#19 - Kotlina Turoszowska pieszo lub rowerem

Pomysł na założenie skrytek w Kotlinie Turoszowskiej narodził się podczas przygotowywania Pierwszego Pieszego Rajdu Kotliny Turoszowskiej w Bogatyni.

I Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 30 czerwca 2019 roku o dystansie 60 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 203 uczestników.

Na starcie pojawiło się 187 uczestników a do mety dotarło 151 startujących.

W Pierwszym Pieszym Rajdzie Kotliny Turoszowskiej udział wzięli uczestnicy z krajów: Polski, Czech, Słowacji oraz Niemiec.

Po 6 godzinach i 18 minutach pierwszy uczestnik rajdu dotarł na metę.

Trasa Rajdu prowadziła przez trzy kraje: Polska, Czechy, Niemcy.

II Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 19 czerwca 2021 roku o dystansie 61 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 207 uczestników.

Na starcie pojawiło się 173 uczestników a do mety dotarło 123 startujących.

Po 9 godzinach i 20 minutach pierwszy uczestnik rajdu dotarł na metę.

Tym razem trasa rajdu odbyła się tylko w Polsce.

III Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 18 czerwca 2022 roku o dystansie 62 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 230 uczestników.

Na starcie pojawiło się 193 uczestników a do mety dotarło 164 startujących.

Trasa Rajdu prowadziła ścieżkami po polskiej jak i czeskiej stronie :)

IV Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 17 czerwca 2023 roku o dystansie 62,5 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 235 uczestników.

Na starcie pojawiło się 191 uczestników a do mety dotarło 162 startujących.

Trasa Rajdu prowadziła ścieżkami po polskiej jak i czeskiej stronie gdzie było 1 800 m przewyższeń.

Najstarszy uczestnik rajdu miał 76 lat i pochodzi z Gdańska.

W rajdzie udział wzieła Dorota Szparaga, która przeszła samotnie Via Alpina Red Trail - 2 650 km.

INFORMACJA O KOTLINIE TUROSZOWSKIEJ:

Kotlina Turoszowska znajduje się w powiecie zgorzeleckim, w gminie Bogatynia oraz w przygranicznym obszarze Republiki Czeskiej na terenie gmin Hradek nad Nisou oraz Chrastava

Oprócz znajdowania skrytek będzie możliwość poznania historii Kotliny Turoszowskiej dawnej i obecnej.

TRASA PĘTLI KOTLINY TUROSZOWSKIEJ:

Pętla Kotliny Turoszowskiej zaczyna się na placu przy Dworcu Historii w Bogatyni i będzie przebiegać ścieżką Śladami Przeszłości do Opolna Zdrój. Następnie ścieżką przemytników dotrzemy do drogi asfaltowe (Bogatynia – Sieniawka), którą kierujemy się do Kopaczowa.

Następnym miejscem jest Styk Trzech Granic gdzie znajdujemy szlak zielony, którym podążamy wzdłuż Nysy Łużyckiej do Trzcińca Górnego, tu znajdują się ruiny Zamku Ronów.

Drogą polną kierujemy się do Działoszyna, a drogą asfaltową idziemy przez Posadę, Bratków, Krzewinę aż dochodzimy do Lutogniewic.

W Lutogniewicach kierujemy się na pas graniczny drogą szutrową dochodzimy do drogi asfaltowej (Działoszyn – Wyszków), którą kierujemy się do Wyszkowa. Następnie zwałowiskiem zewnętrznym zwanym hałdą dochodzimy do Bogatyni.

OPIS Z TABLIC TURYSTYCZNYCH

"Ścieżka historyczna – śladami przeszłości"

Stworzonej dzięki pomysłowości i pracy wolontariuszy PGE w 2015 roku

Tablica nr 7 Ścieszka śladami przeszłości - Opolno-Zdrój

"Opolno-Zdrój wyróżnia się spośród okolicznych wsi łużyckich architekturą uzdrowiskową z przełomu XIX i XX wieku oraz alejami lip i kasztanowców.

Od XIV wieku wieś, dzieląca się na dwa przesiółki: Oppelsdorf i Wald, była związana z majątkiem w Rybarzowicach. Od najdawniejszych czasów źródłem utrzymania mieszkańców Opolna było rolnictwo. Po wojnie trzydziestoletniej osiedlili się tu uciekinierzy religijni z Czech trudniących się głównie tkaniem płótna lnianego. Śladem ich obecności są charakterystyczne domy przysłupowe.

