Przemierzając drogi powiatu kieleckiego, wielokrotnie natkniemy się na tablicę "Cisowsko-Orłowiński Park Krajobrazowy". Cisów - enklawę w środku świętokrzyskich lasów szybko odszukamy przy drodze 764. Gdzie szukać miejsca dającego drugą część nazwy Parku ?
Położona u stóp Góry Perlikowej wioska Orłowiny przechodziła burzliwe dzieje. Zagubiona w Puszczy Jodłowej wioska, pierwotnie liczyła kilkanaście domostw. Wg ustnych przekazów, w pobliżu wsi w 1863 r znaleźli schronienie powstańcy po bitwie pod Opatowem. Tradycje niepodległościowe wśród mieszkańców wioski były zawsze silne. W podzięce za odzyskanie niepodległości, mieszkaniec Orłowin Antoni Augustowski postawił krzyż z wyrytą datą "1918". Kilku mężczyzn brało udział w wojnie obronnej w 1920r. Nauczyciel miejscowej szkoły, podporucznik Antoni Małek, zmobilizowany w 1939r, został zamordowany w Katyniu.
We wrześniu 1939r wieś liczyła 26 domostw. W 1926r została wybudowana leśniczówka a w 1933 staraniem mieszkańców wsi, szkoła podstawowa. Niemcy dotarli do wsi w listopadzie 1939r. W końcówce tego roku, leśniczówka stała się miejscem schronienia ukrywających się ludzi. Pierwszy obóz partyzancki w lasach Orłowińskich utworzyli "Wybranieccy" pod dowództwem "Barabasza" (Marian Sołtysiak). Powstawały grupy BCh i ZWZ. W latach 1942 i 43 Orłowiny nawiedziły dwie klęski - tyfus, w wyniku którego zmarło kilku mieszkańców oraz w październiku 1943r pożar, który strawił całkowicie kilka zagród w środku wsi. Zagłada Orłowin nastąpiła w sierpniu 1944r. Penetrujące teren na zachód od przyczółka sandomierskiego i przygotowujące linię obrony we wsi Sędek oddziały radzieckie, zostały zbombardowane i ostrzelane artylerią. Wieś została obsadzona przez liczne oddziały niemieckie, kilka domów zostało spalonych. Mieszkańcy zostali wysiedleni na punkt zborny w Makoszynie. Część z nich wywieziono na roboty do Niemiec. Po ustąpieniu Niemców Orłowiny przestały istnieć. Pola i las przecinał szeroki pas minowy. Pozostały tylko dwa budynki ( w tym leśniczówka ). Reszta została spalona lub rozebrana na budowy bunkrów i ziemianek.
Dekretem Starosty Opatowskiego z 1947r, pozostający przy życiu mieszkańcy Orłowin, zostali przesiedleni do wsi Kaliszany za Opatowem, gdzie dostali ziemię z rozparcelowanego majątku Zygmunta Leszczyńskiego, pozostawiając swoje ziemie Lasom Państwowym. 27 rodzin rozpoczęło życie na nowym miejscu. Borykając się z trudnościami wznoszenia nowych siedzib, mieszkańcy przez 25 lat prowadzili swoją walkę o nazwę wsi w miejscu nowego pobytu. W roku 1958 wywalczyli zmianę na Kaliszany Folwark, a w 1974r dostali zgodę od Gromadzkiej Rady narodowej w Wojciechowicach na powrót do pierwotnej nazwy - Orłowiny.
Od 2003 na początku września każdego roku, odbywają się pod krzyżem w pierwotnym miejscu Orłowin spotkania rozsianych po całej Polsce dzieci i wnuków dawnych mieszkańców.
Symbol | Typ | Współrzędne | Opis |
---|---|---|---|
Interesujące miejsce | --- | obecne miejsce Orłowin |