Ogólne informacje:
Wiatraki stanowiły charakterystyczną grupę budownictwa drewnianego w Polsce. Budynki te wyodrębniały się na tle innych budowli drewnianych tym, że posiadały specjalną konstrukcję opartą na szkielecie drewnianym, a niektóre części były obracane i ruchome. Ta unikalna w budownictwie konstrukcja spowodowała utworzenie nowego kształtu architektonicznego jakim był wiatrak, co stanowiło o specjalnym jego wyrazie w krajobrazie wsi.
Rozważania nad konstrukcją młynów wietrznych dotyczą wyłącznie zagadnień budowlanych, architektonicznych oraz szczególnej analizy urządzeń mechanizmów wiatraka. Zagadnieniem dość ważnym związanym z budownictwem była lokalizacja budowy oraz jego funkcji gospodarczych w różnych okresach. Należy wspomnieć że sztuka ciesielska w młynach wietrznych osiągnęła poziom kunsztu, jakiego nie można spotkać z żadnych innych obiektach tego typu. Obecnie większość obiektów tego budownictwa istnieje w mniej lub bardziej zaawansowanej ruinie i tylko nieliczne urozmaicają krajobraz polskiej wsi.
Rozwój młynarstwa rozpoczyna się od chwili gdy po raz pierwszy człowiek dokonał pewnego odkrycia, że rozcierając kamieniem ziarna roślin zbożowych otrzymać można miazgę o wiele bardziej nadającą się do gotowania niż samo ziarno. Bardzo ważnym osiągnięciem w tej dziedzinie było wynalezienie żaren.
W żarnach można było roztłukiwać lub rozgniatać ziarno, otrzymując z niego gruby produkt zwany śrutem. W miarę udoskonaleń poruszane były ręcznie a później przez grupę ludzi, a następnie wykorzystywano siłę zwierząt, wiatru i wody. Z tych też powodów żarna przekształcono w kamienie młyńskie, które dawały jakościowo lepszy produkt i były bardziej wydajne.
Młyny wodne i wietrzne (wiatraki) pojawiły się około XII w. W tym też okresie dominującą rolę dla przetwórstwa spożywczego odgrywały wiatraki. Rozwój młynarstwa łączył się z wprowadzeniem maszyn parowych, które stopniowo zaczęły wypierać wiatraki oraz młyny wodne i „zwierzęce”. W miarę szybkiego rozwoju postępu technicznego do młynów wprowadzono silniki spalinowe i elektryczne. Młyny wodne i wiatraki były uzależnione od warunków metorologicznych toteż ich możliwości były ograniczone.
Wiatraki holenderskie:
Typ ten, był zazwyczaj murowany z cegły i kamieni, jednak spotkać można także holendry drewniane. Dachy tych wiatraków mają najczęściej kształt stożka lub kopuły. Sam budynek stanowi nieruchomą część młyna, obracał się natomiast dach wraz z kołem palecznym. Koło to miało za zadanie przekazać napęd na pionowy wał, który za pomocą osadzonych na nim kół trybowych, obracał kamienie, a te w zależności od ich ustawienia, mogły mleć zboże na mąkę, kaszę lub śrutę.
O wiatraku na Chmielowszczyźnie:
W internecie niewiele można znaleźć na temat tego obiektu. Faktem jednak jest, że jest to chyba jedyny holender w tym regionie (Sokółka - Kuźnica - Krynki). Wiatrak powstał prawdopodobnie w 1910r. Nie posiada dachu, a jego stan wewnątrz jest opłakany. Wnioskować można, że czeka go los taki, jak większości innych wiatraków z tego regionu.
O skrzynce:
Skrzynka to małe opakowanie po suplach z kilkoma fantami, dziennkiem, ołówkiem i temperówką. Schowana poniżej poziomu gruntu, aczkolwiek łopatka nie powinna być potrzebna.
Źródło:
Powyższy opis został skopiowany ze strony: KLIK. Gorąco polecamy zapoznać się z resztą treści znajdujących się na stronie.
Właściciele:
GA - Gacekk i Akimg