Zięba Fringilla coelebs
Występowanie
Pospolity i liczny gatunek lęgowy w całej Polsce. Na zimę odlatuje; tylko nieliczne osobniki (głównie samce) zimują. Przylot następuje w końcu marca i początku kwietnia, odlot — we wrześniu i październiku. W tych okresach odbywa się również liczny przelot osobników z północy; szlak najliczniejszego przelotu wiedzie wzdłuż wybrzeża.
Biologia
Zięba jest klasycznym przykładem ptaka wszędobylskiego, zamieszkującego bardzo różnorodne środowiska. Osiedla się w lasach i borach wszelkich typów, zarówno liściastych czy mieszanych, jak i szpilkowych, we wszelkiego rodzaju parkach, sadach i ogrodach, nie wnikając jednakże tak bardzo w kępy zieleni wśród wysokiej, miejskiej zabudowy, jak czyni to dzwoniec. W czasie jesiennych koczowań przed odlotem i podczas wędrówki przebywa licznie i w dużych stadach na polach, chętniej jednak trzymając się skrajnych części lasów. Żeruje zarówno na ziemi, jak i wśród grubszych konarów drzew, odżywiając się wiosną i latem głównie owadami, jesienią przechodząc na pokarm roślinny, przede wszystkim na nasiona chwastów. Po ziemi i grubszych gałęziach chodzi bardzo sprawnie, natomiast niezbyt zręcznie porusza się wśród cienkich gałązek i wyjątkowo tylko żeruje na suchych chwastach i roślinach zielnych. Gniazdo umieszczone jest w rozwidleniu dość grubych zazwyczaj gałęzi, na wysokości 2-4 m. Uwite jest ono z mchu i zamaskowane strzępami porostów przyczepionych za pomocą pajęczyny. Czyni to gniazdo niemal że niewidoczne, gdy jest ono umieszczone na drzewie również pokrytym porostami. Jednakże zięba postępuje podobnie, umieszczając gniazdo na gałęzi zupełnie pozbawionej porostów. Wtedy kontrastowo różni się ono od ciemnej kory czy zieleni igliwia i rzuca się w oczy z dużej odległości. Jest to przykładem automatycznego postępowania ptaków, wynikającego ze sztywnych schematów instynktowych. Zięba jest ptakiem niezbyt płochliwym — dystans ucieczki wynosi 10-15 m.
Rozpoznawanie
Charakterystyczne dla zięby są dwie białe pręgi na skrzydłach, widoczne zarówno w spoczynku, jak i w locie. Samiec ubarwiony jest bardziej kontrastowo, z różową piersią i stalowoniebieską głową, samica i młode — z przewagą barw szaro-oliwkowych. Przedstawiciele tego gatunku są nieco więksi niż makolągwa, a bardziej krępi (krótszy ogon) niż trznadel, co ma znaczenie przy rozpoznawaniu z dużej odległości przy złym oświetleniu. W okresie jesiennych przelotów ziębę łatwo można pomylić z jerem, przylatującym do nas na zimę. Jer różni się od zięby białym kuprem (u zięby — zielony) i jasno-rdzawą piersią (u zięby — różowa).
Głos
Samiec śpiewa bardzo intensywnie od przylotu do wyprowadzenia młodych drugiego lęgu (lipiec), siedząc w dość widocznym miejscu. Śpiew samca jest krótką zwrotką o bardzo wyraźnie akcentowanym początku i zakończeniu, utrzymaną w szybkim tempie. Zięba odznacza się dość dużą osobniczą zmiennością śpiewu, jednakże zawsze pieśń zachowuje ogólny schemat opadającej gamy z „zawiniętym" zakończeniem. Nieco zbliżoną linię melodyczną ma śpiew piecuszka, jednakże jest on utrzymany w znacznie wolniejszym, melancholijnym tempie oraz różni się łagodną, fletową barwą głosu.
Powodzenia !