Patronem tej skrzynki jest :

MAX TAU
W cyklu “Panteon Bytomski, czyli 75 sylwetek na 750-lecie miasta” prezentujemy postać Maxa Taua. Ten wybitny pisarz, badacz literatury i wydawca urodził się 19 stycznia 1897 roku w Bytomiu. Ceniony w Europie Zachodniej jako jedna z ważnych postaci w literaturze niemieckiej i skandynawskiej XX wieku, w Polsce znany jest jedynie wąskiemu gronu germanistów i historyków literatury.
Urodzony w rodzinie bytomskich Żydów Max Tau ukończył w rodzinnym mieście szkołę powszechną i przygotowywał się do zawodu kupieckiego. Opuścił Bytom w roku 1917, by na Akademii Królewskiej w Poznaniu rozpocząć studia nad literaturą niemiecką. Naukę kontynuował w Berlinie, Hamburgu i Kilonii, gdzie w roku 1928 uzyskał doktorat z filozofii. Trafił do berlińskiego wydawnictwa Bruno Cassirera, gdzie pracował jako lektor. Jednocześnie zajmował się publicystyką prasową i radiową. Jako badacz literatury zadebiutował studiami nad twórcami śląskimi, między innymi Irmą Erben-Sedlatzek z Tarnowskich Gór oraz bytomskim pisarzem i poetą Bruno Arndtem, któremu poświęcił wydaną w 1920 roku osobną pracę. Wcześnie zainteresował się literaturą norweską, publikując wiele na jej temat (propagował m. in. twórczość Sigrid Undset i Olava Duuna). Jako wydawca był inicjatorem kilku serii wydawniczych z literatury pięknej, promował także młodych twórców.
Dzięki nawiązanym w Norwegii przyjaźniom, kraj ten stał się dla Taua przystanią po opuszczeniu, a właściwie zorganizowanej podobno w ostatniej chwili ucieczce z III Rzeszy w roku 1938. Zamieszkał w Oslo i rozpoczął pracę w wydawnictwie Johana Grundta Tanuma. Przygotował tam norweskie wydania dzieł wybitnych niemieckich pisarzy: Thomasa Manna, Alberta Schweitzera, w późniejszym okresie także m. in. Liona Feuchtwangera i Hansa Hellmuta Kirsta. Zainteresowania Taua nie kończyły się na literaturze niemieckiej i norweskiej. “Odkrył” dla niemieckiego czytelnika twórczość Karela Čapka, był również wydawcą Nikosa Kazantzakisa (autora sławnej powieści “Grek Zorba”), z którym łączyła go przyjaźń. Żydowskie pochodzenie Taua zmusiło go po raz drugi do ucieczki przed nazizmem po wybuchu II wojny światowej. Trafił do Szwecji, gdzie również podjął działalność literacką i wydawniczą. W roku 1943 dzięki osobistemu wstawiennictwu norweskich pisarzy, m. in. Sigrid Undset, rząd emigracyjny Norwegii przyznał Tauowi obywatelstwo. Pisarz pozostał wierny przybranej ojczyźnie do końca życia - mogąc powrócić po wojnie do Niemiec, osiadł na stałe w Oslo. Doświadczony nazizmem i wojną, poświęcił się realizacji idei szerzenia pokoju przez literaturę. Założył w Oslo wydawnictwo “Księgarnia Pokoju” (Friedensbücherei), działające pod hasłem “Pokój na świecie sumą miłości i pokoju pomiędzy jednostkami”. Słynął jako człowiek otwarty i pozbawiony uprzedzeń. Mimo iż podkreślał, że jego ojczyzną jest przede wszystkim język niemiecki, nie odmawiał zaproszeń na spotkania bytomian wysiedlonych z rodzinnego miasta. W roku 1961 opublikował autobiografię “Kraj, który musiałem opuścić” (Das Land das ich verlassen mußte). Inne powieści Maxa Taua to między innymi “Wiara w ludzi” (Glaube an die Menschen), “Bo nad nami niebo” (Denn über uns die Himmel), “Wygnaniec znajduje swój kraj” (Ein Flüchtling findet sein Land), “Na drodze pojednania” (Auf dem Weg der Versöhnung) i “Mimo wszystko” (Trotz allem).
Tau był laureatem wielu odznaczeń i nagród. Jako pierwszy otrzymał w roku 1950 prestiżową Nagrodę Pokoju, przyznawaną co roku przez niemieckich księgarzy podczas Targów Książki we Frankfurcie. Wśród jej późniejszych laureatów wymienić trzeba m. in. Astrid Lindgren, Yehudi Menuhina, Mario Vargasa Llosę, Vaclava Havla, Janusza Korczaka i Władysława Bartoszewskiego. Wygłaszając w roku 1974 laudację ku czci Maxa Taua z okazji przyznania mu Górnośląskiej Nagrody Kulturalnej Nadrenii Północnej-Westfalii Horst Bienek, autor słynnej Tetralogii Gliwickiej, powiedział: “Spodziewałem się znaleźć pisarza. Odkryłem człowieka, naprawdę wielkiego człowieka. Czyż to nie więcej niż pisarz?
Max Tau zmarł w Oslo 13 marca 1976 roku. W szkole jego imienia w Kilonii, mieście w którym zdobywał wykształcenie, od kilku lat działa prowadzona przez Polskie Stowarzyszenie Szkolne SAWA Szkoła Języka Polskiego.

NIE ZAPOMNIJ O LICZBIE !