[WK] Dawny plac wiejski z kapliczką św. Rocha

Historia:

Nazwa Wielkiego Kacka podobnie jak sąsiedniego Małego Kacka powstała od nazwy cieku wodnegoznanego jako rzeka Kacza lub Kaczy Potok. Przepływa ona przez Wielki Kack i dalej przez Redłowo iOrłowo by znaleźć ujście w Zatoce Gdańskiej. Początkowo istniały Wielkie i Małe Kaczki. Taka nazwa zapewne zachowałaby się do dzisiaj, jednak Niemcy skojarzyli tę nazwę ze słowem Katze –kot i już w 1438 roku używali nazwy Grosse Katze (duży kot). Kaszubi skracali tę nazwę na Kacko. Stefan Ramułt stwierdził, że prawidłowa nazwa powinna brzmieć „Kack”, gdyż jak pisał „Kac” jest germanizmem (od Katz). Nazwa Wielki Kack utrwaliła się od 1560 roku, chociaż potocznie używano jeszcze nazwy Wielkie Kaczki. Zachował się nawet obrazek komunijny z 1917 roku, na którym proboszcz wielkokacki Melchior Bałach wpisał nazwę Wielkie Kaczki. W przedrozbiorowych źródłach nazwa Wielkiego Kacka zapisywana była najczęściej w formie Kaczko, Kaczk, Kacki, lub po prostu Kack, rzadziej Kościelny Kack, Kaczki Wielkie, Wielki Kack. Ta ostatnia wersja stała się obowiązującą dopiero w czasach zaborów. W 1920 roku po przejściu Wielkiego Kackaw granice Polski niemiecką nazwę Grosse Katz zastąpiono polską –Wielki Kack. W czasie II wojny światowej Niemcy ponownie zmienili nazwę wsi, tym razem zapisywaną jako Grosskatz.

Kapliczka św. Rocha (w centrum wsi) to najstarsza z kapliczek, pochodzi z połowy XIX wieku (starsza niż obecny kościół z 1895 roku). Stała w centrum wsi, na placu wiejskim w otoczeniu czterech dorodnych lip. W pobliżu kapliczki stała tymczasowa szkoła podstawowa wybudowana w 1945 roku. Obok znajdowało się gospodarstwo Józefa Ellwardta, a za ulica była piekarnia, sklep kolonialny i restauracja. Przy kapliczce kłaniały się feretrony pielgrzymkowe. Zabytkowa kapliczka z trzema kondygnacjami została wybudowana z cegieł z pobliskiej ceglarni w Kolibkach, o czym świadczą napisy „Koliebken” widoczne na cegłach do dziś. Dolna kondygnacja kapliczki posiada cztery wnęki zakończone łagodnymi łukami, w tle są sylwetki białych krzyży, a nad nimi ceglane ozdobniki. Część środkowa ma cztery nisze zamykane szklanymi drzwiczkami, z miejscem na ustawienie figurek. W ostatniej najwyższej kondygnacji są trzy wnęki i jedna zamurowana, w tej wnęce stoi figura Matki Bożej. Dwuspadowy dach pokryty jest dachówką i zwieńczony metalowym krzyżem. W latach 80. przy kapliczce poszerzono jezdnie, tak, że znalazła się ona po stronie Karwin, a drzewa zaczęły usychać, w końcu je ścięto. Miejsce straciło swój urok. W 2000 roku kapliczka przeszła renowację, a w niszach stanęły 4 figurki świętych – Rocha (patrona pielgrzymów), Izydora (patrona rolników), Krzysztofa (patrona podróżujących) i Jana Nepomucena (zbawcę od powodzi).

