Skrzynka została założona przeze mnie w ramach edycji projektu Mazowiecka Inicjatywa "Akcja Ukrywanie", czyli MIAU .
Wylosowane przeze mnie kategorie to:
Typ: Joker
Rozmiar: Joker
Miejsce ukrycia: Joker
Sposób ukrycia: Joker
Antoni Władysław Żurowski "PAPIERZ"
1898 – 1988
Pseudonimy: "Bober", "Andrzej", "Papierz", "Blacharski".
Urodził się 13.06.1898 w Iłży koło Radomia. (W dokumentach jest również wymieniana data 26.06.1903). Od czerwca 1917 do marca 1918 należał do POW w Smoleńsku. W maju 1918 r. Został żołnierzem 11 pułku strzeleckiego 3. Dyw. I Korp. Polskiego gen. Jozefa Dowbora-Muśnickiego. W listopadzie 1918 uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w Warszawie i Austriaków w Radomiu. Tam, jako ochotnik wstąpił do 24. pp Legionów, brał czynny udział w walkach na froncie ukraińskim pod Lwowem. W wojnie z Sowietami w roku 1920, m.in. walczył w obronie Warszawy, gdzie został ranny. W 1921 ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Warszawie. Po ukończeniu szkoły skierowany do 32. pp w Modlinie. Gdy w 1922 na rozkaz marszałka Józefa Piłsudskiego wydzielono z pułku oficerów wyróżniających się w zakresie topografii, znalazł się w Sztabie Generalnym w Wydziale IV. Skierowany do Wilna jako dowódca patrolu terenowego kontrolował przeprawy, mosty i drogi. Z listem pochwalnym powrócił do pułku. Po ukończeniu w Toruniu kursu ciężkich karabinów maszynowych, broni towarzyszących i kursu strzeleckiego szkolił saperów i specjalistów broni pancernej. Dowodził kompanią karabinów maszynowych 32. pp w Modlinie oraz wykładał w Szkole Saperów i Broni Pancernej. W 1937 ukończył kurs unifikacyjny dla oficerów sztabowych.
|
Zdjęcie przedwojenne w mundurze kapitana WP. |
Odbywał praktyki m.in. w 8. pułku artylerii i 4. pułku strzelców konnych Ziemi Łęczyckiej w Płocku. W 1938 odkomenderowany do Korpusu Obrony Pogranicza (KOP), jako dowódca kompanii granicznej uderzeniowo-osłonowej w Borowem, a następnie w stopniu majora dowodził batalionem w Ludwipolu koło Równego, gdzie zastał go wybuch wojny.
We wrześniu 1939 dowodził batalionem KOP "Bereźne" – Sarny, gdzie w miejscowości Polany rozpoczyna bój z sowieckim najeźdźcą. Żołnierze mjr. Żurowskiego nie dali się zaskoczyć i stawili silny opór bolszewikom odpierając skutecznie ich ataki. Następnie działał w składzie zgrupowania gen. Wilhelma Orlika-Ruckemana w walkach przeciw inwazji Armii Czerwonej. Bierze udział w wielu potyczkach i bitwach m.in. pod Bereznem, Stepaniem, Rafałówką i Maniewiczami, pod Ratnem i Zabłociem pod Wytyczną i pod Kockiem. Wojnę 1939 kończy udziałem w ostatnich walkach SGO "Polesie". Nie składa broni.
Od listopada 1939 działa w konspiracji ZWZ-AK na rożnych odpowiedzialnych stanowiskach. Zostaje zastępcą dowódcy Obwodu VI Praga ZWZ-AK. W 1942 zajmuje się organizowaniem przyjmowania zrzutów z Zachodu. Po 2.II.1943 r. ppłk. Żurowski objął stanowisko Komendanta VI Obwodu AK na Pradze. W czasie Powstania Warszawskiego 1944 był dowódcą walk na Pradze. Po krótkich, lecz krwawych i niezwykle intensywnych walkach zarządza w porozumieniu z KG AK ponowne przejście swoich oddziałów do działań konspiracyjnych.
|
Po wkroczeniu na Pragę wojsk sowieckich i polskich, z rozkazu Komendy Głównej AK podejmuje kontakt celem odtworzenia 36. pp Legii Akademickiej i wcielenia do niego żołnierzy swojego Obwodu, z zamiarem pójścia na pomoc walczącej w Warszawie Armii Krajowej i dalszej walki z Niemcami. Wydaje odezwę wzywającą do wstępowania do WP i dalszej walki o Demokratyczną Polskę. Na skutek gwałtownych aresztowań jego podkomendnych przez NKWD i LWP oraz złej woli tzw. "wyzwolicieli", wycofuje odezwę i odmawia ujawnienia struktury wojskowej i składu osobowego Obwodu. Wkrótce zostaje aresztowany przez NKWD. Jest więziony w nieludzkich warunkach pod Warszawą i w Lublinie. Zostaje skazany na karę śmierci, ponownie sądzony przez Sąd Okręgowy w Warszawie, 15.06.1945 zostaje powtórnie skazany na karę śmierci. Wykonanie wyroku wstrzymał gen. bryg. Marian Spychalski – Naczelny Dowódca WP skorzystał z prawa łaski i zmienił karę śmierci na 10 lat więzienia.
26.07.1945 zostaje odbity w czasie transportu wraz z dużą grupą przewożonych oficerów i żołnierzy AK. Akcję przeprowadził oddział "Świta" – grupa "Orlika" (Marian Bernaciak) z WiN.
Po ciężkiej chorobie płk Żurowski powraca do działania w Warszawie. Przez kolejnych 11 lat musi się ukrywać pod fałszywymi nazwiskami...
|
Maria Irena Żurowska z domu Bielawska, żona pułkownika, łączniczka AK, ps. "Słucz". |
Na skutek rewizji nadzwyczajnej Sąd Najwyższy uchylił poprzedni wyrok i uniewinnił płk. Żurowskiego dopiero 01.12.1958.
Od lat 50-tych działa aktywnie w Kole Żołnierzy AK - Praga, prowadzi wykłady historyczne, utrzymuje kontakty z Rządem Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźctwie, zajmuje się weryfikacjami odznaczeń, pisze wspomnienia.
Kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyża Niepodległości i wielu innych odznaczeń, dnia 01.12.1984 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Zmarł 29.07.1988 w Pruszkowie, pochowany na cmentarzu w Brwinowie.
Był duchowym przywódcą praskiego środowiska żołnierzy Armii Krajowej. Kochał swoich żołnierzy gorącą miłością za ich patriotyzm, bohaterstwo i polskie serca.
Pozostał wierny Rzeczypospolitej Polskiej, swoim żołnierzom i dowódcom do końca!