W XIX wieku w okolicy rozpoczęła się eksploatacja płytko występujących złóż węgla brunatnego. W 1836 roku nierentowną kopalnię kupił Gottlieb Apelt z Bogatyni trudniący się piwowarstwem. Jednak to nie węgiel, a woda która intensywnie wpływając utrudniała eksploatację, stała się źródłem bogactwa Apelta, a wkrotce potem całej wsi. Woda z wysoką zawartością związków siarki i żelaza stała się bazą do założenia pierwszych drewnianych łazienek z sześcioma wannami. Do 1945 roku w starym budynku łaźni mieściło się niewielkie muzeum przyrodnicze Alberta Funke.

Uzdrowisko rozwijało się bardzo szybko, powstawały kolejne zakłady kąpielowe, hotele i pensjonaty. Rozwojowi sprzyjało przygraniczne położenie, dostępność kolejowa dzięki linii wąskotorowej łączącej Wald z Żytawą i Bogatynią a później z Frydlantem oraz funkcjonującą nieopodal cegielnią dostarczająca materiału budowlanego. Pierwszym murowanym zakładem kąpielowym były Łaźnie Karoli zbudowane w 1883 roku przez burmistrza gminy i posła Saksonii – Karola Donatha. Dwa lata później Joahann Gottlieb Schroter, zamożny miejscowy rolnik wybudował okazałe sanatorium – Łaźnie Alberta, za którymi powstał park z kortem tenisowym. Na miejscu dawnego młyna wodnego, w 1885 roku wzniesiono hotelik Dwór Anny, po 1945 roku znany jako "Chatka Puchatka", a na miejscu dawnej karczmy hotel "Bad Oppelsdorf", po 1945 znany jako "Orzeł". Pod koniec wieku zbudowano "Kurhaus", nowoczesny 3-kondygnacyjny hotel z garażem, salą balową i ogrodem koncertowym. Ofertę wzbogaciły nowe zakłady kąpielowe: Łazienki Cesarskie przy ul. Zdrowej, Łazienki Anny w pobliżu Dworu Anny oraz Łaźnie Józefa w sąsiedztwie kościoła. W Parku Karolii znajdował się pawilonik z żelazową wodą nazywany "Źródłem Wilhelma" i kawiarnią "Stalowe Źródło", stąd pozyskiwano też borowinę wykorzystywaną do kąpieli.

W 1927 roku wieś uzyskała przed nazwą człon "Bad" czyli "Zdrój" i była chętnie odwiedzanym kameralnym uzdrowiskiem reklamującym się jako "Saskie Cieplice". Rocznie leczyło się tu około 1000 kuraciuszy, głównie przybyszy z Czech, Saksonii i Ślaska. Oferowano kąpiele borowinowe, mineralne, parowe, ziołowe, bąbelkowe, zabiegi rehabilitacyjne oraz masaże i kuracje przez picie wód mineralnych. Opolno specjalizowało się w leczeniu reumatyzmu, paraliżu, nerwobóli, artretyzmu, anemii, schorzeń skórnych i dolegliwości kobiecych. Leczeniem kuracjuszy zajmowało się dwóch lekarzy zdrojowych.

W 1920 roku w Opolnie zbudowano niewielki ewangelicki kościółek. Hrabina von Einsiedel z Radomierzyc ufundowała witraż ze sceną z ewangelii przedstawiające uzdrowienie paralityk, nawiązująca do specjalizacji uzdrowiska. Nowy budynek szkoły powstał w 1912 roku i dziś mieści się tu przedszkole. W 1932 roku, w Parku Alberta wybudowano odkryty basen.

Z czasem lecznicze wody znikły, a wille, sanatoria i pensjonaty stały się lokalami mieszkalnymi. Od 2010 roku, na terenie dawnego Waldu postępują roboty wyburzeniowe związane z przygotowaniem terenu pod eksploatację odkrywkową.

Ciągle jeszcze można pospacerować w cieniu starych drzew, odszukać resztki uroku dawnego uzdrowiska i ocenić zatartą urodę dawnych pensjonatów. Do najpiękniejszych należy, Lipowy Dwór (dziś po przebudowie "Jędrek"), Orle Gniazdo (po przebudowie), Clara przy ul.Parkowej, Różany Dwór (niedawna biblioteka), Leśne Zacisze przy ul.Lipowej, Habsburg (dziś świetlica) i Rudelsburg (Kasztanowa 22). "

ŹRÓDŁO:

Tablice informacyjne na trasie ułożonych skrytek "Kotlina Turoszowska pieszo lub rowerem"

Książka "BOGATYNIA I OKOLICE ZARYSY DZIEJÓW" - Marian Iwanek i Elżbieta Orłowska

Książka "Polskie Górne Łużyce" - Waldemar Ben

Książka "Królewska Dolina Górnołużyckiej Ścieżki Działoszyn" – Ryszard Zawadzki

Książka "Im Zittauer Zipfel"

Fundacja Rajd Kotliny Turoszowskiej