Rewitalizacja Tartaku Raphaelsohnów na Centrum Techniki i Rozwoju Regionu - Muzeum Nowoczesności w Olsztynie.

    Tartak Raphaelsohnów został wybudowany ok. 1884 roku przez miejscowego przedsiębiorcę, Louisa Raphaelsohna. Powstał na terenie wcześniej wykorzystywanym rolniczo, w zakolu Łyny, nieopodal Starego Miasta. W tamtym czasie w rejonie zakola Łyny działało pięć tartaków, dwa browary, młyn parowy, fabryka maszyn z odlewnią żelaza, fabryka octu, fabryka chemiczna i gazownia miejska.

    Tartak Raphaelsohnów składał się początkowo z dwukondygnacyjnego budynku fabrycznego. Posiadał dwa pionowe traki ramowe napędzane przez maszynę parową.

    Tartak funkcjonował w obiekcie do 1929 roku. Jego działalność zakończyła się, kiedy firma braci Raphaelsohnów sprzedała nieruchomość miejskiej spółce gospodarki komunalnej. Nowy właściciel przebudował obiekt, adaptując go na magazyny, warsztaty i pomieszczenia socjalne. Po 1945 roku obiekt pozostawał własnością miejskich przedsiębiorstw. W 1987 roku został wyłączony z użytkowania, co zapoczątkowało proces degradacji obiektu. Pojawiały się głosy, anawet działania, zmierzające do rozebrania ruiny.

    W 2007 roku, dzięki zaangażowaniu społeczników, obiekt został wpisany do rejestru zabytków. Prezydent Olsztyna przekazał go Miejskiemu Ośrodkowi Kultury.

    W 2010 roku MOK podpisał umożliwiającą uratowanie zabytkowej substancji umowę z Samorządem Województwa na dofinansowanie realizacji projektu „Rewitalizacja Tartaku Raphaelsohnów na Centrum Techniki i Rozwoju Regionu - Muzeum Nowoczesności w Olsztynie”. Zgodnie z umową, rewitalizacja obiektu w dużej części miała być sfinansowana środkami Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia Mazury 2007-2013. Koszt całego przedsięwzięcia oszacowano na 5,4 mln złotych, z czego aż 3,6 mln złotych stanowiło dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej. Pozostałe pieniądze pochodziły z budżetu Olsztyna.

    Prace budowlane ruszyły w czerwcu 2012 roku. W ich trakcie dokonano odkryć, które pozwoliły dokładniej poznać historię tartaku oraz jego pierwotną infrastrukturę techniczną.

    Priorytetem podjętych prac było przywrócenie pierwotnego wyglądu obiektu oraz zachowanie i wyeksponowanie zabytkowych elementów. Odtworzono więc dawny podział wnętrza budynku głównego, pierwotny poziom posadzek na parterze hali, drewniane stropy oraz podtrzymujące je słupy. Odsłonięto dobrze zachowaną więźbę dachową. W siłowni wyeksponowano odnalezione tam relikty związane z funkcjonowaniem silnika parowego oraz systemem transmisji napędu. W hali głównej zachowano fragment istniejącego tam niegdyś bruku kamiennego, ślady kanału transmisji napędu, a także uczytelniono miejsca gdzie znajdowały się fundamenty traków i wału napędowego. Przywrócono pierwotny wygląd elewacji, a przeszklony aneks wejściowy zastąpił wtórną, mocno zdegradowaną wiatę frontową. Na miejscu pierwotnego komina fabrycznego stanął zabytkowy komin przeniesiony do Olsztyna z gminy Rozogi.

    Obecnie trwa wyposażanie odrestaurowanego obiektu w niezbędne dla jego nowej roli urządzenia. Niebawem Muzeum Nowoczesności powita pierwszych gości.

    [powyższy opis pochodzi ze strony Olsztyn24.com]

Galeria zdjęć z budowy.

Galeria odrestaurowanego tartaku.

    Skrzynka

    Ukrycie bardzo klasyczne, ale takie własnie pasuje najbardziej do tematyki kesza. Skrzynka jest przytwierdzone na stałe, należy ją otwierać od góry, aby wyjąć zawartość.