Największy na świecie niekomercyjny serwis geocachingowy
GeoŚcieżki - skupiające wiele keszy
Ponad 1000 GeoŚcieżek w Polsce!
Pełne statystyki, GPXy, wszystko za darmo!
Powiadomienia mailem o nowych keszach i logach
Centrum Obsługi Geokeszera wybierane przez Społeczność
100% funkcjonalności dostępne bezpłatnie
Przyjazne zasady publikacji keszy
You have to be logged-in in order to perform operations on this cache.
stats
Show cache statistics
[124] Osówek - pomnik ofiar pacyfikacji - OP9832
Park Krajobrazowy Lasy Janowskie
Owner: geokuba
Please log in to see the coordinates.
Altitude: m. ASL.
 Region: Poland > lubelskie
Cache type: Traditional
Size: Micro
Status: Ready for Search
Date hidden: 28-06-2020
Date created: 15-07-2020
Date published: 15-07-2020
Last modification: 27-08-2020
13x Found
0x Not found
0 notes
watchers 1 watchers
40 visitors
8 x rated
Rated as: Excellent
1 x recommended
This cache is recommended by: grafen
In order to view coordinates and
the map of caches
you must be logged in
Cache attributes

Go geocaching with children  Bike  One-minute cache  Take something to write  Nature  Monumental place 

Please read the Opencaching attributes article.
Description PL

(W poniższym tekście korzystałem z wiadomości zawartych w Wikipedii i w książce Zenona Łukasza Baranowskiego „Ziemia Janowska”, Zamość 2011 r.)

Osówek jest małą śródleśną miejscowością liczącą około 85 mieszkańców.

W miejscowości znajduje się wybudowana w latach 90. XX w. kaplica św. Józefa Robotnika, będąca kościołem filialnym Parafii Miłosierdzia Bożego w Brzezinach, do której przynależy miejscowa ludność katolicka.

Miejscowość powstała w wyniku fali zasiedlania lasów potockich w XIX wieku. Istniała już w 1840 roku. Kilku pierwszych osadników zamieszkało na wykarczowanych działkach. W 1865 roku były tu tylko 4 domy i 24 mieszkańców. Około 1872 roku powstała kolonia Osówek. Daniel Lachman, właściciel dóbr Potoka D, początkowo oddał w wieczystą dzierżawę, a później sprzedał kilkaset mórg nowym osadnikom, pochodzącym z Galicji. Osadnicy ci pochodzili z grupy nazywanej Lesiakami (Lasowiakami), którzy zamieszkiwali tereny dawnej Galicji. Aktualnie, pod względem etnograficznym, na tych terenach zamieszkuje grupa Boruchów (Borowiaków), których kultura związana jest z Lesiakami.
Kolonia przewyższała starą cześć kilkukrotnie. W 1905 roku wieś zamieszkiwały 93 osoby, a kolonię 204. Tuż po I wojnie światowej Osówek liczył 45 domów i 274 mieszkańców.

W czasie II wojny światowej, za sprzyjanie partyzantom, Niemcy 29 września 1942 roku spacyfikowali wieś, mordując 43 jej mieszkańców (Zenon Ł. Baranowski). Co ciekawe, stare przewodniki z lat 80. XX w., w tym Grzegorza Rąkowskiego, Włodzimierza Wójcickiego i Ludwika Paczyńskiego, podają inną liczbę ofiar, a konkretnie: „36 mieszkańców rozstrzelano w dwóch grupach – 20 we wsi i 16 na polu.”

Dla upamiętnienia tego dramatu w 1967 roku postawiono pomnik. Pomnik był pionowo postawionym betonowym prostopadłościanem z tablicą zawierającą listę zamordowanych:

„W dowód pamięci bestialsko pomordowanych przez zbrodniarzy hitlerowskich w dniu 29 września 1942 r. – społeczeństwo Osówka.
Antoni Syp z rodziną, Walenty Syp z rodziną, Stanisław Goleń z rodziną, Stanisław Roczniak z rodziną, Jan Niekochański z rodziną, Błażej Rapa z rodziną, Bolesław Rapa z rodziną, Antoni Ludian z rodziną, Adam Król z rodziną, Adam Skrzypek z rodziną, Jan Skrzypek, Stanisław Skrzypek,  Franciszek Ludian, Feliks Budkowski, Anna Siębida, Bolesław Lewandowski.
Cześć Ich pamięci. Osówek, dnia 29.IX.1967 r.”

Zapewne w międzyczasie nad tablicą zawieszono metalowy krzyż.

W 2007 roku dzięki staraniom Gminy Potok Wielki zostało odbudowane otoczenie obelisku, a w roku 2018 dokonano renowacji tego pomnika. Odsłonięcie odnowionego pomnika miało miejsce w dniu 30 września 2018 r. Publiczna Szkoła Podstawowa w Potoczku w opracowaniu T. Janik tak relacjonowała to wydarzenie:

„Uroczystość rozpoczął występ uczniów Publicznej Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Potoczku. Następnie odbyła się Msza Św., której przewodniczył proboszcz Parafii pw. Miłosierdzia Bożego w Brzezinach Stojeszyńskich, ks. kanonik Krzysztof Woźniak dziekan Dekanatu Modliborzyckiego. Oprawę muzyczną przygotowała Grupa Rekonstrukcyjna Żołnierzy Wojska Polskiego „Wrzesień 1939” z Jastkowic. Po Mszy Św. władze gminy, przedstawiciele szkół, poczty sztandarowe, uczniowie, zuchy i harcerze z Potoczka, Potoka Wielkiego, Potoka Stanów, ich rodzice oraz okoliczni mieszkańcy przeszli pod pomnik, gdzie ks. kanonik Krzysztof Woźniak oraz wójt gminy Potok Wielki pan Jerzy Pietrzyk dokonali aktu odsłonięcia pomnika ofiar a następnie ks. kanonik poświęcił obelisk.”

Pomnik został odnowiony w ten sposób, że betonowy prostopadłościan został obity płytami marmurowymi, wymieniono zawieszony metalowy krzyż na mniejszy i powieszono nową marmurową tablicę z tekstem niemal identycznym jak był z 1967 r., jedynie stare słowa „Cześć Ich pamięci” zmieniono na „Pokój Ich duszom”. No i dodano test informacyjny: „Pomnik odnowiony staraniem Gminy Potok Wielki w 100-lecie odzyskania niepodległości. Osówek, dn. 29.IX.2018 r.”

Za pomnikiem stoi stary niszczejący drewniany budynek szkoły podstawowej. Szkoła wybudowana w roku 1953 działała do roku 1999.

Skrzynka  - pojemnik PET z samym logbookiem - położona na drzewie obok gospodarskich budynków szkoły.

Additional hints
You must be logged-in to see additional hints
Pictures
Pomnik
Log entries: Found 13x Not found 0x Note 0x All entries