#12 - Kotlina Turoszowska pieszo lub rowerem

Pomysł na założenie skrytek w Kotlinie Turoszowskiej narodził się podczas przygotowywania Pierwszego Pieszego Rajdu Kotliny Turoszowskiej w Bogatyni.

I Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 30 czerwca 2019 roku o dystansie 60 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 203 uczestników.

Na starcie pojawiło się 187 uczestników a do mety dotarło 151 startujących.

W Pierwszym Pieszym Rajdzie Kotliny Turoszowskiej udział wzięli uczestnicy z krajów: Polski, Czech, Słowacji oraz Niemiec.

Po 6 godzinach i 18 minutach pierwszy uczestnik rajdu dotarł na metę.

Trasa Rajdu prowadziła przez trzy kraje: Polska, Czechy, Niemcy.

II Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 19 czerwca 2021 roku o dystansie 61 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 207 uczestników.

Na starcie pojawiło się 173 uczestników a do mety dotarło 123 startujących.

Po 9 godzinach i 20 minutach pierwszy uczestnik rajdu dotarł na metę.

Tym razem trasa rajdu odbyła się tylko w Polsce.

III Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 18 czerwca 2022 roku o dystansie 62 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 230 uczestników.

Na starcie pojawiło się 193 uczestników a do mety dotarło 164 startujących.

Trasa Rajdu prowadziła ścieżkami po polskiej jak i czeskiej stronie :)

IV Rajd Kotliny Turoszowskiej odbył się 17 czerwca 2023 roku o dystansie 62,5 km.

Chęć udziału w Rajdzie zadeklarowało 235 uczestników.

Na starcie pojawiło się 191 uczestników a do mety dotarło 162 startujących.

Trasa Rajdu prowadziła ścieżkami po polskiej jak i czeskiej stronie gdzie było 1 800 m przewyższeń.

Najstarszy uczestnik rajdu miał 76 lat i pochodzi z Gdańska.

W rajdzie udział wzieła Dorota Szparaga, która przeszła samotnie Via Alpina Red Trail - 2 650 km.

INFORMACJA O KOTLINIE TUROSZOWSKIEJ:

Kotlina Turoszowska znajduje się w powiecie zgorzeleckim, w gminie Bogatynia oraz w przygranicznym obszarze Republiki Czeskiej na terenie gmin Hradek nad Nisou oraz Chrastava

Oprócz znajdowania skrytek będzie możliwość poznania historii Kotliny Turoszowskiej dawnej i obecnej.

TRASA PĘTLI KOTLINY TUROSZOWSKIEJ:

Pętla Kotliny Turoszowskiej zaczyna się na placu przy Dworcu Historii w Bogatyni i będzie przebiegać ścieżką Śladami Przeszłości do Opolna Zdrój. Następnie ścieżką przemytników dotrzemy do drogi asfaltowe (Bogatynia – Sieniawka), którą kierujemy się do Kopaczowa.

Następnym miejscem jest Styk Trzech Granic gdzie znajdujemy szlak zielony, którym podążamy wzdłuż Nysy Łużyckiej do Trzcińca Górnego, tu znajdują się ruiny Zamku Ronów.

Drogą polną kierujemy się do Działoszyna, a drogą asfaltową idziemy przez Posadę, Bratków, Krzewinę aż dochodzimy do Lutogniewic.

W Lutogniewicach kierujemy się na pas graniczny drogą szutrową dochodzimy do drogi asfaltowej (Działoszyn – Wyszków), którą kierujemy się do Wyszkowa. Następnie zwałowiskiem zewnętrznym zwanym hałdą dochodzimy do Bogatyni.

OPIS Z TABLIC TURYSTYCZNYCH

"Ścieżka historyczna – śladami przeszłości"

Stworzonej dzięki pomysłowości i pracy wolontariuszy PGE w 2015 roku

Nie istniejąca tablica nr 5 - JASNA GÓRA

Stoisz w najwyższym punkcie, najwyżej położonej miejscowości w gminie Bogatynia.

Jasna Góra, wzmiankowana po raz pierwszy na początku XIV w to łańcuchowa wieś łużycka ciągnąca się wzdłuż starej Drogi Kościelnej z Bogatyni aż pod szczyt Guślarza (569 m n.p.m) który znajduje się po czeskiej stronie granicy.

