Niespełna 27-letni Maksymilian Golisz (Golish), drugi z nauczycieli polskiej szkółki w Szczecinie przyjechał tu w maju 1933 roku mając już w swoim dorobku dość burzliwą propolską działalność na Powiślu (1928-32) oraz spokojniejszy czas w Berlinie (1932-33).
Mimo braku prawa do nauczania (uzyskał je dopiero w kwietniu 1934 r.) energicznie zajął się organizowaniem polskiej oświaty, ale nie tylko to. Został też animatorem szeroko pojętego życia polonijnego (zresztą jak jego poprzedniczka Stefania Lechowska i następca Aleksander Omieczyński). Więcej o działalności Golisza np. tu albo tu .
Służby niemieckie stale obserwowały Golisza i po nieco ponad roku swojej działalności w Szczecinie - dla jego bezpieczeństwa - Związek Polskich Towarzystw Szkolnych zdecydował się przenieść go w sierpniu 1934 r. do Berlina.
Od 1937 r. Maksymilian Golisz rozpoczął bezpośrednią współpracę z wywiadem polskim, co - po odnalezieniu przez Niemców archiwum tegoż, a nazwisko Golisza figurowało tam na liście agentów - było przyczyną jego kolejnego aresztowania zakończonego skazaniem na śmierć. Wyrok wykonano 1.04.1943 r. poprzez ścięcie toporem w więzieniu w Brandenburgu. W 1972 roku sprowadzono z tamtejszego cmentarza do Szczecina urnę z jego prochami.
Symbol | Type | Coordinates | Description |
---|---|---|---|
![]() |
Interesting place | --- | Szkoła Podstawowa nr 41 z Oddziałami Integracyjnymi im. Maksymiliana Golisza w Szczecinie |
![]() |
Interesting place | --- | Szkoła Podstawowa nr 2 w Sztumie im. Maksymiliana Golisza |