Pierwsze plany wzniesienia twierdzy snuto jeszcze w XVIII wieku jednak budowa trzynastu fortów ruszyła dopiero po ponad wieku w 1912 roku. Twierdza oprócz fortów głównych składać się miała z 24 punktów oporu oznaczonych literami oraz  19 numerowanych. 

Przed wybuchem I Wojny Światowej ukończono 9 fortów głównych (I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX), 6 punktów oporu (A,B,D,K i 8), 2 prochownie i 22 innych budynków (m.in. sztab i koszary). Do lata 1915 rozpoczęto budowę fortów XIII i X, E, punktu oporu nr 5 oraz prochowni. Na żadnym z tych obiektów nie ukończono nawet 50% prac. W sierpniu i wrześniu Niemcy oblegli Grodno,  a najbardziej zacięte boje toczono o forty III i IV. Pozostałe zostały opuszczone bez walki. Rosjanie zniszczyli lub uszkodzili 11 fortów, 6 prochowni, 14 punktów oporu i kilkadziesiąt innych budynków.

We wrześniu 1920 roku twierdza była jednym z teatrów działań podczas ostatniej wielkiej bitwy (operacji) wojny polsko-bolszewickiej, tj. bitwy nad Niemnem.  Walki toczono o forty I, II, III, IV, V, VI i XIII. Podczas nich sformowana w Poznaniu jeszcze w trakcie Powstania Wielkopolskiego i wywodząca się z Armii Wielkopolskiej 13 Eskadra Myśliwska ułatwiała przeprawę przez Niemen oraz atakowała kolumny nieprzyjacielskie w rejonie Grodna ułatwiając w znacznym stopniu działania własnych wojsk.

Bitwa ta ostatecznie pogrzebała sowieckie plany zawładnięcia Polską i miała istotny wpływ na wynik rokowań w Rydze, zwłaszcza na odzyskanie z górą 114000 km² terytorium za tzw. linią Curzona zamieszkałych przez cztery miliony mieszkańców. Uzyskana przez Polskę granica pokrywała się z grubsza z tą sprzed III rozbioru.

W latach II Wojny Światowej umocnienia najpierw podzieliły los linii Maginota, później stały się areną niemieckich zbrodni (fort II) lub schronieniem dla partyzantów (fort X), a o ruiny innych walczono ze zmiennym szczęściem w lipcu 1944 roku (fort I).

***

Obszerne informacje na temat grodzieńskiej twierdzy dostępne są w przewodniku Stanisława Poczobuta Odlanickiego opublikowanym w serwisie Kresy24.pl oraz w internetowej monografii Крепость Гродно.

***

Skrzynki wchodzące w skład geościeżki schowane zostały na terenie najlepiej zachowanych fortów głównych. Jeśli założysz skrzynkę w którymś z nieokeszowanych obiektów chętnie dołączę ją do geościeżki. Proszę wtedy o kontakt.

Gdyby któraś ze skrzynek potrzebowała serwisu lub reaktywacji, to bardzo proszę w miarę możliwości o ich dokonanie. Z góry bardzo dziękuję.

***

Zapraszam do naszych wspomnień z Białorusi na blogu i fotoblogu.