🏛 Pałac w Sieniawie – śladami wielkich rodów

Pałac w Sieniawie to wyjątkowe miejsce na mapie Podkarpacia, które swoje istnienie zawdzięcza dwóm wpływowym rodom arystokratycznym XVIII-wiecznej Polski – Sieniawskim i Czartoryskim.

Założycielem miasta był Mikołaj Hieronim Sieniawski, wojewoda wołyński i hetman polny koronny, właściciel rozległych dóbr na wschodnich terenach dawnej Rzeczypospolitej. Jego syn, Adam Mikołaj Sieniawski, hrabia i kasztelan krakowski, z równym zaangażowaniem kontynuował rozwój Sieniawy. To on założył park, włoskie ogrody oraz pomarańczarnię – w miejscu dzisiejszego Pałacu Głównego.

Rezydencja trafiła w ręce rodu Czartoryskich poprzez małżeństwo córki Adama Mikołaja z księciem Augustem Czartoryskim. W latach 1743–1745 pałac przeszedł kilka przebudów. Około 1812 roku do Sieniawy na stałe przeprowadzili się książę Adam Kazimierz Czartoryski z żoną, słynną Izabelą Czartoryską. Ich sieniawska rezydencja tętniła życiem towarzyskim i kulturalnym – gościli tu m.in. Juliusz Kossak, który uwiecznił pałac na obrazie (dziś w zbiorach Muzeum Czartoryskich w Krakowie), oraz Julian Ursyn Niemcewicz. W pałacu odbywały się bale, spotkania literackie, naukowe i przedstawienia teatralne. Częstym gościem był również Tadeusz Kościuszko, który na pamiątkę szczęśliwych chwil spędzonych w Sieniawie pozostawił w parku tzw. Kamień Szczęścia z napisem:
„Na pamiątkę dni szczęśliwych w Sieniawie”.

Kolejnymi właścicielami dóbr byli: książę Adam Jerzy Czartoryski, jego synowie Jerzy i Władysław (założyciel krakowskiego Muzeum Czartoryskich), a następnie Adam Ludwik Czartoryski. Podczas I wojny światowej pałac uległ zniszczeniom – książę Adam Ludwik udostępnił jego pomieszczenia na potrzeby szpitala polowego dla armii austriackiej.

W okresie międzywojennym, ze względu na zniszczenia, rezydencja nie była użytkowana mieszkalnie. W latach 30. książę Augustyn Czartoryski podjął próbę gruntownej renowacji wnętrz. Niestety, jego działania przerwała II wojna światowa. Książę zmarł w 1946 roku w Sewilli – był ostatnim dziedzicem sieniawskich dóbr.

Choć działania wojenne nie wyrządziły większych szkód, pałac popadł w ruinę w latach powojennych. Niezabezpieczony, niszczał – jego dewastacja weszła wręcz do lokalnych legend, m.in. o ćwiczeniach strażackich prowadzonych na murach kompleksu.

Dopiero od lat 80. XX wieku rozpoczęto działania ratunkowe. W latach 1998–2001 Agencja Nieruchomości Rolnych przeprowadziła gruntowną odbudowę. Dziś kompleks pałacowo-parkowy w Sieniawie odzyskał dawny blask i służy jako ekskluzywne miejsce spotkań towarzyskich, kulturalnych i biznesowych, zarządzane przez właściciela hoteli i restauracji również w innych miastach w Polsce.

ℹ Dostępność

Obiekt nie jest dostępny dla zwiedzających, aczkolwiek ogród może uda się zwiedzić