Grodzisko stanowi pozostałość wczesnośredniowiecznego grodu, z którym łączone są do dziś widoczne wały ziemne. Stanowi unikatowy element krajobrazu jako grodzisko wyżynne, prawdopodobnie typu refugialnego. Jest jednym z nielicznych dobrze zachowanych tego typu obiektów na Lubelszczyźnie.

Gród na terenie dzisiejszej wsi Bończa funkcjonował w okresie wczesnego średniowiecza, prawdopodobnie jako refugium - miejsce schronienia dla mieszkańców okolicznych osad otwartych. Został zniszczony gwałtownie, wskutek pożaru. Grodzisko w Bończy (d. Kukawce) jest anonimowe w przekazach pisanych. Do literatury obiekt wprowadził Stanisław Skibiński w 1961 roku.

Zajmuje kulminację wzgórza, zwanego Zamczysko - najwyższe wzniesienie wśród pasma wzgórz o nazwie Bałkany. Majdan ma kształt owalny o średnicy około 50 m. jest otoczony wałem ziemnym, od strony wschodniej wał jest podwójny i prowadzi tu wjazd do grodziska. Podczas prac archeologicznych, po rozkopaniu około 50 m2 rozpoznano umocnienia obronne grodu i okazało się, że wykonane są z konstrukcji palowej. Stopień ich zachowania świadczy o gwałtownym pożarze grodu. Ponadto z wykopów wydobyto około 10 fragmentów ceramiki pochodzącej z wczesnego średniowiecza.\

Grodzisko ma kształt zbliżony do prostokąta o zaokrąglonych narożach i wymiarach 35 x 50 m (pow. 0,18 ha). Jest otoczone pojedynczym wałem o szerokości 3-5 m. W części północno-wschodniej znajduje się wyprofilowana platforma i być może pozostałości odcinkowego wału wzmacniającego obronność grodziska od strony pasma wzgórz. U podnóża znajduje się intencjonalnie uformowana dookolna płaszczyzna (droga?) o szerokości 2-3 m. W przekopie przez wał stwierdzono wystąpienie zwęglonej konstrukcji drewnianej, przypuszczalnie skrzyni (?) (belki wzdłużne i prostopadłe oraz słupy) wewnątrz wypełnionej gliną (polepą). Chronologia obiektu X-XIII wiek.

Jak dotrzeć do grodziska:

Z parkingu udajemy się utwardzoną drogą leśną do waypointa 1, tam przy słupku z oznaczeniem "zabytek" skręcamy w lewo na niebieski szlak pieszy, na drzewach są oznaczenia. Ścieżką idziemy jakieś 200m aż zauważymy wzniesienie, to właśnie jest grodzisko, nie da się go przegapić. Na górę wchodzimy ścieżką wiodącą dość łagodnie dookoła  lub dla bardziej ambitnych od razu po zboczu wzniesienia ;) 

Co do kesza:

Skrzynka znajduje się na szczycie grodziska. W dziupli.