Opowieść o początkach Górek Śląskich

Pierwszy książę górnośląski nazywał się Mieszko. Wybudował on warownię nad brzegiem Odry, którą nazwano Racibórz. Gród ten leżał na skrzyżowaniu głównych szlaków handlowych, którymi karawany kupieckie podążały z północy na południe i ze wschodu na zachód. Rozpościerające się wokół grodu księstwo raciborskie pokrywała gęsta i rozległa puszcza. Las, z racji obfitości zwierzyny, był częstym miejscem polowań księcia. A warto było spędzić tam kilka dni, by upolować jelenia, króla górnośląskiej puszczy. W sidła łowców wpadały często i inne zwierzęta jak sarny, dziki czy żyjące nad rzekami bobry.

Upływały lata. W wieku XIII jeden z potomków Mieszka o imieniu Kazimierz był władcą bardzo pobożnym. Wziął nawet udział w krucjacie do Ziemi Świętej. Wraz z dwunastoma rycerzami walczył z poganami, by miejsce urodzin Jezusa Chrystusa znalazło się w posiadaniu chrześcijan. W drodze powrotnej, Kazimierz poślubił córkę władcy Bułgarów Violettę. Jako podarunek ślubny otrzymał obraz Matki Boskiej. Umieścił go w dopiero co zbudowanym kościele w Rudach, gdzie sprowadził z Jędrzejowa zakon cystersów. Rudy stały się sławne wizerunkiem Matki Boskiej, a modlący się ludzie dostępowali tam licznych łask.

Kiedy książę wrócił do Raciborza, swym rycerzom w podzięce za odwagę i wierność nadał ziemie. Kazimierz miał w tym dodatkowy zamysł. Pragnął mianowicie, by rycerze osłaniali wędrujących szlakiem handlowym kupców przed rabusiami. Pięciu rycerzy otrzymało nadania pomiędzy Raciborzem a Rudami. Marek, Adam, Bogun i Raszko, założyli siedziby, które dały początek wsiom Markowice, Adamowice, Bogunice i Raszczyce. Ostatni z rycerzy, Waniek, założył wieś na prawym brzegu rzeki Suminy.

Posiadłość Wańka leżała w dolinie wśród łagodnie wznoszących się wzgórz. Waniek nazwał ją Bożą Górą, otrzymał ją bowiem jako nagrodę za wiele miesięcy walk w Ziemi Świętej. Nad samą rzeką, rycerz wzniósł obronną siedzibę. Dobrą ochronę zapewniały jej rozpościerające się wokół bagniste tereny poprzecinane odnogami rzeki. Gródek został wzniesiony na kopcu usypanym z ziemi. Wysoka na 15 metrów drewniana wieża była otoczona z trzech stron fosą, a od południa chroniła ją Sumina. Budynek otaczała drewniana palisada. Na majdanie wzniesiono kilka drewnianych chat. Wieża rycerska była budowlą o trzech piętrach Na parterze mieścił się magazyn. Powyżej znajdowała się część mieszkalna, z jednym pomieszczeniem wyposażonym w kaflowy piec. Na kaflach widniały podobizny smoków i orłów. Były to symbole króla Czechów, któremu poddane było wówczas księstwo raciborskie. Z najwyższego piętra można było obserwować okolice, jak i kierować obroną przed ewentualnym najeźdźcą.

Do Bożej Góry Waniek sprowadził osadników, którzy zajmowali się uprawą roli, rybaczeniem (łowieniem ryb) i pozyskiwaniem tego, co dawał otaczający dolinę Suminy rozległy las. Nad rzeką klekotało wielkie koło młyńskie, a w lesie smolarze wytwarzali potarz i węgiel drzewny. Od czasu do czasu drogą przeciągały karawany kupieckie i pielgrzymi udający się do klasztoru w Rudach. Zadaniem osiadłego w Bożej Górze rycerza była ochrona podróżnych przed napadami grasujących tu i ówdzie band.

Jednak z upływem czasu Waniek coraz bardziej odchodził od kodeksu rycerskiego. Nakładał coraz wyższe podatku na osiadłych w Bożej Górze chłopów. Żądał „za ochronę” wysokich opłat od kupców przejeżdżających przez miejscowość. Po pewnym czasie zaczął nawet napadać na okoliczne miejscowości i łupić karawany. Wokół niego skupiła się szajka wyrzutków chętnie naśladująca w zbrodniach swojego chlebodawcę. Wańka zaczęto nazywać Biesem bądź Jastrzębiem, bo jak ten drapieżnik cicho i szybko, w błyszczącej zbroi spadał na swe ofiary. W okolicznych wsiach często dzwoniono na trwogę. Od dzwonu ostrzegającego mieszkańców, jedną z nich nazwano Zwonowice. Podróżni zaczęli omijać cieszącą się złą sławą miejsce.

Jednego razu, szlakiem z Rud podążały wozy żydowskich kupców. Pochodząc z daleka nieświadomi byli grożącego niebezpieczeństwa. Nie uniknęli napadu Jastrzębia. Wraz z swą drużyną wymordował on kupców, zrabowawszy wszystko, co przedstawiało jakąkolwiek wartość. Miejsce w którym się to zdążyło, zaczęto później nazywać Żydowiną. Bożą Górę natomiast zwano po prostu Górkami. Pierwszy człon nazwy nie za bardzo pasował bowiem do siedziby rycerza-rabusia.

W końcu przebrała się miarka. Książę raciborski, ponoszący wskutek działalności rabusia duże szkody zorganizował przeciwko niemu wyprawę. Gródek Biesa został zdobyty i spalony, a sam rycerz zginął ugodzony strzałą. Po śmierci Wańka w okolicy wieży osiedliły się cztery rodziny. Osadnik o nazwisku Czerny zaczął uprawiać ziemię w pobliżu pożarzyska. Kałuża wybudował swój dom przy rozlewisku Suminy. Rodzina Machnik zaczęła zagospodarowywać tereny pomiedzy Suminą a brzegiem lasu. Ostatni osadnik Górecki, osiadł na wzgórzach otaczających od północy miejscowość.