Pierwsze wzmianki o gminie żydowskiej w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą (w języku jidysz: Kuzmir) pochodzą z 1507 roku. Rozwojowi lokalnej społeczności żydowskiej sprzyjało położenie miasta nad Wisłą i związane z tym możliwości spławu drewna i zboża. Swoje interesy prowadził tu Szmul Jakubowicz Zbytkower, znany żydowski bogacz i bankier pożyczający pieniądze królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu.
Pierwszy cmentarz żydowski w Kazimierzu Dolnym powstał na końcu ul. Lubelskiej pod górą Sitarz, tuż za ówczesną dzielnicą żydowską.
Cmentarz został zdewastowany już na początku II wojny światowej. Żydzi zostali zmuszeni do wyrwania macew i utwardzenia nimi terenu przy klasztorze Reformatów, dziedzińca magistratu oraz wyłożenia ścieżek wiodących do szaletów przy domach zajętych przez hitlerowców.
W 1851 roku powstała nowa nekropolia żydowska, położona na zboczu wąwozu na Czerniawach. Grunt pod cmentarz został podarowany kazimierskiemu kahałowi przez niejakiego Motka Herzberga. Również i ta nekropolia została niemal doszczętnie zdewastowana na rozkaz Niemców. Na cmentarzu dokonywano egzekucji ludności żydowskiej i chrześcijańskiej.
W latach osiemdziesiątych z inicjatywy Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w Kazimierzu, Muzeum Nadwiślańskiego i Urzędu Konserwatora Zabytków, udało się zebrać dziesiątki potłuczonych płyt nagrobnych. Przez ponad czterdzieści lat wiele z nich uległo zniszczeniu, jednak cześć przetrwała w dość dobrym stanie, z resztkami polichromii. Stało się tak dzięki zabiegom miejscowego malarza, Antoniego Michalaka, który podczas II wojny światowej zasugerował Niemcom, aby - rzekomo w celu przyspieszenia prac - nie skuwać inskrypcji i budować chodniki z macew ułożonych awersem do ziemi. Odzyskane nagrobki posłużyły do wzniesienia jednego z najciekawszych polskich lapidariów, zaprojektowanego przez inż. Tadeusza Augustynka.
Wyłożona fragmentami macew "ściana płaczu" pęka w środku, co symbolizować ma tragiczny los polskich Żydów. Płyty nagrobne starano się grupować zgodnie z obowiązującym na cmentarzach żydowskich podziałem na kwatery męskie i kobiece: po lewej umieszczono w większości nagrobki kobiet, po prawej - mężczyzn. Część macew ustawiono po lewej stronie lapidarium.
źródło: http://kirkuty.xip.pl/kazimierz.htm
Sam keszyk umieszczony jest w drzewie na terenie symbolicznego cmentarza, widać na zdjęciu miejsce wraz z założycielka.
Prawdopodobnie skrzynka znajduje się na obszarze: | |
Kazimierski Park Krajobrazowy |