Największy na świecie niekomercyjny serwis geocachingowy
GeoŚcieżki - skupiające wiele keszy
Ponad 1000 GeoŚcieżek w Polsce!
Pełne statystyki, GPXy, wszystko za darmo!
Powiadomienia mailem o nowych keszach i logach
Centrum Obsługi Geokeszera wybierane przez Społeczność
100% funkcjonalności dostępne bezpłatnie
Przyjazne zasady publikacji keszy
Musisz być zalogowany, by wpisywać się do logu i dokonywać operacji na skrzynce.
stats
Zobacz statystykę skrzynki
Pietkowo Gabrysin - OP8X4C
Właściciel: wzorowy
Ta skrzynka należy do GeoŚcieżki!
Zaloguj się, by zobaczyć współrzędne.
Wysokość: 134 m n.p.m.
 Województwo: Polska > podlaskie
Typ skrzynki: Tradycyjna
Wielkość: Mała
Status: Gotowa do szukania
Data ukrycia: 24-11-2018
Data utworzenia: 24-11-2018
Data opublikowania: 24-11-2018
Ostatnio zmodyfikowano: 07-04-2019
14x znaleziona
0x nieznaleziona
0 komentarze
watchers 0 obserwatorów
31 odwiedzających
11 x oceniona
Oceniona jako: znakomita
Musisz się zalogować,
aby zobaczyć współrzędne oraz
mapę lokalizacji skrzynki
Atrybuty skrzynki

Można zabrać dzieci  Szybka skrzynka  Weź coś do pisania  Umiejscowiona na łonie natury, lasy, góry itp  Miejsce historyczne 

Zapoznaj się z opisem atrybutów OC.
Opis PL

Folwark nazwany w II połowie XIX w. Gabrysinem na cześć Anny Gabrieli, córki właściciela dóbr pietkowskich Kazimierza Starzeńskiego, zawsze należał do dóbr pietkowskich , a został prawdopodobnie założony po ustanowieniu w 1815 r. granicy państwowej między Imperium Rosyjskim a Królestwem Polskim na Lizie, co powodowało oddzielenie rezydencji i 726 ha gruntów położonych w granicach Imperium Rosyjskiego od kościoła, wsi, nowozakładanego „miasteczka” i pozostałych gruntów majątku Pietkowo, które leżały w Królestwie Polskim. Folwark ten miał obsługiwać tę część majątku, która pozostała w Królestwie Polskim.

Folwark usytuowano w odległości około 1 km od kościoła i tyleż od pałacu, na innym wzgórzu, przy skrzyżowaniu dróg z Wilkowa do Pietkowa oraz z Wólki Pietkowskiej do Poświętnego, gdzie jeszcze w XVIII w. ustawiona została wysoka na około 4m, murowana kapliczka w formie latarni zmarłych. Do tego skrzyżowania doprowadzono też w XVIII w. inne drogi – prowadzącą od pałacu do cegielni położonej w lesie Zwierzyniec oraz prowadzącą z folwarku Łukawica do folwarku Turek. Powstało w ten sposób, znane także z innych obiektów tego okresu, skrzyżowanie promieniście rozchodzących się ośmiu dróg, które zostały obsadzone drzewami. Miała to być część klasycystycznej kompozycji podnoszącej splendor siedziby Kuczyńskich w Pietkowie (którzy byli właścicielami Pietkowa w II połowie XVIII w. do 1798 r.).

W 1798 r. Pietkowo zakupił od Dominika Kuczyńskiego Michał Hieronim Starzeński ze Strabli, ożeniony z Anną Barbarą z Kuczyńskich. W roku 1823 dokonany został podział dóbr pomiędzy jego synów, który zapoczątkował podział rodu Starzeńskich na dwie gałęzie – Pietkowską i Strabelską. Pietkowo otrzymał wtedy Józef Starzeński, a Strablę Maciej Ignacy Starzeński.

Za czasów Dominika i Józefa Starzeńskich, po 1815 r. u zbiegu promieniście rozchodzących się dróg został ulokowany nowy folwark, doskonale widoczny z dworu w Pietkowie, którego budynki gospodarcze wzniesione zostały obok osiemnastowiecznej kapliczki stojącej na rozdrożu, zaś dwór rządcy i regularny ogród użytkowy umieszczono po przeciwnej stronie drogi do Poświętnego. Kwatery ogrodu otoczono szpalerami drzew ozdobnych, a w sąsiedztwie dworu rządcy posadzono krzewy ozdobne.

