Gmina żydowska w Kałuszynie posiadała dwa cmentarze. Najstarszy z nich powstał prawdopodobnie w XVIII w., na wschód od miasta, pomiędzy obecnymi ulicami Warszawską, Pocztową i Polną. Podczas drugiej wojny na polecenie Niemców nagrobki użyto do prac budowlanych i rozebrano mur. 9 października 1964 r. Minister Gospodarki Komunalnej - procedując uchwałę Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Kałuszynie - podpisał zarządzenie o zamknięciu cmentarza.
Drugi cmentarz żydowski w Kałuszynie jest położony między ulicami Warszawską i Martyrologii. Brak informacji o dacie założenia - cmentarz powstał przypuszczalnie na przełomie XIX i XX wieku.
W latach drugiej wojny światowej cmentarz stał się miejscem egzekucji, m.in. w 1941 r. Niemcy rozstrzelali na nim 12 Żydów, a we wrześniu 1942 r. zamordowali od kilkuset do około tysiąca osób. Dawid Pelner tak wspominał cmentarz z tamtych lat: "Były tu trupy dzieci, starców, kobiet i mężczyzn. Zapach zwłok był nie do zniesienia". W protokole z 27 września 1945 r. stwierdzono: "Na nowym cmentarzu żydowskim w Kałuszynie znajdują się ślady dwóch grobów masowych długości 40 m, szerokości 2 m. Egzekucji dokonali żandarmi niemieccy i pozostający na ich służbie Ukraińcy. Stracili ponad 1650 osób narodowości żydowskiej. Przy czym egzekucja odbywała się w ten sposób, że robotnicy kopali doły, nad które żandarmi sprowadzali po 150 Żydów. Żydom kazano kłaść się wzdłuż rowu twarzą w dół, a następnie strzelano w tył głowy. Pomordowanych wrzucano do rowu bezładnie, a niektórym zagrzebywanym żandarmi ściągali ubrania". Na cmentarzu znajduje się również zbiorowa mogiła około 20-30 Żydów (m.in. Joska Radzyńskiego) zamordowanych między 1942 a 1943 r. Niewykluczone, że ostatnie pochówki miały miejsce w latach 1945-1946, w następstwie mordów dokonanych w Kałuszynie i okolicach na ocalałych Zagłady (dwie osoby zabite w 1945 r. pochowano w Mińsku Mazowieckim).
Źródło: http://cmentarze-zydowskie.pl/kaluszyn.htm
O keszu: mikrus w dziurce, nisko. NIE POMYLCIE Z CAMERA OBSCURA, która pojawiła się w tym miejscu.
.