Największy na świecie niekomercyjny serwis geocachingowy
GeoŚcieżki - skupiające wiele keszy
Ponad 1000 GeoŚcieżek w Polsce!
Pełne statystyki, GPXy, wszystko za darmo!
Powiadomienia mailem o nowych keszach i logach
Centrum Obsługi Geokeszera wybierane przez Społeczność
100% funkcjonalności dostępne bezpłatnie
Przyjazne zasady publikacji keszy
Musisz być zalogowany, by wpisywać się do logu i dokonywać operacji na skrzynce.
stats
Zobacz statystykę skrzynki
Ogród klasztorny Bernardynów - OP8R9L
Właściciel: wzorowy
Ta skrzynka należy do GeoŚcieżki!
Zaloguj się, by zobaczyć współrzędne.
Wysokość: 106 m n.p.m.
 Województwo: Polska > podlaskie
Typ skrzynki: Tradycyjna
Wielkość: Mikro
Status: Gotowa do szukania
Data ukrycia: 31-03-2018
Data utworzenia: 31-03-2018
Data opublikowania: 31-03-2018
Ostatnio zmodyfikowano: 14-04-2018
71x znaleziona
7x nieznaleziona
1 komentarze
watchers 1 obserwatorów
91 odwiedzających
36 x oceniona
Oceniona jako: dobra
Musisz się zalogować,
aby zobaczyć współrzędne oraz
mapę lokalizacji skrzynki
Atrybuty skrzynki

Można zabrać dzieci  Zalecane szukanie nocą  Szybka skrzynka  Weź coś do pisania  Umiejscowiona na łonie natury, lasy, góry itp 

Zapoznaj się z opisem atrybutów OC.
Opis PL

Ogród klasztorny O.O. Bernardynów - barokowy, ozdobno-użytkowy, powstały w latach 1771-1789 i przebudowany około połowy XIX w.

Położenie obiektu: na parcelach mieszczańskich, nad rzeczką Motławą (dopływem Narwi), w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Tykocina (obecnie w obrębie miasta), na osi ulicy Bernardyńskiej, prowadzącej do rynku

Klasztor bernardyński w Tykocinie zbudowany został z fundacji Jana Klemensa Branickiego w latach 1771-1789, a w 1790 r. zakonnicy przenieśli się tu z Kępy narwiańskiej, gdzie od 1479 r. istniał poprzedni klasztor. Autorem projektu klasztoru i ogrodów (oraz niezrealizowanego projektu kościoła) był Józef Sękowski młodszy. Pierwotny projekt, opracowany w 1771 r., przewidywał rozplanowanie kompozycji na prostokątnym terenie ciągnącym się z północy na południe. Koncepcję jednak zmieniono ze względu na podmokłość gruntów i urządzono ogród użytkowy ciągnący się ze wschodu na zachód. Zmieniono także usytuowanie zabudowań, zaś kanał wodny Motławy, który był już wykopany, zamiast znajdować się na zachodniej granicy ogrodu, znalazł się w obrębie układu kompozycyjnego.

Ulicę Bernardyńską zamykał fragment głównej elewacji kościoła, wzniesiony około 1790 r. Dalej założono fundamenty kościoła, którego budowa zatrzymała się i nigdy nie została zrealizowana. Teren cmentarza kościelnego, na którym w 1791 r. zorganizowano drogę krzyżową otoczony był przez klasztor, zbudowany na planie zbliżonym do litery U. Na południe od klasztoru umieszczono gospodarstwo klasztorne, a część zachodnią kompozycji zajął ogród ozdobny, przy który z południa na północ przepływała Motława. W zachodniej części ogrodu wykopano też dwie prostokątne sadzawki przedzielone groblą i przy północnej sadzawce zbudowano w ogrodzie pawilon, do którego z dziedzińca gospodarczego wiodła od wschodu jedna z dróg ogrodowych. Główne drogi spacerowe zaplanowano w kształcie krzyża łacińskiego, którego krzyżownica biegła między klasztorem a Motławą, przy czym droga z dziedzińca gospodarczego do pawilonu przecinała wzdłużne ramię tego krzyża. Te same zasady rozplanowania ogrodu odnajdujemy w projekcie ogrodu sióstr szarytek z Białymstoku z 1768 r. – widocznie autorem obu projektów był Józef Sękowski młodszy. W południowo-zachodnim narożniku ogrodu umieszczono wnękę służącą kontemplacji. Na zachód od sadzawek urządzono warzywnik, a pomiędzy gospodarstwem a ogrodem ozdobnym umieszczono sad, który później poszerzono od strony południowej. W obrębie ogrodów ozdobnych posadzono m.in. lipy i klony.

