Kaliski Dworzec Kolejowy swą działalność rozpoczął w chwili ukończenia budowy linii kolei Warszawsko-Kaliskiej co miało miejsce15 listopada 1902 r. o godzinie 8.00, kiedy to  odjechał pierwszy pociąg do Warszawy. Lokomotywa parowa ciągnęła cztery luksusowe  pulmanowskie wagony. W pierwszą podróż udało się 67 pasażerów. Pociąg przebył trasę ze średnią prędkością około 25 km na godzinę.

Dworzec w owym czasie stanowiły zadaszone perony a nieco później wybudowano niewielkie budynki. Torowisko o rozstawie szyn 1535 mm znajdowało się mniej więcej na tym samym terenie co obecne.

Kalisz w 1902r był miastem przygranicznym i stanowił część składową Imperium Rosyjskiego. Polityka prowadzona przez władze rosyjskie względem Cesarstwa Niemieckiego oraz względy strategiczne spowodowały, że nowo wybudowana linia kolejowa kończyła się na Kaliskim Dworcu. Podróżni udający się do Niemiec dojeżdżali pociągiem do Kalisza a następnie przesiadali się na wozy konne które dowoziły ich do przejścia granicznego w Skalmierzycach i po jej przekroczeniu również wozami konnymi dojeżdżali do dworca Ostrowskiej Unii Kolejowej który można jeszcze oglądać  przy Placu Wolności w Skalmierzycach.

Pierwszymi znaczącymi zmianami na Dworcu Kaliskim były: wybudowanie i oddanie do użytku w 1905r budynku dworcowego projektu architekta Czesława Domaniewskiego oraz rok później 28.10.1906r uruchomienie odcinka linii łączącej dworzec w Kaliszu z nowo wybudowanym dworcem w Skalmierzycach. Odcinek ten ze względu na różnice w szerokościach rozstawu szyn jakie obowiązywały w Imperium Rosyjskim i Cesarstwie Niemieckim oraz pozostałych państwach Europy zachodniej, posiadał podwójne tory o normalnym i szerokim prześwicie.

Szeroki tor (1524 mm) na kaliskim dworcu znajdował się po południowej stronie budynku dworcowego zaś normalny tor (1435 mm) który kończył się na wschodnim końcu budynku po północnej jego stronie. O takiej organizacji Kaliskiego Dworca oraz Kalisko-Skalmierzyckiego odcinka linii zadecydował układ międzyrządowy zawarty w Berlinie 06.12.1904r. W wyniku tego porozumienia pociągi pasażerskie od strony rosyjskiej dojeżdżały po szerokim torze do Skalmierzyc gdzie dokonywano odprawy celnej. Natomiast pociągi od strony pruskiej dojeżdżały linią normalnotorową do Kalisza, gdzie miała miejsce kontrola celna.

Wygląd budynku dworca z tego okresu można zobaczyć na stronie: http://kalisz.fotopolska.eu/Kalisz/b3600,Dworzec_kolejowy.html

Na stronie tej można również prześledzić jak zmieniał się w wyniku różnych zdarzeń i wydarzeń, wygląd budynku dworca oraz najbliższa jego okolica w kolejnych latach.

Najistotniejszymi wydarzeniami mającymi znaczący wpływ na wygląd dworca były:

• • • znaczne zniszczenie Dworca w roku 1914 przez wycofujące się wojska rosyjskie;

• • • w czasie ofensywy niemieckiej podczas I wojny światowej (grudzień 1914r), zwężenie rozstawu torów o 89 mm (przez Niemców) i rozbudowa torowiska o drugi tor;

• • • po zakończeniu działań I wojny światowej, odbudowa Dworca (1918r) i przystosowanie torów po północnej stronie budynku dworcowego na torowisko stacyjne;

• • • w czasie II Wojny Światowej w ramach planu Otto a potem Ostbau-Programm  budowa wierzy ciśnień (1941r), rozbudowa i przebudowa  „torowiska stacyjnego” w części zachodniej dworca i modernizacja budynku dworcowego. Pod koniec II Wojny Światowej po wkroczeniu Wojsk Radzieckich przekucie torów na „szeroki tor” i ponowny powrót do „normalnych torów” zaraz po zakończeniu wojny.;

• • • w okresie powojennym dobudowa w zachodniej części dworca bocznic kolejowych prowadzących do powstających przy ul. Obozowej i Wrocławskiej zakładów przemysłowych, usługowych i handlowych, budowa nowej nastawni;

• • • kilkakrotne przebudowy i remonty budynku dworcowego w latach 1948 – 1990;

• • • budowa i uruchomienie w 1975r trakcji elektrycznej.

Z Dworca kaliskiego pod koniec lat 80 można było dojechać pociągiem do Moskwy, Baku, Odessy, Pragi, Frankfurtu nad Menem, Drezna, Paryża, Calais.

Niestety zmiany strukturalne gospodarki polskiej jakie nastąpiły po 1990 roku spowodowały stopniowe pogarszanie się systemu kolei. Koniec centralnego planowania i państwowych dotacji, ujawniły, że na wielu liniach koszty znacznie przewyższają przychody. Swoje zrobiło też załamanie gospodarcze i wynikająca z niego likwidacja miejsc pracy, do której w związku z tym wiele osób przestało dojeżdżać. Skutki wszystkich tych zjawisk można było również zauważyć na kaliskim dworcu. Przede wszystkim systematycznie zmniejszała się ilość przejeżdżających pociągów osobowych i towarowych. Zlikwidowano większą część bocznic oraz torowisk stacyjnych. Stopniowo oddawano w dzierżawę lub sprzedawano kolejowe  budynki magazynowe a budynek dworca zupełnie opustoszał i zaczął niszczeć. Podobnie miała się rzecz z peronami i torowiskiem.

Taki stan rzeczy trwał do maja 2013r kiedy to staraniem PKP rozpoczął się generalny remont zaniedbanego budynku dworcowego. Prace remontowe z przerwą w 2014r zakończono w listopadzie 2015r i objęły m.in. dostosowanie obiektu do potrzeb osób niepełnosprawnych, renowację elewacji oraz zabytkowych elementów wnętrz, wymianę drzwi, okien, instalacji i poszycia dachu. Zmodernizowano i wyremontowano również perony oraz odnowiono  najbliższe otoczenie dworca. Obecnie pozostały jeszcze do wyremontowania place przed północną i wschodnią stroną budynku dworca. W obecnej chwili na kaliskim dworcu kolejowym jak naliczyłem zatrzymuje się 26 pociągów pasażerskich w tym jednostki Dart a i coraz częściej można zauważyć przejeżdżające pociągi towarowe. Miejmy nadzieję, że są to oznaki odradzania się polskiej kolei.

Skrzyneczka poświęcona świeżo wyremontowanemu Kaliskiemu Dworcowi Kolejowemu ukryta została w miejscu wskazywanym przez współrzędne które ustalono z dokładnością 4 metrów. Podczas poszukiwań należy jednak dla dobra skrzynki uważać na zainstalowane kamery oraz ruch pieszy i zaparkowane w pobliżu samochody z kierowcami. Życzę powodzenia w poszukiwaniach.