Na Świetym Krzyżu mozna znaleźć kilka skrzyneczek, ale jakoś nie tknęło mnie, że poświęconej samemu klasztorowi nie ma. Postanowiłem to naprawić.
Klasztor został wzniesiony na miejscu pradawnego miejsca kultu, a do jego budowy wykorzystywano między innymi materiał z wałów otsczających święte miejsce Pogan.
Klasztor i kościół zostały ufundowane przez Bolesława Krzywoustego międzu rokiem 1102 a 1138, natomiast tradycja benedyktyńska przypisuje powstanie Bolesławowi Chrobremu w roku 1006.
Władysław Łokietek w 1306 roku przekazał relikwie drzewa Krzyża Świętego i dzięki teku od wieku XV kościół na Łyścu jest pod tym wezwaniem.