Józef Starzeński, żonaty najpierw z Teofilą Morawską a powtórnie z Karoliną Benkinówną, z pierwszego małżeństwa Szczepanowską, zmarł jako więzień stanu w 1830 r. pozostawiając kilkoro dzieci – Michała (dziedzica Nowodworów koło Ciechanowca), Henryka (dziedzic Klukowa), Kazimierza (dziedzica Pietkowa i Łukawicy) i Zofię, zamężną za Adamem Ronikerem. Kazimierz Starzeński (ur. w 1816 r., zm. w 1899 r.), ożeniony był w 1842 r. z Zofią hr Ożarowską. Jeszcze za jego życia majętność została podzielona pomiędzy jego dwie córki – Marię, niezamężną, która otrzymała część z Marynkami i Annę Gabrielę, żonę Józefa hr Komara, która otrzymała m.in. Pietkowo. Po jej śmierci Pietkowo przechodzi na Elżbietę z Komarów Krasicką (ur. w 1874 r., zm. w Warszawie 1943 r.), która zarządzała Pietkowem wspólnie z synem Witoldem (ur. w 1902 r. w Pietkowie, zm. w 1982 r. w Argentynie), który w okresie międzywojennym był oficerem 7 Pułku Ułanów Lubelskich im. Gen. K. Sosnkowskiego, a w 1939 r. uczestnikiem kampanii wrześniowej, następnie jeńcem obozu w Murnau (w latach 1939-1945), oficerem łącznościowym Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie przy Dowództwie Francuskich Sił Okupacyjnych w Austrii ( w latach 1945-1946).

W II połowie XIX w., za czasów Kazimierza Starzeńskiego Gabrysin został częściowo przebudowany i uformowano wtedy jego ostateczny kształt. W części gospodarczej wzniesiono nowe, obszerne budynki, w tym w końcu XIX w. dwukondygnacyjny magazyn stojący jeszcze w końcu lat 80. XX w. na wzgórzu obok kapliczki, w którego szczycie umieszczono inskrypcję „WB 1894 R”. Oprócz magazynu przy dziedzińcu gospodarczym wzniesiono od północnego-zachodu stodołę, a od południowego-zachodu obory. Magazyn ten przeznaczony był do gromadzenia płodów rolnych na potrzeby uruchamianej wówczas w Pietkowie gorzelni. Dwór zbudowany z drewna ustawiony był równolegle do drogi z Topczewa do Poświętnego, kalenicowo w stosunku do dziedzińca gospodarczego. Zarówno część gospodarczą, jak i mieszkalno-ogrodową otaczał drewniany parkan. Wydzielono też wtedy z dawnego ogrodu użytkowego część ozdobną. Pozostawiono tam już istniejące szpalery przy granicach i aleje przy drogach (które uzupełniono młodymi drzewami), ale we wnętrzu ogrodu ozdobnego dokonano nowych nasadzeń w duchu naturalistycznym. Pry dworze od strony południowej i północnej posadzono lipy, jesiony, robinie oraz krzewy karagany syberyjskiej i lilaków pospolitych. Ten ogród ozdobny w Gabrysinie stanowił część wprowadzonej w XIX w. w Pietkowie rozległej, wieloczęściowej kompozycji krajobrazowej, związanej z rezydencją, ale obejmującej także folwark. Jego satelitarny względem rezydencji ogród zamykał jedną z osi widokowych wybiegających z Pietkowa i był miejscem odwiedzanym podczas spacerów i przejażdżek.

Na początku XX w., w związku z trudnościami finansowymi rodziny Komarów rozwój folwarku został zahamowany. W okresie międzywojennym założenie nie ulegało zasadniczym zmianom, ale rozebrano tu niektóre budynki gospodarcze, a ogród został zapewne zaniedbany.

Podczas II wojny światowej zniszczony został dwór gabrysiński, a po 1944 r. folwark rozparcelowano. W ozdobnej części ogrodu wzniesiono następnie drewniany budynek szkoły podstawowej, która w latach 80. XX w. wznosiła tam nowy, obszerny, murowany budynek szkolny. Do tego czasu z kompozycji ogrodu ozdobnego zachowała się część nasadzeń pełniących wówczas funkcję zieleni przyszkolnej. Roślinność tego zieleńca była dość urozmaicona, tak pod względem wieku, jak i składu gatunkowego, jednak po przekształceniach pierwotna kompozycja stała się tam zupełnie nieczytelna, a roślinność zubożała. Łącznie występowało wtedy na terenie założenia tylko 17 gatunków drzew i krzewów. Najstarszymi drzewami obiektu były 3 klony z początku XIX w. (o średnicy pni 90-100 cm), rosnące nieopodal szkoły i wierzba o średnicy pnia 105 cm, rosnąca w szpalerze przy drodze do wsi. Dawne aleje przy promienistych drogach zostały w większości usunięte, a starodrzew utrzymał się tylko przy drodze do wsi Pietkowo, gdzie rosną stare lipy z I połowy XIX w. oraz przy granicach ogrodu gabrysińskiego. W 1985 r. rósł jeszcze dziewiętnastowieczny szpaler topól berlińskich przy drodze do Wólki Pietkowskiej (o średnicy pni 75-110 cm). Z części gospodarczej przetrwał piętrowy magazyn. Zachowała się także, jako ważny punt widokowy, stojąca u zbiegu dróg kapliczka. Pozostały obszar części gospodarczej zajęło wyrobisko żwiru.

 

Dodatkowe informacje
Musisz być zalogowany, aby zobaczyć dodatkowe informacje.
Obrazki/zdjęcia
plan
kapliczka
o!
Wpisy do logu: znaleziona 14x nieznaleziona 0x komentarz 0x Wszystkie wpisy