Cmentarz Obrońców Wybrzeża '39 oraz jego wyzwolicieli '45
------
O miejscu:
"Znajdująca się w gdyńskiej dzielnicy Redłowo, wojenna nekropolia jest symbolem losów morskiej stolicy Rzeczypospolitej podczas drugiej wojny światowej. To właśnie tu wraz ze swym legendarnym dowódcą Stanisławem Dąbkiem spoczywają bohaterscy obrońcy Gdyni a także ofiary masowego mordu w Piaśnicy. Cmentarz przy ulicy Legionów jest też miejscem spoczynku wyzwolicieli miasta, którzy polegli podczas walk w marcu 1945 roku."
Tak opisuje gdyński cmentarz Jędrzej Jednacz.
Historia cmentarza zaczyna się pod koniec września 1939 r. kiedy to kilkanaście członkiń Przysposobienia Wojskowego Kobiet przystąpiło do porządkowania pobojowiska na Kępie Oksywskiej. Jedna z czołowych działaczek PWK, Dżennet Dżabagi – Skibniewska tak opisywała owe pole walki: "Pole usiane było trupami, wałęsające się psy i koty, ryczące krowy i bydło, zabłąkane dzieci, zrozpaczone kobiety. Mimo to przez kilka dni opatrywałyśmy rannych, a także zbierałyśmy ciała poległych żołnierzy, które następnie zamierzałyśmy pochować na cmentarzu przy ulicy Witomińskiej. Jednak okupanci na to nie pozwolili, wobec czego obrońcy miasta zostali pochowani właśnie w Redłowie." W trakcie wojny w tym miejscu chowano również alianckich jeńców.
Już po zakończeniu wojny w Gdyni przystąpiono do akcji mającej na celu likwidację mogił wojennych oraz ekshumację zwłok tak, by godnie uczcić zabitych żołnierzy. W tym celu w 1946 r. powstał projekt redłowskiej nekropolii, który niedługo potem został zrealizowany. Jego autorami byli Barbara Kaszycka oraz jej mąż Czesław. Cmentarz zajął powierzchnię około dwóch hektarów i został podzielony na dwie części. W jednej części spoczywa ponad tysiąc żołnierzy Armii Czerwonej, którzy polegli w trakcie wyzwalania Gdyni.
W drugiej, uformowanej na kształt amfiteatru, części spoczywają obrońcy wybrzeża z 1939 roku. Są to przede wszystkim żołnierze I Morskiego Pułku Strzelców, ale także marynarze z załóg okrętów "Mazur" i "Nurek". Żołnierze spoczywają wraz ze swymi dowódcami – Stanisławem Dąbkiem, Kazimierzem Pruszkowskim, Stanisławem Zauchą czy Włodzimierzem Steyerem. W jednej z kwater zostali pochowani ekshumowani po zakończeniu wojny zabici w Piaśnicy zakładnicy. Możemy wśród nich odszukać dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni Stefana Łęgowskiego czy jednego z budowniczych gdyńskiego portu Mariana Bukowskiego. Pochowano tu także członka organizacji „Gryf Pomorski” Alfonsa Maja oraz ciała niezidentyfikowane. Można zobaczyć tutaj również mogiłę mniej znanych lokalnych bohaterów takich jak Bolesław Kłoczko, o którym można poczytać tutaj. Na redłowskim cmentarzu znajdują się także groby poległych w marcu 1945 r. żołnierzy z I Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte, w tym także bułgarskiego ochotnika Petki Tanczewa.
W ciągu kilkudziesięciu lat istnienia Cmentarz Obrońców Wybrzeża był kilka razy modernizowany. Pod koniec lat 60. ustawiono na nim 9 tablic, które zawierają informacje na temat nekropolii i osób na niej pochowanych. Imponująco prezentuje się także trzynastometrowy Pomnik Obrońców Wybrzeża autorstwa Adama Smolany. Jego montaż ukończono w marcu 1968 r. Po przemianach ustrojowych na cmentarzu pojawiły się kolejne pomniki i tablice. Jeden z postumentów poświęcono poległym w trakcie drugiej wojny światowej członkom załóg polskich statków i okrętów. Dwa następne upamiętniają ofiary terroru stalinowskiego. Pierwszy poświęcony jest ofiarom mordów NKWD dokonanych w 1940 r., zaś drugi zamordowanym i zamęczonym przez UB i Informację Wojskową marynarzom i oficerom Marynarki Wojennej. Pojawiła się także tablica upamiętniająca żołnierzy z I Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte.
Jak wspomniane to było wyżej, na owym cmentarzu znajdują się szczątki legendarnego polskiego dowódcy - Stanisława Dąbka i jego zastępców, m. in. Ignacego Szpunara czy Kazimierza Pruszkowskiego. O samym pułkowniku Dąbku można poczytać pod tymi linkami: Pułkownik Dąbek Część I oraz Pułkownik Dąbek Część II. Polecam również obejrzeć film o obronie Gdyni 1939.
Proponuje, aby wybierając się po skrzynkę, wziąć ze sobą znicz, bądź kwiaty i upamiętnić ich heroiczną walkę o Polskę.
-----
O skrzynce:
Skrzynka znajduje się pod współrzędnymi. NIE jest ukryta bezpośrednio na cmentarzu.
Uważaj na spacerujących w pobliżu ludzi!
S
Dodatkowe informacje
Musisz być zalogowany, aby zobaczyć dodatkowe informacje.