Bardzo proszę o uszanowanie sacrum miejsca.

-- Historia --

Grobowiec jest to miejsce pochówku sióstr niepokalanek. Zabytkowy portal został wyeksponowany na osi rozbudowanej fasady, której nowe części przyjęły funkcję skrzydeł: północnego i południowego. Każde z tych skrzydeł – poprzez portale o układzie brył nawiązującym do monumentalnej, surowej architektury z początku XX w. Był on trzykrotnie rozbudowywany.

Od momentu osiedlenia się w Szymanowie siostry rozważały potrzebę budowy grobowca. Próbowały za pośrednictwem Marii Ciechanowskiej uzyskać w Petersburgu pozwolenie na jego budowę wiosną 1910 r. Z braku czasu, wobec nagromadzenia innych spraw, ta nie została załatwiona, ale też nic nie wskazywało, aby potrzebny był pośpiech. Latem sytuacja się zmieniła – zachorowała młoda alumnatka, siostra Amalia, a choroba płuc czyniła szybkie postępy. Siostry rozpoczęły zatem budowę grobowca, licząc, że przy pierwszej sposobności pozwolenie na budowę uzyskają. Projekt grobowca opracował Zygmunt Tillinger, a miejsce na terenie rozległego parku wybrała Matka Marcelina Dąbrowska. W październiku zmarła siostra Amalia i została pochowana w niewykończonym jeszcze grobowcu, o czym powiadomiono władze. Reakcja władz rosyjskich była charakterystyczna dla tamtych czasów. „W miesiąc po śmierci S. Amalii, pewnego poranka w listopadzie, zjeżdża do nas cała gromada umundurowanych urzędników i żąda oglądać grobowiec. Byli to Naczelnicy w licznej asyście strażników czyli policjantów. Na ich widok zrobił się w domu wielki popłoch – nigdy bowiem na raz tyluśmy urzędników nie widziały, a tu prawie pół holu zapełniło się policjantami”. Rozpoczęło się żmudne dochodzenie. W grudniu przyszedł wyrok z Petersburga zabraniający siostrom chowania zmarłych poza obrębem miejscowego cmentarza. Rozgoryczona Maria Ciechanowska, zwracając się do urzędników carskich,wypowiedziała myśl, która przeszła do historii jako wyraz zniewolenia narodu polskiego: „Nie mają prawa umierać... Wiedziałam, że potrzebne są pozwolenia, aby w tym kraju żyć, powietrzem jego oddychać, ale nie wiedziałam, że i na umieranie potrzeb-ne także pozwolenie”7.Przed zimą zdążono jeszcze w grobowcu wyko-nać sklepienie. Na kilka tygodni przed wyrokiem ro-boty zakończono i na szczycie fasady z monumentalnym portalem osadzono krzyż. Wiosną 1911 r.przystąpiono do wykończenia grobowca, „dano mu front z ciosowego kamienia, posadzkę z płytek i wy-ryto napis: Jam jest Zmartwychwstanie i Żywot”8.Cały czas wokół domu w Szymanowie wyczuwalna była atmosfera nadzoru policyjnego. Grobowiec był obserwowany, a pojawianie się robotników wywoływało ostre interwencje. Prowadzone były także procedury karne. „Sprawa sądowa, wytoczona tu na miejscu, zakończyła się wyrokiem: 3 dni aresztu, albo 5 rb. kary. Zapłaciłyśmy 5 rb.”. Grobowiec został wybudowany i spoczęły w nim doczesne szczątki siostry Amalii, ale na przyszłość pochówki w jego murach zostały kategorycznie zabronione. Inwigilacja sióstr prowadzona z różnym natężeniem miała trwać aż do załamania się przymierza zaborców.

-- Architektura --

Katakumby pod względem architektonicznym są budowlą klasycystyczną, o charakterze typowym dla sztuki sepulkralnej początku XX w. Zasadniczym elementem kompozycji jest okazały portal wysunięty przed korpus części grzebalnej w formie ryzalitu i dominujący nad nim wysokością. Otwór wejściowy,od góry zamknięty belką, zwieńczony jest nadświetlem ukształtowanym przez łuk półkolisty. Naroża ryzalitu podkreślone są dwustronnymi pilastrami o prostych głowicach; dźwigają architraw z inskrypcją zaczerpniętą z ewangelii wg św. Jana. Wyżej, na gzymsie o profilu wklęsłym, wspiera się tympanon zwieńczony łacińskim krzyżem i ozdobiony dwoma akroterionami. Na tympanonie wykuty jest mono-gram Chrystusa skomponowany z dwóch splecionych ze sobą greckich liter X-P (Chi-Ro).

W grobowcu należy znaleźć zaznaczone na zdjęciu miejsca pochówków Sióstr Niepokalanek. Następnie należy odczytać ostatnią cyfrę z daty wstąpienia danej siostry do Zgromadzenia i ułożyć je zgodnie z numeracją według zdjęcia. (1, 2, 3)

Współrzędne kesza mają postać:

N 52° 09. 123' E 20° 22. 123'