W 1791 r. wschodnie skrzydło klasztoru zostało adaptowane na kaplicę, która została później, około 1838 r. rozbudowana na kościół. W 1797 r. ogrodzono teren cmentarza kamiennym murem, wzdłuż którego nasadzono szpalery lipowo klonowe.

Dawną elewację główną kościoła w 1853 r. przebudowano na bramę i dzwonnicę, zaś w 1854 r. wykonano elewację główną kościoła bernardyńskiego (powstałego po rozbudowie kaplicy). W 1855 r. uporządkowany został teren cmentarza, skąd usunięto zrujnowany fundament kościoła, a w miejscu prezbiterium wzniesiono figurę Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny. Zapewne też w roku 1853 przekształcono ogrody klasztorne likwidując podział na część ozdobną i sadowniczą. Całość ogrodu zajął wtedy sad, ale pozostawiono istniejące drogi więc ogród nadal podzielony był na kwatery. Poza tym, w sąsiedztwie starych sadzawek ogrodowych wykopano trzy nowe, a otocznie stawów w południowej części dawnych ogrodów owocowych zajęły teraz łąki klasztorne.

W połowie stulecia dawny pawilon ogrodowy nad stawem zamieniono na browar. W 1876 r. poszerzono ulicę Klasztorną biegnącą północną granicą kompozycji. Całość założenia zajmowała wówczas obszar o powierzchni około 11 ha.

W 1870 r. klasztor bernardynów tykocińskich uległ kasacie. Część wschodnią dziedzińca, klasztoru, zabudowań i terenów ogrodowych zajęła Parafia Rzymsko-Katolicka w Tykocinie. Część zachodnią przekazano na potrzeby świeckie, przy czym w zachodniej części klasztoru urządzono mieszkania prywatne. Podział terenów klasztornych spowodował wyniszczanie ogrodu, z którego po 1879 r. stale usuwano nasadzenia ozdobne i drzewa owocowe.

Podczas stu kolejnych lat sposób użytkowania terenu nie uległ zmianie, co doprowadziło do niemal całkowitego zniszczenia dawnej kompozycji ogrodowej. Nieliczne stare drzewa pozostały jedynie na dziedzińcu, w sąsiedztwie ulicy i nad rzeką. Przetrwały natomiast zabudowania klasztorne, dawne budynki gospodarcze, dom ogrodnika (usytuowany na zamknięciu poprzecznej osi ogrodu) oraz mury ogrodzeń wokół cmentarza i wzdłuż wschodniej części założenia.

W 1974 r. przeprowadzony został remont zabudowań poklasztornych, w których umieszczono Dom Księży Emerytów Diecezji Łomżyńskiej.

W latach 80. XX w. roślinność dawnych ogrodów bernardyńskich była bardzo skromna. Składały się na nią cztery osiemnastowieczne lipy (trzy rosnące przy północnej granicy założenia i jedna w ogrodzie), kilka dziewiętnastowiecznych klonów i lip (sadzonych około połowy lub w II połowie XIX stulecia) oraz wierzby nad rzeką (pochodzące z przełomu XIX i XX w. W sąsiedztwie budynków gospodarczych rosło też trochę drzew owocowych, a nad rzeką i na miejscu jednej z alei przecinających ogród wyrosły grupy młodych drzew (wierzb, olsz i jesionów). Niewielką liczbę młodych drzew i krzewów posadzono na dziedzińcu przed klasztorem i w sąsiedztwie innych zabudowań.

Zespół zabudowań klasztornych, otoczony resztkami starych zadrzewień był dobrze widoczny od południowego-wschodu i południowego-zachodu oraz z ulicy Bernardyńskiej. Był jednym z cenniejszych zabytków miasta i mimo zniszczenia kompozycji ogrodów stanowił atrakcyjne element krajobrazu okolicy.

Dodatkowe informacje
Musisz być zalogowany, aby zobaczyć dodatkowe informacje.
Obrazki/zdjęcia
Plan założenia klasztorno-ogrodowego OO. Bernardynów w Tykocinie - stan z 1988 r.
Brama dzwonnica na osi ulicy Bernardyńskiej (część dawnej elewacji kościoła klasztornego) w otoczeniu starych drzew - stan z 1988 r.
Teren dawnych ogrodów, klasztor, budynki gospodarcze i stare drzewa na cmentarzu przykościelnym - stan z 1988 r.
w drzewie
Wpisy do logu: znaleziona 71x nieznaleziona 7x komentarz 1x Obrazki/zdjęcia 1x Wszystkie wpisy Galeria