Bitwa pod Wąsoszem stoczona została 23 kwietnia 1863 roku pomiędzy powstańcami styczniowymi majora Aleksandra Lütticha a oddziałem rosyjskim dowodzonym przez płk. Smirnowa.
Naczelnik wojskowy powiatu wieluńskiego mjr Aleksander Lüttich w kwietniu wyruszył ze swoim oddziałem z województwa kaliskiego do sandomierskiego, aby wspomóc tamtejsze oddziały. 23 kwietnia powstańcy obozowali pomiędzy Smolarzami, Popowem i Wąsoszem i pod tą ostatnią wsią doszło do starcia.
Walczące oddziały były w przybliżeniu równie liczebne, Rosjanie dysponowali 2 kompaniami piechoty (po około 100-200 żołnierzy) i 50 kozakami, a powstańcy 200 piechurami, plutonem kosynierów i 30 kawalerzystami. Po półtoragodzinnej walce powstańcy wycofali się ze względu na groźbę nadejścia rosyjskich posiłków.
Polacy stracili 34 zabitych, straty rosyjskie nie są znane, ale ich rozmiar spowodował brak pościgu za Polakami. W miejscu bitwy znajduje się kapliczka, którą wskazuje OP81WU
Pierwszy pomnik zbudowany został w 1938 roku, lecz został on zniszczony przez hitlerowców. O historii jego budowy poczytać można TU.
Pomnik w obecnej postaci zbudowano w 1963 roku, w setną rocznicę powstania. Na tablicach widnieje 16 nazwisk zidentyfikowanych żołnierzy oraz dopisek o 18 bezimiennych. Lista nazwisk z krótkim opisem na stronie Rady Ochrony Pamieci Walk i Męczeństwa.
Z okazji 150 rocznicy powstania pomnik został odnowiony, a uroczystości odbywające się pod honorowym patronatem Prezydenta RP uświetniła inscenizacja bitwy i pokazy sprzętu wojskowego.
KESZ to mikromagnetyk ukryty na granicy cmentarza, przy 9 stacji Kalwarii.