Opis miejsca:
Pomnik Pamięci Potomnym stoi w lesie na skraju wsi Przysietnica, przy drodze prowadzącej w kierunku Izdebek. Pomnik został tutaj usytuowany dzięki kołom Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Brzozowie i Krośnie. Upamiętnia potyczkę żołnierzy Armii Krajowej z Niemcami. Pomnik został zaprojektowany przez artystę metaloplastyka Adama Zarycha z Bliznego a odsłonięty przez córkę jednego z uczestników walk Panią Zofię Kurowską w 1993 roku.
Pomnik jest również hołdem złożonym żołnierzom AK placówki ZWZ Przysietnica, tj. Stanisławowi Hliwie rozstrzelanemu w Oświęcimiu a także Karolowi Hliwie i Franciszkowi Brajewskiemu, którzy zmarli w obozach koncentracyjnych.
Historia:
Koniec wojny zaznaczył się na Podkarpaciu nasileniem walki dywersyjnej żołnierzy Armii Krajowej. 26 czerwca 1943 roku przed południem odbyła się potyczka pomiędzy żołnierzami AK wracającymi z akcji w Sanoku a policjantami niemieckimi granatowymi. Polscy żołnierze zostali zaskoczeni podczas zmiany koła w samochodzie przez przeważającą liczebnie siły niemieckie. Atakujący Niemcy przybyli na 30 furmankach, na których było po czterech uzbrojonych Niemców nie dając Polakom najmniejszych szans w starciu. Wywiązała się walka, w trakcie której jeden z żołnierzy Franciszek Płonka, pseudonim „Kubacki” zginął na miejscu. Władysław Michalski („Orlik”) został pojmany a następnie zakatowany w trakcie przesłuchania. Dwóm innym udało się uratować życie, ale gdy wrócili do swojej miejscowości (Łężany), zostali aresztowani przez gestapo i rozstrzelani w Warzycach. Byli to: Józef Kurowski („Klon”) oraz Jan Wilkowski („Jurand”). Jest duże prawdopodobieństwo, że miejsce ich pobytu zostało zdradzone. Ocalał tylko jeden z uczestników potyczki, tj. „Korczak”, który ukrył się na mostku nad potokiem.
Ciekawe miejsca w okolicy:
Kościół konsekrowany 1928 w Przysietnicy
Dawna willa biskupów przemyskich, drewniana (pocz. XX w.) w Baniskach (na granicy Przysietnicy i Brzozowa)
Literatura:
"Przysietnica. Zarys dziejów", Jan Olejko, Przysietnica 1999, Muzeum Regionalne im. dr A. Fastnachta w Brzozowie
Skrzynka została założona dzięki finansowej pomocy Ministerstwa Sportu i Turystyki.
SKRZYNKA NIEBEZPIECZNA ZE WZGLĘDU NA BRAK PARKINGU. SERPENTYNY, PRZY KTÓRYCH ZNAJDUJE SIĘ POMNIK! OSTROŻNIE! NIE DAJ SIĘ ROZJECHAĆ!
Przy pomniku jest miejsce parkingowe na dwa samochody.