Tym razem miejsce będzie inne niż wszystkie, gdyż chciałem Was zabrać miejsce już historyczne i nawet najdrobniejszym szczegółem nieprzypoamniające minionych lat. Zatem do dzieła:

Kościół św. Pawła

Historycznie:

Protestancki kościół Św. Pawła został ukończony w 1913 roku. Położony był w zachodniej części Wrocławia na robotniczym Przedmieściu Mikołajskim. Przy świątyni znajdowały się mieszkania dla pastorów oraz budynek gminy z salami do prowadzenia zajęć i aulą na 1000 osób. Całość stanowiła jedną z największych sakralnych realizacji architektonicznych na terenie Prus. Był to też największy zespół protestanckich budynków parafialnych w ówczesnym Wrocławiu.

Realizację tego przedsięwzięcia rozpoczęto w 1911 roku, a zakończono w roku 1913. Budynek doskonale wkomponował się w otoczenie i stał się architektoniczną dominantą całego Przedmieścia Mikołajskiego. Trudno jest określić jego stylistykę, gdyż łączył on w sobie cechy wielu stylów. Masywna, szeroka wieża z apsydą niewielkiej kaplicy chrzcielnej przypomina romański westwerk, bryła z przyporami i wysokimi szczytami budzi skojarzenia z gotykiem, natomiast kształt szczytów oraz hełmów wieńczących wieżę nawiązuje do renesansu. Szczególną rolę pełniły hełmy wież w oczywisty sposób nawiązujące do macierzystej świątyni śląskich protestantów – wrocławskiego kościoła Św. Elżbiety. Natomiast niektóre detale zostały uproszczone w duchu modernizmu, czego przykładem mogą być wysokie, prostokątne okna dzwonnicy. Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że gdyby nie hełmy, wieża nadawałaby ów modernistyczny charakter całej realizacji.

Wnętrze świątyni przybrało formy bardzo tradycyjne, bardziej w duchu Eisenacher Regulativ niż Wiesbadener Programm. Kościół miał więc prezbiterium oddzielone od korpusu łukiem tęczowym oraz osobno: neogotycki ołtarz w prezbiterium, neogotycką ambonę po lewej stronie ołtarza pod łukiem tęczowym i neobarokowe organy w przęśle zachodnim. Innymi słowy wszystko zostało rozmieszczone tak, jak to jest w kościele katolickim. Jedynym „protestanckim” elementem były empory. Ściany zdobiły motywy roślinne i geometryczne. W ołtarzu znajdowało się rzeźbiarskie przedstawienie Ukrzyżowania z Najświętszą Marią Panną i Św. Janem. Taka właśnie scena mieściła się także, co warto podkreślić, w ołtarzu głównym katedry wrocławskiej. Ołtarz ów, ze srebrnymi figurami autorstwa Pawła Nitscha, był prawdziwą chlubą katedry. Powstał w czasie, kiedy reformacja na Śląsku triumfowała, aby świadczyć o potędze Kościoła Katolickiego; zaś w XIX otrzymał neogotyckie zwieńczenie. Wydaje się, że ołtarz kościoła Św. Pawła był bardzo podobny do ołtarza katedralnego, mimo że ten ostatni był pentaptykiem. Zastanawiające jest, czy był to zwykły przypadek; czy może wyzwanie świadomie rzucone Matce kościołów wrocławskich?

Historia tej świątyni ma niestety smutny epilog. W niewiele ponad rok od poświęcenia kościoła wybuchła I wojna światowa. Potężne Cesarstwo Niemieckie legło w gruzach. Zginęło wyjątkowo wielu ludzi, również spośród parafian kościoła Św. Pawła. W 1921 roku Theodor von Gosen wykonał dla świątyni dwa drewniane, pozłacane pomniki ku czci poległych o symbolicznym programie: „Złożenie do grobu” i „Zmartwychwstanie”.

Trudno dziś spekulować na temat duszpasterskiej roli parafii Św. Pawła. Świątynia z pewnością robiła wrażenia na mieszkańcach. Kwitło w niej nie tylko życie religijne, ale także kulturalne dzielnicy: obok nabożeństw odbywały się w niej koncerty organowe, gmina Św. Pawła miała własny chór.

W Święto Zmartwychwstania Pańskiego 1945 roku żołnierze SS wysadzili w powietrze kościół wraz ze wszystkimi budynkami parafialnymi. Zniszczono zresztą całe Przedmieście Mikołajskie przygotowując w ten sposób pole do ostrzału atakujących wojsk sowieckich. Wrocław poddał się 6 maja 1945 roku.

Współczesny wygląd tamtej okolicy w niczym nie przypomina dawnego. Jedyne co zachowało się do dzisiejszych czasów to bieg głównych ulic. Na miejscu kościoła stoi dziś budynek Dolnośląskiego Centrum Medycznego, a jedyną pamiątką po dawnej świątyni jest położona nieopodal mała uliczka, która otrzymała nazwę Św. Pawła.

Fragmenty tekstu zapożyczono z: http://www.legitymizm.org/protestancki-kosciol-sw-pawla

Zdjęcia pochodzą z: dolny-slask.org.pl oraz fotopolska.eu

Skrzyneczka:

Nic wybitnego i specjalnego, od taki małe conieco z logbookiem bo na nic więcej nie starczyło miejsca :)

Weźcie ze sobą coś do pisania i uważajcie bo zewsząd oczy.