Zawałyla (Zawalile, Zawałyła), nieistniejący już przysiółek Werchraty. Położona na skarpie nad rzeczką Werką, dopływem Raty . Zamieszkiwała tu głównie ludność ukraińska wyznania greckokatolickiego.
Na mapie józefińskiej Galicji sporządzonej w latach 1779–1783 (I zdjęcie wojskowe Galicji, tzw. mapa Miega) przysiółek już jest, bez późniejszej nazwy, a tylko z dopiskiem "Zu Werchrate" czyli "Do Werchraty": mapa
Na II zdjęciu wojskowym Galicji (Galicia and Bucovina - Second military survey of the Habsburg Empire (1861–1864)) już pod nazwą Zawalile: mapa
Również umieszczona na mapie z 1855 roku już z nazwą Zawalile (Carl von Kummersberg, Administrativ-Karte von den Königreichen Galizien und Lodomerien mit dem Grossherzogthume Krakau und den Herzogthümern Auschwitz, Zator und Bukowina : in 60 Blättern).
Według przedwojennej mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego w 1935 roku Zawałyla liczyła 52 gospodarstwa.
W książce M. Zajączkowskiego "Pod znakiem króla Daniela. OUN-B i UPA na Lubelszczyźnie 1944-1950" znalazłem informację, że jesienią 1945 roku werchracki SKW (Samoobronnyj Kuszczowyj Widdił, oddziały samoobrony ukraińskiej, utworzone do ochrony ukraińskich wiosek, oraz dla stworzenia zaplecza dla UPA) pod dowództwem Iwana Kowałyka "Czarnoty" spalił ponad 50 poukraińskich gospodarstw w miejscowościach: Dziewięcierz, Łużki, Zaniemica i Zawałyla.
W maju 1947 roku pozostali jeszcze mieszkańcy zostali wysiedleni w ramach akcji "Wisła".
Krzyż z wizerunkiem św. Mikołaja w objęciach czterech starych jaworów, tzn, krzyż, nie św. Mikołaj. Metafora "Katedry" jest zapożyczona z książki Roberta Gmiterka "Na Roztoczu. Przewodnik metaforyczny", którą zresztą polecam.
Za stroną kamiennekrzyze.pl:
Krzyż pochodzi z 1906 roku.
Posiada inskrypcję w języku ukraińskim "Zbaw Panie lud Twój, i błogosław dziedzictwu Twemu
R.B. 1906 Roku".
Kesz: Współrzędne wskazują krzyż. Pojemnik to duży PET niedaleko krzyża, zawiera logbook, drewniaki. Weź coś do pisania.
Aby skrzynka przetrwała jak najdłużej: bardzo proszę o dokładne zakręcanie pojmnika.
Zamaskuj tak, jak zastałaś/zastałeś.
Najkrótsza droga do skrzynki : boczna droga przed torami na drodze asfaltowej do Werchraty (jadąc od strony Horyńca). Trzeba przebyć zalaną drogę (betonowe płyty. Poziom wody poniżej kolan. Albo gumaki, albo boso (woda czysta), albo samochód terenowy (nie ma zakazu, dojazd do pól).
Miejsce jest niedaleko granicy państwowej. Na wypadek spotkania ze Strażą Graniczną warto mieć przy sobie dowód czy paszport. Można też zadzwonić wcześniej do placówki Straż Granicznej w Horyńcu, tel. (16) 632 51 00, to oszczędza czas.
Etap | Symbol | Typ | Współrzędne | Opis |
---|---|---|---|---|
Parking | --- | Tu można zostawić samochód. | ||
Początek ścieżki | --- | Tędy. |