We wsi Dyle (gmina Biłgoraj) przypadkowo odkryłem ruiny dziwnych budowli, które mnie zaintrygowały. Jedne w lepszym stanie, drugie w gorszym, ale wszystkie zarośnięte krzakami i zapomniane. Przypominały bunkry. Okazało się, że to pozostałości dawnych pieców do wypalania wapna tzw. wapienniki. Niestety niewiele można znaleźć informacji na ich temat, a raczej na temat ich występowania akurat w Dylach. W informacjach na temat wsi Dyle jest jedynie mowa o dawnym folwarku z XIX w., przy którym działał piec wapienny. Lecz ja naliczyłem ich tutaj 9. W przewodnikach tras rowerowych można się spotkać z opisem przy trasie Dyle – Ignatówka, że w przeszłości funkcjonowały tu wapienniki. Tak czy siak, można spokojnie założyć, że ich historia sięga funkcjonującego folwarku w Dylach, czyli XIX wieku. Ciekawa pozostałość historyczna, niespotykana w innych miejscowościach Biłgorajszczyzny.
Piece te są zupełnie niewidoczne z szosy, kryją się w gąszczu krzaków i lasu, ale łatwo można je dojrzeć na zdjęciach lotniczych w serwisie www.geoportal.gov.pl włączając zakładkę „rzeźba terenu (ISOK cieniowanie)” - (zobacz zdjęcie).
Piec, w którym ukryta jest skrzynka jest położony kilka metrów od drogi gruntowej, więc łatwo do niego dojść (a nawet dojechać samochodem). Trzeba zjechać z szosy w tę drogę gruntową zaraz obok przystanku autobusowego i, albo zaparkować, albo podjechać dalej. Lepiej jednak zaparkować, gdyż po drodze do skrzynki mijamy inne piece, które również można przy okazji poeksplorować.
Żeby podjąć skrzynkę nie trzeba wchodzić na samą górę pieca. Jeżeli ktoś chce tam wejść w celach poznawczych to należy zachować ostrożność, gdyż piece są niezabezpieczone i można do nich wpaść jak do studni (zobacz zdjęcie).
Wszystkich rozsianych po terenie pieców jest 9 sztuk (zdjęcie). W okolicy ukrycia skrzynki są pozostałości czterech pieców oddalonych od siebie o około 50 m. Skrzynka schowana jest w piecu wysuniętym najbardziej na wschód (zdjęcie).
Skrzynka to niewielki, ale pojemny klipsiak z gadżetami na wymianę, lub podarowanie, w zewnętrznym murze pieca. W środku jest ołówek.
Miłych wrażeń.