Dwór – według encyklopedii to polski szlachecki, wiejski dom mieszkalny. Forma wykształcona w architekturze polskiej okresu renesansu, przetrwała do lat 20. XX wieku. Dwory znajdują się na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, obecnie zaś na obszarze 6 państw tj. w Polsce, na Litwie, na Łotwie, na Białorusi, na Ukrainie oraz w Rosji w obwodzie smoleńskim. Na obszarze współczesnej Polski przetrwało tylko 2,8 tys. dworów (z 12 tys. na tym samym obszarze przed II wojną światową), z czego 2 tys. jest w ruinie. Z 4 tys. dworów na ziemiach wschodnich utraconych przez Polskę w 1945 roku przetrwało około 250 i kilkadziesiąt na wschód od granicy rosyjskiej. Większość z nich znajduje się w ruinie. Na żadnych innych terenach nie występują w tej ilości podobne budowle jak polskie dwory. Działo się to dla tego, że żaden inny kraj, poza Rzeczpospolitą nie wykształcił tak dużej liczby średniej i drobnej szlachty. Na przestrzeni wieków, szlachcic polski ukształtował charakterystyczne tylko dla naszego kraju, ośrodki życia na wsi, które na trwałe wpisały sie w polski krajobraz i stanowią jego nieodłączna część. Ale szlacheckie, wiejskie rezydencje to też specyficzna kultura, ośrodki życia społecznego i gospodarczego, miejsce przygotowywania i realizacji walki o polskość. Ta ostatnia cechę rozumieli bardzo dobrze zaborcy, którzy po upadku powstania styczniowego starali sie zniszczyć polskie ziemiaństwo i drobną szlachtę. Wiedzieli, że to one były ośrodkami polskości.

W odrodzonej Rzeczypospolitej posiadanie dworu było symbolem prestiżu i przynależności do elity. W latach 20. panowała moda na tzw. styl dworkowy, który traktowany był jako emanacja polskości.

Pałace jako rezydencje bogatej magnaterii i arystokracji odegrały również niepoślednią rolę w historii, choć nie zawsze chlubną. Przykładem jest tu pałac w Otwocku Wielkim, najpiękniejszy zabytek okolic Otwocka. W nim m.in. doszło na początku XVIII w. do spotkania króla Augusta II Mocnego z carem Piotrem Wielkim, którego skutkiem były rozbiory Polski.

Cios polskim pałacom i dworom zadała w 1944 r. władza komunistyczna realizując dekret o reformie rolnej Straciły one wtedy swoich prawowitych właścicieli i ekonomiczną podstawę istnienia. Nowi gospodarze, często pracownicy PGR-ów, szkól itp., nie przywiązywali wagi do ich utrzymania.

Na terenie dzisiejszego powiatu otwockiego pod koniec XIX i na początku XX w. pałace, dwory i dworki znajdowały się aż w 45 miejscowościach. W okolicach Otwocka do naszych czasów dotrwały tylko nieliczne tego typu budowle.

Tą ścieżką chcę pokazać obiekty, które zachowały się do dziś. Znajdują się one w bardzo różnym stanie. Jedne kwitną, pięknie odrestaurowane inne są zupełnie zrujnowane.

Ścieżka początkowo miała być poświęcona tylko pałacom i dworkom znajdującym się na terenie powiatu otwockiego. Ostatecznie zdecydowałem się włączyć do niej dwa obiekty znajdujące się tuż (ok. 2 km) za granicą powiatu. Są to dworki w Łucznicy i Dłużewie.