Browar w Zwierzyńcu – zabytkowy  BROWAR z początku  XIX wieku mieszczący się w  Zwierzyńcu.   Właścicielem zakładu jest  Skarbu Państwa, a  dzierżawcą –  Perła - Browary Lubelskie. Browar w Zwierzyńcu został założony w ramach  Ordynacji Zamojskiej przez  Stanisława Kostkę Zamoyskiego na początku  XIX wieku. Pierwsze budynki, do których należały: parterowy zakład piwowarski, piwnice, magazyny, bednarnią i wozownia zbudowano w latach  1805 -1806 w miejscu dawnej rezydencji Zamoyskich. Pracami murarskimi kierował  majster Grzegorz Szostakiewicz, a za uruchomienie produkcji piwa odpowiadał szkocki piwowar John McDonald. W latach 1806-1810 warzono w nim  piwo angielskie typu  porterowego . W 1810 roku browar uległ  pożarowi . Został jednak szybko odbudowany ze zniszczeń. W latach 1834-1836 dokonano jego rozbudowy i modernizacji. W tym czasie wyposażono go w maszynę parową, a w nowym skrzydle urządzono młyn do przemiału słodu. Od lat 40 XIX wieku zakład był wydzierżawiany przez Ordynację Zamojską. W latach 1866-1878 zawiesił działalność. Większość jego wyposażenia sprzedano. W 1878 roku po kolejnej rozbudowie i zakupie nowego sprzętu uruchomiono na nowo. W okresie  I wojny światowej zakład został zniszczony i na krótko zaprzestał działalności. Wznowił ją po  1922 roku. W okresie międzywojennym rodzina Zamoyskich podjęła się promocji browaru i dystrybucji produkowanego w nim piwa na terenie całej Polski. W tym celu między innymi w 1929 roku  Maurycy Zamoyski zlecił  malarzowi włoskiemu Kossakowi wykonanie projektu  plakatu  reklamowego przedstawiającego żołnierza i opatrzony hasłem: Pijcie piwo browaru. Zwierzyniec nad Wieprzem Ordynacji Zamoyskiej. Po odbudowie w latach 20 XX wieku zakład był wyposażony w dwie maszyny parowe, trzy silniki elektryczne, jedną prądnicę i dwa kotły niskiego ciśnienia. Wybudowano na jego terenie stację kolei wąskotorowej, która łączyła go z tartakiem i fabryką wyrobów drzewnych. W latach  1939 -1944 browar znajdował się pod zarządem niemieckim. Po  II wojnie światowej i likwidacji  ordynacji browar został znacjonalizowany. Początkowo funkcjonował pod zarządem spółdzielni rolniczej  Samopomoc Chłopska w Zwierzyńcu. W  1950 roku przeszedł w posiadanie Zwierzynieckich Zakładów Piwowarsko-Słodowniczych, które miały browary w Zwierzyńcu i Zamościu oraz hurtownie piwa w  Zamościu i  Biłgoraju. W kolejnych latach wielokrotnie modernizowano wyposażenie browaru i po raz kolejny go rozbudowywano. Między innymi w 1975 roku zbudowano nową  kotłownię. W  1970 roku browar w Zwierzyńcu i jego filie zostały połączone z Zakładami Piwowarskimi w Lublinie, pod których zarządem był do początku lat 90. XX wieku. W latach 80. XX wieku uruchomiono przy browarze nową rozlewnię piwa, a także przeprowadzono remont generalny głównego budynku. Po restrukturyzacji polskiego przemysłu piwowarskiego dzierżawcą browaru w Zwierzyńcu były w latach  1999 -2000 kolejno spółki Zakłady Piwowarskie w Lublinie i Perła – Browary Lubelskie. W  2008 roku firma  Perła- Browaru Lubelskie po przedłużeniu umowy dzierżawy zakładu do 2033 roku wstrzymała produkcję piwa w browarze i przeniosła ją do  browaru w Lublinie. Od tego czasu w zakładzie czynna była jedynie  rozlewnia. Sprawa nagłego zaprzestania produkcji piwa w browarze i zwolnienia części pracowników stała się w 2009 roku powodem kontroli  Najwyższej Izby Kontroli .  Śledztwo wykazało rażące naruszenie w 2008 roku zasad prawnych na jakich powinien być wydzierżawiany obiekt należący do Skarbu Państwa. W  2010 roku spółka Perła – Browary Lubelskie wycofała się z dalszej dzierżawy browaru Zdemontowano większość wyposażenia zakładu, które trafiło do Lublina. W 2011 roku odbył się  przetarg , który wyłonił nowego dzierżawcę zakładu. Zgodnie z umową zawartą ze   starostwem powiatowym dzierżawca miał wznowić produkcję w ciągu jednego roku . Zwycięstwa procedury nie wywiązał się jednak z umowy i rozpisano w 2012 roku nowy przetarg Po jego zakończeniu dzierżawcą zakładu została ponownie firma Perła – Browary Lubelskie .Od kilkunastu lat starania o odzyskanie browaru w Zwierzyńcu prowadzi rodzina  Zamoyskich. Kompleks browaru w Zwierzyńcu składa się z dwóch części przedzielonych ulicą Browarną. Tzw. stary browar to przede wszystkim pochodzący z  XIX wieku zabytkowy budynek główny w kształcie podkowy. Jest to trzykondygnacyjny, boniowany, otynkowany i nakryty blaszanym dachem dwuspadowym budynek produkcyjny. Znajduje się w nim m.in. dawna fermentownia z otwartymi kadziami i stara  warzelnia o wybiciu 140 hl. Od frontu do budynku głównego przylega niesymetrycznie magazyn słodu (dawna  słodownia wiezowa i suszarnia). Z tyłu z kolei znajduje się wybudowana w latach 70. XX wieku  kotłownia. Z budynkiem głównym sąsiadują jeszcze: dawna  remiza, kilka budynków gospodarczych i warsztatów. Najbardziej charakterystycznym z nich jest zabytkowa  portiernia przy bramie głównej. Naprzeciwko budynku głównego, po drugiej stronie ulicy Browarnej, znajduje się tzw. nowy browar. Jest to zespół obiektów przemysłowych wzniesionych w okresie ostatniej modernizacji i rozbudowy zakładu piwowarskiego w Zwierzyńcu (lata 60., 70. i 80. XX wieku). Do 2010 roku mieściły się tam działy produkcyjne leżakownia i  rozlewnia. W 2013 roku w budynkach tych została zamontowana nowa linia produkcyjna browaru o wydajności 34 000 hl rocznie. Nowe wyposażenie (warzelnię, unitanki) dostarczyła czeska firma Destila Na terenie kompleksu browaru w Zwierzyńcu poza budynkami przemysłowymi i gospodarczymi znajduje się również kilka domów mieszkalnych (w tym m.in. zabytkowa  willa Borowianka) oraz hydrofornia ze studnia głębinowa.Wikipedia.

Skrzyneczka - pojemnik PET-  między Stawem Kościelnym a browarem.

Powodzenia.