keram58

W tym roku mija 75 lat od wybuchu Powstania Warszawskiego i z tej okazji chcemy Was zaprosić do prześledzenia jego przebiegu na kartkach kalendarza i podejmowania keszy związanych z wydarzeniami tamtych krwawych dni. Powstanie trwało 63 dni, ale my zaczynamy 5 dni przed jego wybuchem, a zakończymy kalendarium dwa dni po upadku Powstania. Ostatniego dnia skrzynki połączone zostaną w geościeżkę.

Kartki są opracowaniem własnym, a przy ich opracowaniu korzystano z materiałów: Kartki z kalendarza - Muzeum Powstania Warszawskiego, Stowarzyszenia Pamięci Powstania Warszawskiego 1944 - Kalendarium Powstania, które opracował Pana Maciej Janaszek-Seydlitz a także wydawnictw Powstanie ’44 autor Norman Davies, Przewodnik po powstańczej Warszawie autor Jerzy S. Majewski i Tomasz Urzykowski.

Pomysłodawcą cyklu jest Elvis7, który podzielił się rok temu pomysłem podczas eventu na Bemowie.

Miejsca ukrycia poszczególnych skrzynek mają związek z wydarzeniami powstańczymi, lecz czasami będą odbiegać od miejsc opisanych na kartce.

„(….) Na ulicy pojawia się niemiecki czołg. Na jego pancerzu przytroczona młoda dziewczyna, ma może 20 lat. Podobno to sanitariuszka z AK. Powstańcy nie strzelają... Czekają na rozkaz. Cisza i ta chwila jakże długa…. Pada komenda „Ognia”.( ….)Atak odparty.”(Jeden z epizodów na ul. Kredytowej wspominany przez jego uczestniczkę).

Oddziały Zgrupowania „Bartkiewicz” dowodzone przez mjr Włodzimierza Zawadzkiego ps. „Bartkiewicz” walczyły w kwartale ulic: Świętokrzyska, Mazowiecka, Pl. Małachowskiego, Kredytowa, Królewska, Marszałkowska. Poszczególne kompanie brały udział w walkach o zdobycie Poczty Głównej, gmachu Arbeitsamtu na ul. Kredytowej, Komendy Policji na Krakowskim Przedmieściu, walkach o gmach PAST-y i wielu innych.

W kamienicy przy ul. Kredytowej 5/7 mieściło się stanowisko dowodzenia dowódcy 4. kompanii majora Bolesława Kontryma ps. „Żmudzin”. Kompania ta początkowo stanowiła ochronę sztabu Zgrupowania, potem brała udział w walkach o PAST-ę na ul. Zielnej, Komendę Policji i kościół św. Krzyża na Krakowskim Przedmieściu, wspomagała inne kompanie w ich akcjach bojowych, następnie aż do kapitulacji broniła ciągu budynków ulic: Królewska, Kredytowa i pl. Małachowskiego.

Mjr „Żmudzin” podzielił po wojnie los wielu Powstańców warszawskich. Po powrocie do Polski w czerwcu 1947 r. pracował w Zjednoczeniu Przemysłu Roszarniczego, gdzie zajmował się wstępną obróbką lnu i konopi. Aresztowany przez UB w październiku 1948 roku, a cztery lata później, 26.06.1952 r., został skazany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla miasta Warszawy na karę śmierci. Sad Najwyższy zatwierdził wyrok w mocy dnia 9.10.1952 r. Wyrok został wykonany 2 lub 20 stycznia 1953 r., a miejsce pochówku nieznane. Wyrokiem tegoż samego Sądu Wojewódzkiego został uniewinniony i zrehabilitowany 3 grudnia 1957 r.

Odznaczony:

Krzyżem Walecznych – 3 krotnie (po raz drugi 27.XI.1940, po raz trzeci 27.08.1944),

Virtuti Militari V klasy – 19.09.1944 r.

Sowieckim Orderem Czerwonego Sztandaru – 3 krotnie (1918-1922)

W bramie budynku przy ul. Kredytowej 5/7 znajduje się tablica przypominająca, że w tym budynku znajdowało się stanowisko dowodzenia mjr. „Żmudzina”. Obok pod nr 1 na ścianie Muzeum Etnograficznego znajduje się tablica – „Tu w sierpniu 1944 poległo w walce z hitleryzmem 15 żołnierzy Powstania Warszawskiego”. Na Pl. Małachowskiego, od strony ul. Kredytowej usytuowany jest głaz z tablicą upamiętniającą walki żołnierzy AK Zgrupowania „Bartkiewicza”. 

Skrzynkę dedykuję ofiarom stalinizmu.

To jak długo skrzynki przetrwają zależy od nas, tak więc podejmujemy dyskretnie i odkładamy podobnie, a do tego obchodzimy się ze skrzynkami jakby to był nasz własny kesz, wtedy inni będą mieli okazje też go odnaleźć w stanie, który może cieszyć oko.