Przy placu wiejskim, który nie posiadał swojej nazwy i znajdował się w centrum wsi (okres powstania nieznany), przy którym stoi kapliczka, znajdowała się również karczma. Odchodziły od niego drogi na Chwaszczyno, Wiczlino, Sopot oraz na łąki na Karwinach. Wokół niego lokalizowana była zabudowa z usługami. Pierwsza karczma na terenie wsi Wielki Kack powstała po 1353 roku. Gospoda powstała w samym centrum wsi (przy dzisiejszym skrzyżowaniu ulicy Wielkopolskiej z ulicą Małe Karwiny). Pełniła funkcje handlowe, gastronomiczne, rozrywkowe oraz noclegowe. Obok kościoła była głównym centrum życia mieszkańców wsi.Karczmafunkcjonowała w tym miejscu przez kolejne kilkaset lat, co potwierdzają kolejne zachowanedokumenty. Z nich dowiadujemy się także, że w 1582 roku gospodę prowadziła karczmarka.Dokumenty pochodzące z pierwszej połowy XVII wieku nie wspominają nic o karczmie. Być może przez pewien okres funkcjonowanie obiektu było z pewnych powodów zawieszone.W 1695 rokuoberżę prowadził karczmarz Jurek Szyplak, a w 1772 roku karczmarz Döring. Od 1776 roku w karczmie podawano tylko miejscowe piwo pochodzące z wielkokackiego folwarku. W 1820 roku na terenie wsi było już dwóch szynkarzy, a więc prawdopodobnie pojawiła się druga, konkurencyjna gospoda. Pierwotną karczmę prowadził pan Derowski. Następnie gospoda znalazła się w rękach rodziny Grabińskich. Budynek został rozbudowany i jeszcze przed wybuchem I wojny światowej nosił nazwęZajazd A. Grabińskiego.Z kolei w okresie dwudziestolecia międzywojennego rynek noclegowo-gastronomiczny zaczął się jeszcze bardziej rozwijać. W 1924 roku, oprócz karczmy, którą dzięki koneksjom rodzinnym prowadził teraz Jan Cząstka (Oberża u Jana Cząstki), gdzie działała także sala taneczna i sklep kolonialny, funkcjonowała również Gospoda Franciszka Studzińskiego(specjalizowała się w wyrobach cukierniczych -dziś powiedzielibyśmy kawiarnia) oraz Oberża u Franciszka Deji(restauracja, pensjonat i sklep kolonialny). Cztery lata później działała już na pewnoOberża Kaszubska u Wojciecha Targowskiego(sklep kolonialny i restauracja z wyszynkiem). Ów oberżysta, który przybył tu z głębi kraju, którego przyciągnęła rozbudowująca się Gdynia, słynął z patriotyzmu oraz niechęci do sprzedaży alkoholu młodzieży. Podczas bestialskiego napadu Niemców w 1939 roku zamordowany został Wojciech Targowski. Jego oberża przetrwała jednak wojenne zawieruchy, a budynek po niej służył w czasach powojennych początkowo za szkołę. Następnie w salach dawnej gospody działał sklep spożywczy. Ostatecznie jednak, w związku z planowaną budową osiedla Karwiny budynek został zburzony w latach 70. Pod koniec lat 70-tych XX wieku na potrzeby budowy nowej dwupasmowej ulicy Chwaszczyńskiej i Orłowskiej zlikwidowany został również plac. Jego relikty pozostały jednak między dawną szosą (dzisiaj ciąg pieszo-rowerowy) a budynkami na Małych Karwinach. Pod koniec lat 90-tych zlikwidowane zostały i resztki placu, kiedy to wybudowano nowy budynek usługowy (m.in. pizzeria), a na reliktach placu urządzono niewielki parking istniejący do dzisiaj.

Skrzynka:

Multi z jednym etapem i finałem. Koordy wskazują pierwszy etap.

Gdy go znajdziesz musisz go zabrać a następnie:

- Przejść przez ulicę tak by mieć kapliczkę po swojej prawej stronie, następnie:

- Minąć dawny budynek karczmy,

- Zejść w dół ulicą Małe Karwiny. W pewnym momencie po Twojej lewej stronie zobaczysz skrzynki elektryczne. Jesteś już blisko. Idź dalej jeszcze kilka kroków i spójrz w prawo.

- Jeśli znalazłeś czerwone oznaczenie hydrantu to jesteś już na miejscu. Narzędzie wszystko wyjaśni.

Po podjęciu finału nie zapomnij odłożyć pierwszego etapuZachowaj absolutne maksimum konspiracji.