Cmentarz wojenny w Stefanowie to miejsce pochówku prawdopodobnie kilkuset żołnierzy obu walczących stron. Choć pewnie trudno będzie Ci uwierzyć w tę liczbę, patrząc na trzy współcześnie postawione krzyże i jeden kamień nagrobny, mówiący o śmierci Maxa Heydera 30 marca 1915r. To kolejne miejsce, o które zadbali rekonstruktorzy z sochaczewskiej MGH im. II/18pp.

O roli tego miejsca w kampanii nad Bzurą i Rawką trudno mi coś powiedzieć, bo trudno było o Stefanowie cokolwiek znaleźć w gazetach z tamtych czasów. A lektura „Kurjera Warszawskego”  może być bardzo ciekawa dla kogoś, kto szuka wiedzy na temat walk w tym rejonie. Przeglądając wydania z pierwszej połowy 1915r. można zauważyć, że rubryka nazwana „Bitwa na Bzurą  Rawka” była właściwie stałym elementem „Kurjera”. Często pojawiają się w niej nazwy znanych z innych keszy miejscowości: Bolimów, Humin, Borzymów, Witkowice, Kozłów Biskupi i Szlachecki, Brochów itd. W jednym z pism z marca 1915r przeczytałem coś co wywróciło do góry nogami moja „wiedzę historyczną”, a mianowicie: „Nad Bzurą i Rawką Rosyanie również atakowali i ostatecznie zajęli folwark Mogiły pod Bolimowem …” Jak to?!!! To nazwa Mogiły była używana jeszcze przed atakami gazowymi przeprowadzonymi w tamtym rejonie?!!! (mam na myśli te najgroźniejsze, które zaczęły się w maju 1915r.) Może w takim razie nazwa folwarku wzięła się od mogił z powstania styczniowego? Tak czy owak widać, że warto czytać gazety z tamtego okresu. Po pewnym czasie zorientowałem się, że daję się indoktrynować tylko rosyjskiej propagandzie – czas było dać szansę Niemcom. Dlatego  „przeszedłem na drugą stronę frontu” czyli do Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej. Tu również temat Bzury i Rawki był częstym wątkiem i nawet rubryka była nazwana tak samo, choć treści jakby bardziej światowe, bo … jako informację z Amsterdamu podano, że nad Bzurą i Rawką Niemcy znajdowali się o trzy ćwiercie mili angielskiej od Rosjan. Ot, jedna linijka, a jaka wielokulturowa. Można?  - można!

Przy okazji tego kesza zapraszam Cię do poszperania w starych gazetach. Podane współrzędne wskazują na cmentarz wojenny w Stefanowie. Natomiast skrzyneczka jest ukryta … może nawet „o trzy ćwiercie mili angielskiej” od tego miejsca  Jej współrzędne to: N 52 20.ABC  E20 13.DEF – brakujące cyfry znajdziesz odpowiadając na następujące pytania:

A)     W nocy z 21-go na 22-go grudnia Niemcy przerzucili na drugi brzeg Bzury brygadę trzeciego korpusu przy pomocy:

1 – pontonów

2 – pływającego mostu

3 – kolejki wąskotorowej

4 – promu ciągniętego przez konie

5 – „mostu” zrobionego z chłopskich furmanek

B) Kiedy w maju Niemcy użyli gazów bojowych, ich zapach czuć było z odległości:

0 – 3 wiorst

1 – 6 wiorst

2 – 9 wiorst

3  - 12 wiorst

4 – 15 wiorst

5 – 18 wiorst

6 – 21 wiorst

7 – 24 wiorst

8 – 27 wiorst

9 – 30 wiorst

C) W  końcu lutego pod Borzymowem Rosjanie wzięli do niewoli trzech oficerów, 60 szeregowców i zdobyli:

1 – niemieckie plany

3 – mitraljezę

5 – skład szrapneli

7 – przewagę taktyczną

9 – magazyn żywności

D) W styczniu Niemcy nie mogli obsadzić wysp przy ujściu Bzury, bo Rosjanie użyli:

1 – hydroplanów

3 – uzbrojonych parowców

5 – halabrydu

7 – min morskich

9 – sieci rybackich i soli

E)

W lutym Niemcy próbowali zastosować w walce:

1 – samochody opancerzone

3 – aeroplany z nartami

5 – sanie z ckm-ami

7 – moździerze czterdziestojednocentymetrowe

9 – karabiny snajperskie

F) W lutym między Borzymowem a Wolą Szydłowiecką (czyli na przestrzeni 10 kilometrów) nieprzyjaciel (notka jest tak napisana, że nie wiem, o którą stronę chodzi) ustawił siedem dywizji i setkę dział, co normalnie powinno zająć:

1 –  15 kilometrów

2 – 30 kilometrów

3 – 45 kilometrów

4 – 60 kilometrów

5 – 75 kilometrów

6 – 90 kilometrów

7 – 100 kilometrów

Pamiętaj, że te pytania (a właściwie odpowiedzi) to taka Familiada – nieważne jaka była prawda – liczy się to, co napisały gazety 

W strunówce z logbookiem znajduje się kod do skrzynki finałowej – zapisz go, jeśli chcesz o nią walczyć!

Powodzenia!
Geo-rge