Dimant” lub „Diament” odzwierciedlają niemieckie brzmienie nazwiska.

Matka Dory, kiedy mieszkała w Pabianicach, w piątek gotowała jedzenie i piekła smakołyki, które kazała dzieciom roznosić po domach ubogich rodzin, aby „Boże uchowaj” nie głodowali w szabas.W 1912 r zmarła, a rodzina przeniosła się do Będzina, w pobliżu granicy niemieckiej. Wtedy Dora prawdopodobnie przejęła większość domowych obowiązków, bo była najstarszą z pięciorga dzieci Dymantów. 

Rodzice Dory (a raczej jej ojciec) planowali, że zostanie przedszkolanką. Wysłali ją do Krakowa, aby uczyła się zawodu, a ona uciekłaI to do Berlina, a tam pracowała wśród społeczności żydowskiej jako nauczycielka i krawcowa w sierocińcu. I to tam przedstawiała się jako Dora Diamant. 

Jak Dora poznała Kafkę? 

W lipcu 1923 r pojechała pracować w sanatorium dla Żydów nad Bałtykiem. To tam poznała Franza Kafkę - już wtedy chorego na gruźlicę. Podobno to była miłość od pierwszego spojrzenia. Jednak nie żyli ze sobą zbyt długo, bo już 3 czerwca 1924 r. w sanatorium pod Wiedniem, Franz zmarł w jej ramionach. Dora miała 25 lat. 

Po śmierci Kafki Dora zachorowała i popadła w tarapaty finansowe. Przyjechała do rodziny swojej matki, mieszkającej w Brzezinach, koło Łodzi. Choroba Dory nigdy nie została rozpoznana, ale do końca 1925 r. pozostała w Brzezinach. Najpewniej w domu Beli Diamant. 

Max Brod, przyjaciel Kafki, czynił starania, aby wspomóc finansowo Dorę. Miała otrzymać udział w zyskach z tytułu sprzedaży „Procesu” Franza Kafki. Dr Brod wynegocjował kontrakt z Die Schmiede. Przekazał nawet wydawnictwu prawa do innych nieopublikowanych książek Kafki. Dorę przedstawiał jako narzeczoną pisarza. Czuł, że jest to zgodne z wolą pisarza. Rodzina Kafki także wyraziła zgodę na pomoc dla Dory. Po wydaniu „Procesu” wydawnictwo jednak upadło. 

I co dalej z Dorą? 

Pod koniec lat 20. Dora studiowała W Akademii Teatralnej w Düsseldorfie i pracowała jako zawodowa aktorka. W latach 30. wstąpiła do Komunistycznej Partii Niemiec. Specjalizowała się w ulicznych scenkach agitacyjnych i propagandowych. Poślubiła Lutza Laska, redaktora komunistycznej gazety Die Rote Fahne. 1 lutego 1934 r. urodziła córkę Franciszkę Mariannę. W 1936 r. uciekła wraz z córką do Kraju Rad, gdzie przebywał jej mąż. W 1937 r. po aresztowaniu Laska, w okresie czystek stalinowskich, udało się jej opuścić Związek Sowiecki. Dotarła do Anglii na tydzień przed wybuchem II wojny światowej.

Została zatrzymana w ośrodku internowania dla kobiet, pochodzących z nieprzyjacielskich państw, na Isle of Man. Przebywała tam w latach 1940-1941. Po uwolnieniu trafiła do Londynu i rozpoczęła działalność na rzecz rozwoju kultury i języka jidysz. Prowadziła także restaurację. W 1950 r. odwiedziła nowo powstałe państwo Izrael. Zmarła 15 sierpnia 1952 r. w Plaistow Hospital we Wschodnim Londynie. Została pochowana w nieoznakowanym grobie na United Synagogue Cementary przy Marlow Road w East Ham.

I czemu skrzynka akurat tutaj? 

Kathi Diamant autorka książki „Kafka's Last Love”, poszukując śladów Dory w Pabianicach odkryła, że dom w którym urodziła się Dora znajdował się w na ulicy Południowej 19 (wcześniej Marktstrasse). Niestety po domu w którym się urodziła nie ma śladu. Ten pod którym się znajdujecie wybudowano w 1912 roku, czyli w czasie ich przenosin do Będzina (prawdopodobnie przenieśli się w okolicy 1912 roku).

O skrzynce:

Skrzynka tradycyjna, patent znany i lubiany. Ołówka nie ma, miejsca na geokrety też brak. Pojemnik typu eppendorf.

Źródła: 
Artykuł Echa Kafkowskie - https://um.pabianice.pl/artykul/110/106/echa-kafkowskie