N 51 AB.CAD
E 16 EF. FBB
- Bajkowy Domek
- Droga Krzyżowa
- ZETA
- Rynek
- Mauzoleum
Kesz to średniej wielkości pojemnik z logbookiem, ołówkiem i przedmiotami na wymianę.
Zespół pałacowo - parkowy
Pierwszy opis założenia pałacowego w Brzegu Dolnym pochodzi z 1638 r. W jego skład obok dworu wchodziły wówczas budynki gospodarcze - stodoła, obora oraz dwie stajnie dla koni. W 1660 roku posiadłość zakupił hrabia Jerzy Abraham von Dyhrn. To właśnie jemu Brzeg Dolny zawdzięcza uzyskanie praw miejskich w 1663 r. oraz swój kształt urbanistyczny. On również wybudował barokowy pałac oraz był fundatorem pierwszego katolickiego kościoła - kaplicy p.w. św. Jadwigi.
Przekształcony z inicjatywy hrabiego von Dyhrna majątek ziemski nie uległ zasadniczym zmianom do ok. pół. XVIII w. Okazała sylweta barokowego pałacu dominowała nad otoczeniem. Przy jego rezydencji usytuowane były dwa folwarki. Północny, z ozdobną bramą oraz studnią pośrodku, miał bardziej reprezentacyjny charakter, podczas gdy wschodni pełnił zdecydowanie gospodarcze funkcje. Pomiędzy nimi wznosiły się budynki browaru i szkoły katolickiej. Niewielki pas terenu rozciągający się po południowej i zachodniej stronie pałacu i od południa opierający się o brzeg Odry, wykorzystany został do założenia ogrodu ozdobnego. Północną granicę założenia wyznaczały budynki oranżerii i cieplarni, natomiast w południowo-zachodnim narożniku stał dom dla służby pałacowej. Tereny położone po zachodniej i północnej stronie folwarku pełniły użytkową rolę, wykorzystywane były jako sad, ogród warzywny i chmielnik. W skład posiadłości wchodził także zwierzyniec, znajdujący się po północnej stronie stawu Młyńskiego. W jego pobliżu założony został w 1689 r. cmentarz żydowski. Po północno-zachodniej stronie miasta powstała droga krzyżowa, prowadząca do zbudowanej na wzgórzu w 1666 roku kaplicy pod wezwaniem św. Jadwigi i eremu, w którym mieszkał zakonnik.
W roku 1767 drogą mariażu z Antoniną Louisą von Dyhrn und Schönau, Brzeg Dolny pozyskał minister Śląska KarI Georg von Hoym, który przystąpił do przekształcenia majątku w rezydencję. Szczególny wpływ na wygląd założenia miała działalność Karla Gottharda Langhansa, któremu powierzono przebudowę majątku. Langhans wsławił się przede wszystkim, jako architekt Fryderyka Wielkiego w Berlinie, projektując m.in. Bramę Brandenburską. W Brzegu Dolnym pozostawił po sobie 67 ha park, po raz pierwszy na Śląsku nawiązujący do form naturalnej przyrody.Ogromny wpływ na jego wygląd miały inspiracje z podróży Langhansa po Europie w 1775 r., które zaowocowały nowym uporządkowaniem terenu parkowego. Szczególny wpływ na nim wywarł park w Wörlitz koło Dessau. Prace związane z przeobrażeniem założenia parkowo-pałacowego trwały do roku 1788, tj. do czasu wyjazdu architekta do Berlina. Rozpoczęta przez niego modernizacja posiadłości zakończona jednak została dopiero ok. 1800 roku.
Głównym elementem założenia, zaprojektowanego przez Langhansa była oś wodna, ukształtowana w jego części centralnej i związana kompozycyjnie z pałacem. Dodatkowo cały obszar podzielony został zgodnie z ówczesnymi traktatami architektonicznymi na trzy strefy. Każda z nich miała inny charakter:
- strefa zabawy (ludyczna), do której należały - staw z wyspami, herbaciarnia, domek w winnicy, salon kąpielowy, wodotrysk i bażanciarnia; można było w niej odpocząć i spędzić czas na rozrywkach;
- strefa pracy z czynnym młynem, hodowlą jedwabników, drukarnią żydowską,
- strefa zadumy (melancholii) z ruinami neogotyckiej kaplicy, pustelnią, grotą, cmentarzem żydowskim oraz mauzoleum grobowym rodu von Hoym zaprojektowanym przez wybitnego berlińskiego architekta - Fryderyka Gilly'ego. Cały ten arsenał budowli miał również budzić określone nastroje: radości, melancholii, tajemniczości, sielskości. Wzdłuż stawu, kanału i sadzawki biegły aleje. Środek założenia ogrodowego wyznaczała długa oś widokowa, która wiodła od głównego portalu pałacowego, przez gazon, szeroką aleję ukształtowaną między parterami, a następnie przez wyspę na stawie, kanał, owalną sadzawkę i prostą drogę, której przedłużenie w kierunku północnym stanowił trakt prowadzący do wsi Warzyń.Ozdobą dróg ogrodowych były barokowe i wczesnoklasycystyczne rzeźby i latarnie. Dziełem Langhansa była również oficyna pałacowa zwana "Małym Pałacem".Posiadłość w Brzegu Dolnym zarówno za życia jego twórcy jak i jego potomków była miejscem ożywionego życia towarzyskiego. Przebywali tu liczni oficerowie, dyplomaci, członkowie wielu arystokratycznych rodów. Zaglądał tu również następca tronu, przyszły cesarz Fryderyk Wilhelm II. Rodzina von Maltzanów, która po śmierci hr. Hoyma przejęła posiadłość, zobowiązała się utrzymywać park w takim stanie w jakim on go pozostawił "wraz ze świątynią, oranżerią i owocarniami". W związku z tym na terenie założenia nie dokonywano przez dłuższy czas żadnych istotnych zmian. Dopiero po 1849 roku, kiedy majątek przejęła Tony von Lazareff, na terenie posiadłości wprowadzono zmiany.Przebudowana wówczas została rezydencja, która otrzymała postać zbliżoną do renesansowego zamku znad Loary. Przekształcono także ogród nad Odrą, nadając mu neorenesansowy charakter.
W styczniu 1945 r. dolnobrzeski pałac opuścił w raz z rodziną ostatni z rodu Hoymów hrabia Thassilo von Saurma-Hoym, który udał się przez Czechy do Niemiec. W lutym pałac spłonął,najprawdopodobniej podpalony przez rosyjskich żołnierzy. Na początku lat pięćdziesiątych został odbudowany w dość mocno zmienionym kształcie. Dziś jest siedzibą Dolnobrzeskiego Ośrodka Kultury oraz Urzędu Miejskiego. A park mimo, że zniknęła z niego większość XVIII i XIX wiecznych budowli, w dalszym ciągu jest ważnym centrum życia całej dolnobrzeskiej społeczności, przede wszystkim jako dobre miejsce do wypoczynku i spacerów.