Kazimierz Zenkteler

Kazimierz Zenkteler, pseud. Warwas – naczelny dowódca w III powstaniu śląskim, powstaniec wielkopolski.

Urodził się 24 stycznia 1884 w Wojnowicach (pow. Grodzisk Wielkopolski) w rodzinie kupieckiej. Ukończył gimnazjum w Poznaniu w 1906r., po czym odbył roczną służbę wojskową w pruskiej armii, w pułku artylerii ciężkiej, którą ukończył w stopniu sierżanta. D0 1914r. zajmował się kupiectwem. Po wybuchu wojny powołano go do armii niemieckiej. Za kampanię na froncie zachodnim awansował na zastępcę oficera. Na początku 1915r. został dowódcą baonu w Poznaniu. Podczas walk na froncie wschodnim awansował do stopnia podporucznika artylerii ciężkiej. Brał udział w walkach we Flandrii, gdzie w kwietniu 1918r. został ciężko ranny i zwolniony z wojska jako inwalida wojenny. Po powrocie na teren Wielkopolski włączył się do prac organizacyjnych polskich sił powstańczych, a wraz z wybuchem powstania uczestniczył w walkach o Wolsztyn, Nowy Tomyśl i Zbąszyn. Otrzymał nominację na dowódcę Okręgu Wojskowego w Grodzisku, a następnie frontu zachodniego. Dekretem Naczelnej Rady Ludowej awansował do stopnie kapitana. W październiku 1919r. został dowódcą grupy zachodniej frontu wielkopolskiego. W styczniu 1920r. dowodził oddziałami przejmującymi tereny Wielkopolski przyznane Polsce. W czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził Rezerwową Wielkopolską Brygadą Piechoty i 23. Dywizją Piechoty awansując do stopnia podpułkownika.

Mianowany naczelnym dowódcą wojsk powstańczych, przybył na Śląsk 3 czerwca 1921r. po odwołaniu Macieja Mielżyńskiego, nieudolnego dowódcy III powstania. Mimo niemieckiej ofensywy zdołał utrzymać front do formalnej likwidacji powstania 25 czerwca. W czerwcu 1922r. jako pułkownik wkroczył na czele 23. Dywizji Piechoty na wywalczony Górny Śląsk. W uznaniu zasług wojennych otrzymał majątek ziemski w Mieściskach k. Grodziska Wielkopolskiego. Po wybuchu II wojny światowej, w grudniu 1939r. został deportowany przez Niemców do Jędrzejowa na Kielecczyźnie, gdzie przez okres okupacji i pierwsze powojenne lata prowadził magazyn zbożowy. Jego majątek rozparcelowano, a w 1950r. zakazano mu prowadzenia handlu. Żył samotnie w niedostatku, wspomagany przez sąsiadów. Zmarł w styczniu 1955r. i pochowany na cmentarzu parafialnym św. Trójcy w Jędrzejowie. Odznaczony Orderem Virtuti Militarii V kl., Orderem Polonia Restituta, Krzyżem Walecznych, Legią Honorową, Krzyżem Niepodległości z Mieczami i Śląskim Krzyżem Walecznych.

W moim rodzinnym mieście – Katowicach – w 2007r. nazwano jego imieniem rondo na osiedlu Paderewskiego (nazwa nadana uchwałą RMK nr XII/202/07 z 25 czerwca 2007r.), a na budynku szkoły w Szopienicach odsłonięto pamiątkowe popiersie.

Wszystkie podane informacje zaczerpnięte z książki „Patronowie katowickich ulic i placów” pod redakcją Urszuli Rzewiczok, Katowice 2013r.