Historia

Willa wzniesiona została w latach 1896-1897 jako rezydencja szczecińskiego kupca Fritza Hoerdera. Zakupił on działkę wytyczoną jeszcze w latach 80. XIX w. od kupca Paula Voigta z Berlina. W marcu 1896 r. wystąpił do władz budowlanych z wnioskiem o pozwolenie na budowę. Projekt dostarczyła firma architektoniczna Gerarda z Berlina, która tez była wykonawcą inwestycji. Prace rozpoczęto jesienią 1896, ukończono w lecie 1897 r. Niemal równocześnie z willą wzniesiono budynek stajni i powozowni w podwórzu. W 1906 r. przebudowano taras od strony ogrodu oraz wykonano polichromię wnętrza. W 1911 r. zbudowano na tyłach działki niewielka oranżerię. Po 1930 r. właścicielem willi został farmaceuta Fritz Remter, który przeprowadził remont willi. W 1945 r. willa przejęta została przez władze polskie. Początkowo mieścił się tu Urząd Bezpieczeństwa z aresztem, w którym więziono i przesłuchiwano więźniów politycznych. Od 1952 do 1990 r. funkcjonował tu żłobek, od 1990 do 1991 r. - przedszkole, a od 1993 r. - Katolickie Liceum Ogólnokształcące. Wykonano wówczas gruntowny remont budynku oraz konserwację malowideł w hallu.

Opis

Dawna willa Fritza Hoerdera położona jest w willowej dzielnicy Szczecin-Łękno, znanej niegdyś jako Westend, po północno-wschodniej stronie alei Wojska Polskiego, prowadzącej w kierunku północnozachodnim. Zwrócona fasadą na południowy zachód, otoczona jest obszernym ogrodem, oddzielonym od ulicy przez ozdobne, kute ogrodzenie - wykonane współcześnie na wzór zabytkowych krat.

Architektura willi utrzymana w malowniczych formach eklektycznych, charakteryzuje się połączeniem elementów „niemieckiego renesansu”, późnego gotyku i baroku. Willa jest budynkiem założonym na nieregularnym rzucie zbliżonym do kwadratu, z licznymi asymetrycznie usytuowanymi ryzalitami praktycznie we wszystkich elewacjach (od strony ulicy szeroki, podobny w południowo-wschodniej elewacji bocznej i elewacji tylnej, której drugi ryzalit zamknięty został trójbocznie, inny, wąski ryzalit akcentuje narożnik wschodni). Wejście do budynku usytuowane jest w północno-zachodniej elewacji bocznej ukośnie, pomiędzy jej cofniętą i wysuniętą partią. Willa odznacza się wyjątkowo silnie rozczłonkowaną bryłą i malowniczą sylwetą. Jednopiętrowa, podpiwniczona, nakryta została wysokim czterospadowym dachem, dwukondygnacyjne ryzality osobnymi dachami - dwuspadowym (ryzality frontowy i w elewacji pd-wsch.), lub pulpitowym (ryzality elewacji tylnej i północno-zachodniej bocznej). Narożny ryzalit stanowi zarazem podstawę dwukondygnacyjnej wieży z latarnią o półkoliście zamkniętych prześwitach, parterowy trójboczny ryzalit tylny mieści na dachu taras osłonięty przeszklonym dachem. Tę i tak już skomplikowaną sylwetę wzbogacają dodatkowo wieżyczka nad wejściem głównym, lukarny oraz kominy. Wejście osłonięte jest dwuspadowym daszkiem.

Willa jest budynkiem murowanym z cegły, otynkowanym. Na wysokości I piętra ryzalitów elewacji tylnej oraz bocznej północno-zachodniej wyeksponowano ryglową konstrukcję ścian. Dachy pokryte zostały dachówką-karpiówką, hełm wieży - blachą.

Elewacje budynku o bogatym detalu, z wydzielonym cokołem, zakomponowane są w swobodnym, asymetrycznym układzie, z dwu- i trójdzielnymi oknami, zamkniętymi łukiem odcinkowym, w większości ujętymi w dekoracyjne opaski. Ryzality elewacji frontowej i południowo-wschodniej zwieńczone zostały wysokimi szczytami o ozdobnie ukształtowanych i bogato zdobionych krawędziach. W ryzalicie frontowym usytuowany jest trójboczny wykusz, a w cofniętej partii elewacji - balkon na wspornikach. Ryzalit południowo-wschodni przepruty został na parterze szerokim, trójdzielnym oknem, któremu na piętrze odpowiada otwór loggii z balustradą balkonową. W elewacji tylnej oba ryzality flankują położony na parterze taras z zejściem do ogrodu. Przy schodach prowadzących na taras, oraz do głównego wejścia zachowały się bogato zdobione, kute w metalu bariery. Misternie rzeźbione drzwi głównego wejścia zdobi przedstawienie głowy psa - strażnika domu.

Wnętrze willi rozwiązane zostało w swobodnym układzie, z położonym od strony północno-zachodnim centralnym hallem, skomunikowanym z pozostałymi pomieszczeniami parteru, a poprzez drewniane schody i antresolę - z piętrem. Zachowały się boazerie, stolarka drzwi, rzeźbione balustrady schodów, drewniana obudowa kominka i takaż szafka zegara na półpiętrze schodów, a przede wszystkim malarska, ornamentalna dekoracja sklepienia o motywach roślinnych (drzewo dębu) i zwierzęcych. W sąsiednich wnętrzach parteru zachował się również oryginalny wystrój - boazerie i sztukaterie sufitowe.

Obiekt dostępny za zgodą kierownictwa szkoły.

Oprac. Maciej Słomiński OT NID Szczecin, 27.11.2014 r.

O skrytce: Mikro w maskowaniu ukryte pod brudnożóltym metalem.