Lublin, ul. Krakowskie Przedmieście 64, tablica upamiętniająca akcję podziemia na Izbę Skarbową w Lublinie.

Z powodu panującego terroru na ziemiach zajętych przez Sowietów byli żołnierze Armii Krajowej zostali zmuszeni do podejmowania działań, które zapewniały środki niezbędne do funkcjonowania w warunkach konspiracyjnych i walki z nowym okupantem. Wiosną 1945 r. Stanisław Łukasik „Ryś” otrzymał rozkaz wykonania akcji zaopatrzeniowej na Izbę Skarbową w Lublinie, celem pozyskania pieniędzy na fundusz organizacji. Akcję przeprowadzono 7 kwietnia 1945 r. Grupa uderzeniowa składała się z 14 ludzi uzbrojonych w broń krótką oraz jeden pistolet maszynowy MP-40. Po wejściu do budynku przy ul. Krakowskie Przedmieście sterroryzowano wszystkich obecnych przy kasach, a następnie uszkodzono centralę telefoniczną. Na ulicy czuwał oddział Józefa Wojtunia „Józefa”. „Ryś” wraz z Dariuszem Malinowskim „Trapezem” oraz Zenonem Klejem „Duchem” wkroczyli na salę operacji finansowych i opróżnili sejf, w którym znajdowało się ok. 200 tys. zł. W międzyczasie pozostali partyzanci zarekwirowali pieniądze od kasjerów. Łącznie Izba Skarbowa wyceniła stratę na 1 179 973 zł. W momencie, gdy partyzanci znajdowali się w budynku na miejsce przybyła grupa funkcjonariuszy WUBP w Lublinie pod dowództwem por. Antoniego Kulbanowskiego. W wyniku strzelaniny zginął oficer UB, a dwóch innych zostało rannych. Ze strony partyzantów polegli Zenon Parolewski oraz Kazimierz Sagan „Maks”, a podczas pościgu ujęto Ryszarda Krawca „Czarnego”, Adama Juraka „Kalego”, Jana Pietrzaka „Śmiałego” oraz Eugeniusza Wójtowicza „Mściciela”. W ciągu kilkunastu dni zatrzymano 43 osoby powiązane bezpośrednio z akcją lub z oddziałem „Rysia”. Odnaleziono również magazyn broni i pieniądze ukryte w gospodarstwie Tadeusza Kwiecińskiego. Wobec aresztowanych zastosowano brutalne metody śledcze i tortury. Józef Korczak „Brodacz” został zastrzelony w czasie przesłuchania, zaś rannego w czasie akcji „Śmiałego” pobito na śmierć. Pozostałych 41 zatrzymanych stanęło przed Wojskowym Sądem Okręgowym w Lublinie. Na mocy wyroku z 30 czerwca 1945 r. na karę śmierci skazano: Leonarda Bielawskiego „Rysia”, Zdzisława Bociana „Groma”, Zygmunta Chiszczyńskiego „Bimber”, Adama Juraka „Kali”, Aleksandra Jurkowskiego „Igiełkę”, Bronisławę Kierzkowską „Matka”, Zenona Kleja „Ducha”, Ryszarda Krawca „Czarnego”, Tadeusza Kwiecińskiego „Wisusa”, Dariusza Malinowskiego „Trapeza”, Józefa Różańskiego „Czeplę”, Ignacego Tomczyka (ułaskawiony, wyrok zmieniono na 10 lat więzienia), Mariana Tracza „Tadeusza”, Eugeniusza Wójtowicza „Mściciela”. Wyroki wobec całej trzynastki skazanych wykonano 8 lipca 1945 r. w więzieniu na Zamku w Lublinie.

Skrzyneczka - pojemnik z magnesem, p;rzed bramą wjazdową, po prawej stronie..