Przy budynku Miejskiego Domu Kultury stoi głaz symbolicznie wskazujący południk 21 E.
Każdy keszer dysponujący GPS-em może z łatwością zauważyć, że coś się nie zgadza... To nie tutaj? Czyżby Szczytnianie się pomylili? "Przenieśli południk", bo przy MDK-u gustowniej się komponuje?
Nie do końca... Winny jest południk 0. A w zasadzie Amerykanie.
W dziejach różnie wyznaczano południk zerowy. W 1750 roku Brytyjczycy przyjęli południk przebiegający przez Królewskie Obserwatorium Astronomiczne w Greenwich w Londynie (a konkretnie przez środek drzwi wejściowych) za standardowy dla wszystkich swoich map morskich. Na międzynarodowej konferencji astronomicznej w Waszyngtonie w 1884 roku - dwadzieścia dwa ówczesne państwa przyjęły południk Greenwich za bazę międzynarodowego systemu stref czasu. Dość szybko został zaakceptowany przez cały świat. Ale...
W związku z rozwojem techniki, a zwłaszcza techniki satelitarnej Departament Obrony USA opracował w 1984 roku nową globalną siatkę geograficzną WGS84, wzorowaną na dokładniejszym cyfrowym modelu Ziemi. Z założenia - miała ona tylko delikatnie doprecyzować dotychczasowy matematyczny model siatki, jednak wynikła konieczność... przesunięcia wszystkich południków o około 102 metry na wschód! W dużym skrócie - chodziło o rozbieżność między współrzędnymi astronomicznymi a geodezyjnymi.
Obecnie WGS84 jest jedyną obowiązującą siatką geograficzną na świecie. Na niej wzorowany jest system nawigacji satelitarnej GPS, czas UTC oraz wszystkie współczesne mapy, zwłaszcza wojskowe mapy NATO. Południk zerowy nadal przechodzi przez park Greenwich, ale już nie przez historyczne obserwatorium. Gdy będziecie kiedyś w Londynie, zwróćcie uwagę, że macie tam dwa południki zerowe!
W Szczytnie mamy zaznaczony południk 21E wg "starego" Greenwich.
A obok...
"Koło Południka 21 stoi.
Z kompasem w dłoni
dalekich podróży się nie boi!"
********
"https://www.wikiwand.com/pl/Po%C5%82udnik_zerowy" (fotografia również pochodzi z tej strony)
"Szlakiem Mazurskich Pofajdoków. Www.mazury.szczytno.pl", Gmina Miejska Szczytno, folder.
********
Kesz: Klasyczny mikrus magnetyczny.
Symbol | Type | Coordinates | Description |
---|---|---|---|
![]() |
Interesting place | --- | 21 E |