Wiosną 1936 r. miały miejsce strajki robotników folwarcznych, najbiedniejszej warstwy ludności polskiej wsi. W powiecie przeworskim były one organizowane m.in. przez Stronnictwo Ludowe i Związek Zawodowy Robotników Rolnych. Kulminacja miała miejsce 2 lipca w Krzeczowicach koło Przeworska. W starciach z policją zginęło ośmiu chłopów1.
Strajki w tamtym okresie objęły również folwarki ordynacji przeworskiej i ordynacji zarzeckiej. Niska płaca rolników rolnych zmusiła ich do buntu. Strajkujący postulowali wzrost wynagrodzenia. Za dzień pracy chcieli otrzymywać wynagrodzenie w wysokości 1 zł., a za sześciomiesięczną pracę sezonową zarobić na utrzymanie przez cały rok. Po strajku postulaty zostały częściowo uwzględnione. Młodzież do lat 16 otrzymywała wynagrodzenie dziennie w wysokości -1 zł 20 gr., dziewczęta i chłopcy do lat 21 - 1 zł 40 gr., mężczyźni powyżej 21 lat - 1 zł 70 gr.
W odróżnieniu od pozostałych regionów na folwarku w Krzeczowicach należącego do Polskiej Akademii Umiejętności panowały gorsze warunki. Wynagrodzenie robotników rolnych było najniższe w powiecie. Praca odbywała się w niezwykle ciężkich warunkach pracy. Młodzi robotnicy zarabiali 60 gr. dziennie, dorośli - 80 gr. Za oddalenie się od pracy administracja folwarku wprowadziła karę w wysokości 2 złotych.
Pierwszy strajk zorganizowano przy budowie mostu. Postulaty strajkujących nie zostały spełnione. Drugi strajk w majątku PAU odbył się 24 czerwca 1936 roku. Postulaty strajkujących zostały odrzucone. Kolejny strajk miał miejsce 1 lipca 1936. W tym dniu do strajkujących w Krzeczowicach przyłączyli się okoliczni robotnicy folwarczni. Zostały ogłoszone strajki solidarnościowe w folwarkach: Pantalowice, Siennów, Urzejowice, Łopuszka Mała, Łopuszka Wielka.
W nocy z 1 na 2 lipca policja przeprowadziła w Krzeczowicach rewizje domowe i dokonała aresztowań. Folwark był strzeżony przez policję, która otworzyła ogień z karabinu maszynowego do zbliżającego się tłumu. Strajk został krwawo stłumiony. W tym dniu zabito 27 osób2.
Sytuacja materialna robotników rolnych w 1939 roku na podstawie danych statystycznych
Poniższe dane pochodzące z Roczników Statystycznych lat 1936, 1937, 1939 obrazują sytuację ekonomiczną tej najbiedniejszej warstwy społecznej w roku 1939. Wystarczy porównać ceny żywności oraz zarobków robotników rolnych, aby stwierdzić w jak nędznych warunkach żyła ta grupa społeczna. Paradoksem jest to, że osoby, które swą ciężką pracą zapewnią społeczeństwu żywność były ich najniższą warstwą.
Zestawienie danych statystycznych obrazujących ówczesną sytuację ekonomiczną
- fotografie 2 i 3 prezentują ceny detaliczne artykułów pierwszej potrzeby w poszczególnych latach,
- fotografia 4 prezentuje dzienny zarobek robotników rolnych w poszczególnych częściach polski,
- fotografia 5 dla porównania prezentuje wynagrodzenie miesięczne pracowników sektora publicznego.
„...które prawo dla nas a które prawo dla nich...”.
„Tan” - K. Staszewski / Kult
Cache. Bardzo proszę, aby: zachować konspirację podczas podejmowania,
- odwieszać pojemniczek na improwizowanym „haczyku” wkręconym w pień drzewa,
- nie odkładać pojemniczka na ziemię wewnątrz pnia, by uniknąć jego zagubienia,
- podczas podejmowania po zmroku polecam zaopatrzyć się w latarkę, co ułatwi odnalezienie miejsca mocowania.
Obchodzimy się z keszem jakby to był nasz własny, wtedy inni będą mieli okazje również go odnaleźć w stanie, który może cieszyć oko. Proszę zabrać coś do pisania. Brak wpisu w fizycznym logbooku może skutkować usunięciem wpisu cyfrowego. Skrzyneczka dwusystemowa.
Źródło:
1. https://www.podkarpackahistoria.pl/artykul/620,2-07-1936-krwawy-strajk-w-krzeczowicach
2. Tamże.