Zimorodek zwyczajny, zimorodek (Alcedo atthis) – gatunek niewielkiego ptaka rybożernego z podrodziny zimorodków (Alcedininae) w rodzinie zimorodkowatych (Alcedinidae).

Nazwę „zimorodek” w języku polskim próbowano wywieść od „ziemio-rodek”, czyli „rodzący się w ziemi”, gdyż ptak ten zakłada często gniazdo w norze w urwisku nad rzeką, czasem dość daleko od brzegu. Tłumaczenie to jednak nie jest poprawne, gdyż nazwa ptaka nie łączy się z „ziemią” a „zimą” (ptak jakoby „rodził się” w zimie).

Zimorodek zwyczajny występuje w zależności od podgatunku:

• A. atthis ispida – płd. Norwegia, Wyspy Brytyjskie i Hiszpania (z wyjątkiem płd. i wsch. częścią), na wsch. do zach. Rosji i Rumunii; zimuje na południu w płd. Portugalii, płn. Afryce, na Cyprze i w Iraku
• zimorodek zwyczajny (A. atthis atthis) – płn.-zach. Afryka i płd. oraz wsch. Hiszpania na wschód do Bułgarii, Afganistanu i płn.-zach. Indii, następnie na płn. do środ. Syberii i płn.-zach. Chin; zimuje na południu w Egipcie, płn.-wsch. Sudanie, Omanie i Pakistanie
• A. atthis bengalensis – środ. Indie na wschód do płd.-wsch. Azji, płd. i wsch. Chiny (włącznie z Hajnanem), na północ do płd.-wsch. Syberii, wsch. Mongolia i Japonia; zimuje na Wielkich Wyspach Sundajskich, płn. Celebes, na wyspach Sula, płn. Molukach i Filipinach
• A. atthis taprobana – płd. Indie (na południe od rzeki Godawari) i Sri Lanka
• A. atthis floresiana – Bali i Małe Wyspy Sundajskie na wschód do wysp Wetar i Timor
• zimorodek kobaltowy (A. atthis hispidoides) – Celebes, Moluki i zachodnia część wyspy Nowa Gwinea oraz wybrzeża wsch. Nowej Gwinei z Archipelagiem Bismarcka, Wyspami d’Entrecasteaux i Luizjadami
• A. atthis salomonensis – wyspa Nissan i Wyspy Salomona z Buka i Wyspą Bougainville’a na płd.-wsch. do Makiry

Na obszarach o łagodnym klimacie przez cały rok, zimorodek zwyczajny nie podejmuje wędrówek, jednak na terenach, gdzie rzeki i zbiorniki wodne zamarzają zimą, ptaki te podejmują wędrówki po sezonie lęgowym. Większość ptaków zimuje w południowych częściach obszaru lęgowego, jednak nieliczne z nich przelatują nad Morzem Śródziemnym na południe do Afryki, a ptaki ze wschodniego zasięgu swojego występowania do Azji Południowo-Wschodniej. Zimorodki odbywają wędrówki głównie nocą, a niektóre populacje z Syberii muszą pokonać dystans niemal 3000 km pomiędzy terenami lęgowymi a zimowiskami.

Zimorodek zwyczajny jest szeroko rozprzestrzeniony w Europie, Azji i północnej Afryce, głównie na południe od równoleżnika 60°N. Jest powszechnym gatunkiem lęgowym na większości swojego rozległego zasięgu w Europie, w północnej Afryce głównie zimuje, jednak nieliczne populacje odbywają lęgi na wybrzeżu Maroka i Tunezji. W regionach o klimacie umiarkowanym, zimorodek zasiedla czyste, wolnopłynące strumienie i rzeki oraz jeziora z brzegami silnie porośniętymi roślinnością. Odwiedza zarośla i krzewy ze zwisającymi gałęziami blisko płytkiej, otwartej wody, w której żeruje. W zimie chętniej żeruje na wybrzeżach, często w estuariach, czy zatokach oraz wzdłuż skalistych wybrzeży. Populacje tropikalne spotykane są przy wolno płynących rzekach, nad namorzynowymi strumieniami, czy na bagnach^[19].

Zimorodki są ważnymi elementami ekosystemów i dobrymi bioindykatorami zdrowia społeczności słodkowodnych. Najwyższe gęstości ptaków lęgowych notowane są w siedliskach z czystą wodą oraz drzewami i krzewami na brzegach, co ułatwia obserwację ofiar. Siedliska wybierane przez zimorodki mają również najwyższą jakość wody, więc obecność tego ptaka potwierdza normę jakości wody.

W Polsce to nieliczny (niegdyś nieliczny lub średnio liczny) ptak lęgowy, spotyka się go na całym niżowym obszarze kraju. W latach 2008–2012 jego liczebność na terenie kraju szacowano na 2500–6000 par. Liczebność zimorodków wykazuje silne fluktuacje, co w dużej mierze zależy od przeżywalności tych ptaków w czasie surowych zim.

Długość ciała około 16 cm; masa ciała samców z podgatunku atthis 23–35 g, z podgatunku ispida 29–45 g, z podgatunku bengalensis 19–40 g, masa ciała samic z podgatunku atthis 30–35 g, z podgatunku ispida 34–46 g, z podgatunku bengalensis 20–30 g; rozpiętość skrzydeł 24–26 cm. Niewielki ptak z nieproporcjonalnie dużą głową, długim dziobem i krótkim ogonem. Głowa i dziób są niemal długości tułowia. Z wierzchu niebieski (grzbiet jasnoniebieski, skrzydła z zielonkawym odcieniem; barwa w pewnym stopniu zależy od oświetlenia), od spodu pomarańczowy z białym gardłem. Policzek i kantarek pomarańczowe, biała plama z boku szyi. W okresie lęgowym samica ma żuchwę przynajmniej w 2/3 zabarwioną różowawo-pomarańczowo, natomiast dziób samca jest cały czarny lub z niewielką ilością różowego przy nasadzie żuchwy. Młode ptaki obu płci mają cały czarny dziób, brązowe znaczenia na piersi i ciemny wierzch stóp. Głos to przenikliwy gwizd, często wydawany w locie. Mimo jaskrawego ubarwienia, trudno go zauważyć, kiedy czatuje nieruchomo nad wodą i często zdradza swoją obecność właśnie głosem.

Źródło: Zimorodek zwyczajny [online]. Wikipedia : wolna encyklopedia, 2020-10-06 09:46Z [dostęp: 2021-02-09 19:16Z]. Dostępny w Internecie: //pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zimorodek_zwyczajny&oldid=61020251

Co do kesza:

Seria keszy "Ptaki na Kozłówce" jest nietypowa ze względu na bliskie położenie jednego malunku od drugiego. Waszym zadaniem jest znalezienie lokalizacji danego ptaszka i odnalezienie kesza zgodnie z poniższą instrukcją.

Poręcz na lewo od muralu, górna część.