Jasna Góra, podobnie jak cześć Bogatyni należała do średniowiecza Rady Miasta Żytawa. Pierwszą szkołę wzniesiono tu 1666 roku, a 1728 roku, w pobliżu dzisiejszego boiska, wybudowano nie istniejący dziś wiatrak.

Między Jasną Górą a Opolnem znajdują się zarośnięte kamieniołomy trachyfonolitów, z których wydobywano kamienie używane do budowy tutejszych domów.

Wieś słynęła w okolicy z doskonałych wód źródlanych i studziennych oraz ze wspaniałego widoku na okolice. W epoce romantyzmu, kiedy modne stały się wycieczki góry, panorama roztaczająca się z Guślarza przyciągała licznych spacerowiczów kurujących się w Opolnie-Zdrój. Zimą organizowano tu cieszącą się dużą popularnością kuligi. W Jasnej Górze na przełomie XIX i XX wieku funkcjonowało sześć gościnców oferujących kuracjuszom jadło, napitek i odpoczynek w drodze na Guślarz, a na szczycie od 1872 do 1948 roku działała gospoda. W kronice Bogatyni jest wzmianka, że góra zwana po czesku Vychledy (Widok), a po niemiecku Guckelsberg (Kogucia Góra) była dawniej, miejscem pogańskich obrzędów – guseł, stąd obecna polska nazwa.

Masyw Guślarza zbudowany jest gnejsów łużyckich, ale na szczycie występuje bazaltowa skała, na której wzniesiono drewnianą platformę widokową. Nieopodal można zobaczyć słup Saksońskiej Sieci Triangulacyjnej z 1864 roku, ruiny gospody i stare kasztanowce rosnące niegdyś przed wejściem na werandę.

17 września 1779 roku cesarz Józef II Habsburg podczas swojej wizyty w Saksonii odwiedził Guślarz i Jasną Górę. Piękne stare lipy, rosnące we wsi, mogą pamiętać wizytę monarchy.

Skromny obelisk z szarego granitu upamiętnia 26 ofiar I wojny światowej, poborowych mieszkających w chwili mobilizacji w Jasnej Górze. Większość żołnierzy zginęła we Francji, aż siedmiu w bitwie pod Sommą i czterech w Perthes. Kilku Jasnogórzan poległo na froncie wschodnim w okolicy Jekaterinosławia i Homla oraz Siedmiogrodzie. Najmłodszy miał 19 lat, a najstarszy 50 lat.

Do wojny trzydziestoletniej Górne Łużyce należały do Czech. Obecna granica biegnąca po północnej stronie Guślarza pojawiła się 1635 roku i jej przebieg nie zmienił się do dziś.

Początkowo rozdzielała terytoria Królestwa Czech (od 1849 r. Cesarstwo Austrii, później Austrio-Węgry) i Saksoni ( od 1871 r. Cesarstwo Niemieckie), po 1918 roku Czechosłowacji i Niemiec, od 1945 roku Polski i Czechosłowacji i ostatecznie, od 1993 roku Polski i Republiki Czeskiej. W terenie przygranicznym kwitł przemysł nazywany "czarnym rzemiosłem". Przemytniczą ścieżkę z Jasnej Góry do Horneho Vitkova wykorzystywano do szmuglowania gorzałki, tytoniu, czeskiego szkła, cukru, kawy, rodzynek czy prochu strzeleckiego.

Dziś na drugą stronę granicy warto wybrać się na wędrówkę Nowym Szlakiem Grzbietowym (Nova Hrebenovka) czy odwiedzić Curię Vitkov – replikę grodu wczesnośredniowiecznego wielmoży.

ŹRÓDŁO:

Tablice informacyjne na trasie ułożonych skrytek "Kotlina Turoszowska pieszo lub rowerem"

Książka "BOGATYNIA I OKOLICE ZARYSY DZIEJÓW" - Marian Iwanek i Elżbieta Orłowska

Książka "Polskie Górne Łużyce" - Waldemar Ben

Książka "Królewska Dolina Górnołużyckiej Ścieżki Działoszyn" – Ryszard Zawadzki

Książka "Im Zittauer Zipfel"

Fundacja Rajd Kotliny Turoszowskiej