Plac Ofiar Getta znajduje między ulicami Lubartowską, Świętoduską, a Bajkowskiego. Obecną nazwę nosi od 1987 roku. Do 2005 roku na placu Ofiar Getta znajdował się pomnik ku czci Masowej Eksterminacji Ludności Żydowskiej, odsłonięty w 1963 roku.

Plac Ofiar Getta z Pomnikiem Masowej Eksterminacji Ludności Żydowskiej, lata 80. XX wieku,

fot. Jacek Mirosław, archiwum autora

Historia placu:

Przed II wojną światową na miejscu obecnego placu znajdował się targ (tzw. targ polski, lub targ za Magistratem) założony na placu za magistratem w połowie XIX w.) oraz dworzec autobusowy przy ówczesnej ulicy Przystankowej (ob. Bajkowskiego). Okalające targ ulice Nowa (początkowy odcinek dzisiejszej ul. Lubartowskiej) i Świętoduska, w okresie międzywojennym w większości zamieszkałe przez ludność żydowską, pełniły rolę obsługujących targowisko. W trakcie II wojny światowej plac znajdował się poza gettem, służył jednak za punkt zborny podczas wysiedleń ludności żydowskiej.

10 listopada 1963 roku na dawnym placu targowym wystawiono pomnik ku czci Masowej Eksterminacji Ludności Żydowskiej, zbudowany staraniem lubelskiego oddziału TSKŻ oraz Wojewódzkiej i Miejskiej Rady Narodowej.

Okoliczności nadania nazwy:

Nazwę plac Ofiar Getta nadano pod koniec października 1987 terenowi wokół ówczesnych ulic Hanki Sawickiej i Rady Delegatów decyzją uchwały nr XXI/120/87 Miejskiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 28 października 1987 roku¹z okazji przypadającej wówczas 45 rocznicy likwidacji getta na Majdanie Tatarskim. Uroczyste nadanie nazwy miało miejsce w dniu 9 listopada 1987 roku podczas uroczystości pod pomnikiem ku czci Masowej Eksterminacji Ludności Żydowskiej². Tego samego dnia w sąsiedztwie pomnika umieszczono również podłużną tabliczkę z nową nazwą placu.

Nie jest jasne, z czyjej inicjatywy plac otrzymał nową nazwę, jednak prawdopodobnie miało to związek z działalnością Symchy Wajsa (tego samego dnia jego staraniem odsłonięto tablice pamiątkowe na kilku lubelskich budynkach, m.in. gmachu dawnej Ochronki i Domu Pereca).

Oprócz podłużnej tabliczki z nazwą placu, w połowie lat 90. miejsce oznakowano również nowszą tabliczką, która znajdowała się na budynku dawnych zabudowań targowych (w późniejszych latach znajdowała się tam restauracja „Arkady”). Pierwotna tabliczka zaginęła prawdopodobnie w okresie poprzedzającym lub tuż po przenosinach pomnika w roku 2005. Nowsza tabliczka (zdjęta podczas prac budowlanych) zdjęta podczas prac budowlanych,w 2020 roku przekazana została przez firmę Arkady Ośrodkowi „Brama Grodzka – Teatr NN”.

Stan obecny:

Z uwagi na prace budowlane prowadzone od 2005 roku i przenosiny pomnika na ulicę Niecałą, od kilkunastu lat plac Ofiar Getta ulega degradacji. Jako przedmiot sporu prawnego między prywatnym właścicielem a władzami miasta, jest częściowo ogrodzony i niedostępny dla mieszkańców (niewielka część placu służy za parking, w innej natomiast znajduje się niszczejący skwer). Plac nie jest oznakowany, a jego nazwa nie pojawia się na większości map i planów miejskich. W świadomości mieszkańców obszar ten nie funkcjonuje pod swoją nazwą i przestał być kojarzony z pomnikiem ku czci Masowej Eksterminacji Ludności Żydowskiej.

W 2020 roku, po interwencji Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” władze miejskie zapowiedziały ponowne oznaczenie placu tablicami z jego nazwą.

W miejscu tego placu oraz Arkad miał powstać kompleks Alchemia, jednak prace budowlane nie są prowadzone od kilku lat a termin ukończenia inwestycji dawno minął.

Tak to miało wyglądać:

A tak wygląda do teraz:

Źródło:

http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/plac-ofiar-getta/

Skrzynka:

Mikro magnetyk, dokładnie pod współrzędnymi.

Uwaga na ruchliwą okolicę. Miejsce jest na widoku, w ciągu dnia spaceruje tu wiele osób. Zalecana dyskrecja lub wieczorna pora.