Zachęcam do spaceru po terenie portu. Przy okazji można podjąć moją skrzynkę i dowiedzieć się czegoś o historii Nowej Soli. Kesz ukryty w miejscu publicznym, ale można bez problemu niepostrzeżenie go podjąć. Będzie potrzebna pęseta. Powodzenia

Powstanie portu związane jest bezpośrednio z warzelnią soli, którą uruchomiono w 1563 r., lokalizując ją przy starorzeczu, które szerokim łukiem otaczało wówczas wyspę, zwaną „Starym Laskiem”, połączonym z głównym nurtem w okolicach obecnego wejścia do portu oraz na wysokości Starej Wsi. W 1592 r. dokonano zamknięcia starorzecza. Od 1831 r. rozpoczęto pierwsze prace regulacyjne w obrębie basenu oraz kanału portowe­go.

W latach 40. XIX w. przygotowywano plany rozbudowy portu, ale projekt zarzucono. Dopiero 50 lat później powrócono do pla­nów przebudowy. Nabrzeże przeładunkowe umocniono konstruk­cjami ceglano-drewnianymi, na których umieszczono drew­niane pomosty, po których mogły przemieszczać się dźwigi parowe. Most w ciągu obecnej Alei Wolności zastąpiono nową, drewnianą budowlą o konstrukcji klapowej (1897 r.).

Uroczyste otwarcie portu, połączone z paradą parowców odbyło się 11 października 1897 r. Nowy port o łącznej po­wierzchni 58 027 m² (w tym 31 197 m² wody) składał się z dwóch basenów - portowego oraz stoczniowego (kanału portowego) o szer. od 45 do 100 m i 2 m głębokości przy średniej wodzie. Wielkość basenu porto­wego umożliwiała manewrowanie jednostkami o dł. do 60 m. Zimować tu mogło ponad 50 jednostek. Przy nabrzeżu przeładunkowym o dł. 250 m, stały 2 magazyny portowe, jeden prywatny i magazyn zbożowy. Towary przeładowywały najpierw 2, potem 4 dźwigi parowe oraz 1 dźwig prywatny.

Po I wojnie światowej w okresie dwudziestolecia międzywojennego w obrębie wejścia do portu prowadzono kilkakrotnie prace umacniania brzegu i regulacji rzeki. Między innymi główne nabrzeże przeładunkowe w basenie portowym wzmocniono stalową konstrukcją (tzw. ścianka Larsena). W 1927 r. oddano do użytku nowy most portowy. Stalową konstrukcję z ruchomym pomostem wykonała zielonogór­ska firma Beuchelt.

W 1927 r. administrowany przez władze miejskie port oddany został w dzierżawę Towarzystwu Parowej Żeglugi Rzecznej z siedzibą w Furstenbergu. Przez cały okres międzywojenny port był jednym z najbardziej użytkowanych portów na Odrze. Rocznie zawijało tu 1100 jednostek. W czasie II wojny światowej port odgrywał ważną rolę przeładunkową surowców i materiałów wojennych, wytwarzanych przez miejscowy przemysł. W czasie wojny nie był atakowany przez lotnictwo i jego infrastruktura pozostała nienaruszona. W przededniu zajęcia miasta przez wojska radzieckie, w lutym 1945 r., w porcie cumowało (zimowało) kilkadziesiąt barek i parowców. Po przejęciu miasta wojska radzieckie zajęły cały tabor żeglugowy. Wobec znacznego zniszczenia Głogowa w nowosolskim porcie Rosjanie urządzili bazę swojej flotylli, która obsługiwała Środkową Odrę. Po wojnie przejęcie przez władze polskie (Dyrekcję Okręgową Dróg Wodnych we Wrocławiu) nastąpiło w kwietniu 1946 r., ale cały tabor pływający się w rękach rosyjskich i służył do transportu majątku zarekwirowanego w Niemczech i na przekazanych Polsce terenach. 28 maja 1947 r. podpisano w Nowej Soli akt przejęcia przez stronę polską flotylli odrzańskiej z rąk radzieckiej administracji wojskowej. Do 1949 r. portem zarządzały władze miasta, później administrację portu przejął armator odrzański - Przedsiębiorstwo Państwowe Żegluga na Odrze. Szukaj kłódki. Na początku lat 50. utworzono przy porcie Stację Obsługi Trasowej Żeglugi na Odrze, której siedziba mieściła się w budynku przystani kajakowej. Stacja funkcjonowała do 1998 r. Na terenie stoczni swoją placówkę posiadał także Urząd Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu. Wobec niewielkiej ilości taboru pływającego na Odrze na przełomie lat 40. i 50. wykorzystanie portu do celów przeładunkowych było niewielkie. W latach 60. liczba przeładunków wzrosła, a port obsługiwał znaczną liczbę jednostek armatorów polskich, czeskich, niemieckich i radzieckich. Na początku lat 70. przeprowadzono modernizację infrastruktury portowej. Basen portowy pogłębiono i ogrodzono. Przy grobli mostowej wybudowano nabrzeże wyposażeniowo-remontowe, gdzie wykonywano remonty barek motorowych i pchaczy. Port przystosowano do obsługi statków pasażerskich urządzając w kanale portowym przystań. Przez szereg lat stacjonował tu statek pasażerski Goplana, który obsługiwał trasę z Głogowa do Krosna Odrzańskiego. W 1981 r. port posiadał 1645 m nabrzeży, w tym 87 m uzbrojonych technicznie i 483 m nabrzeży manewrowo-postojowych. Wraz z kryzysem lat 80. i zmianami strukturalnymi na początku lat 90. sytuacja portów odrzańskich uległa pogorszeniu. Zmniejszeniu ulegały przewozy towarowe. Przez pewien czas działała w porcie prywatna firma przeładunkowa. Ogólny kryzys żeglugi na Odrze pogłębiły skutki powodzi w 1997 r. Po powodzi żegluga na środkowym odcinku Odry została poważnie ograniczona, a na przełomie stulecia, ze względu na niskie stany wód, praktycznie zamarła. W ten sposób port stracił na znaczeniu. Praktycznie wykorzystywano tylko kanał portowy.

Informacje ze strony http://www.odra2014.pl/article,pl,88,historia_nowej_soli.html