Muzeum Wsi Słowińskiej powstało w 1963 r. celem zachowania dziedzictwa kulturowego dawnych mieszkańców Kluk i okolic, którzy będąc pochodzenia słowiańskiego, zostali zgermanizowani i po II wojnie światowej w większości wyjechali do Niemiec. Ostatni z nich przebywali na obszarze wokół jezior Gardno i Łebsko do lat. 70. XX w. 

Dawniej Kaszubi, do których zaliczali się Słowińcy (czyli tzw. Kaszubi nadłebscy), zamieszkiwali rozległy obszar między Odrą a Parsętą. Jednak napływająca na te tereny ludność pochodzenia germańskiego coraz bardziej spychała ich na wschód, zajmując początkowo tylko miasta. Pomorskie wsie były dla nich mało atrakcyjne.

Kluki były ostoją dla nadłebskich Kaszubów, otaczające wieś bagna i torfowiska sprzyjały izolacji i zachowaniu języka oraz świadomości odrębości kulturowo-etnicznej. Mieszkańcy wsi zajmowali się przede wszystkim rybołówstwem. Dopiero przeprowadzona w latach 20. XX w. na szeroką skalę melioracja pozwoliła na upowszechnienie rolnictwa i dzięki temu rozwinęła ubogie do tej pory w większości gospodarstwa.

Postępująca i praktykowana w sposób celowy od końca XVIII w. germanizacja skutecznie czyniła z rdzennych mieszkańców regionu słowińskiego Niemców. Przed wybuchem II wojny światowej już tylko nieliczni z nich znali jakieś kaszubskie słowa. Po wojnie ich sytuacja diametralnie zmieniła się. Za Odrę wysiedlono około 200 Klukowian. Na Pomorze trafili z kolei osadnicy ze wschodu, głównie z Wileńszczyzny. Mówiących po niemiecku autochtonów traktowali jak wrogów, wyzyskiwali ich i okradali. Przykre doświadczenia sprawiały, że nie nie chcieli oni dłużej żyć na ukochanej ziemi. Decydowali się dobrowolnie wyjeżdżać. Kluki opustoszały. 

Muzeum Wsi Słowińskiej to jedyny w Polsce skansen, w którym pokazuje się zrekonstruowany fragment wsi i jest to fragment ulokowany w środku wsi do dziś funkcjonującej. Trzy zagrody stoją w miejscu ich pierwotnej lokalizacji, pozostałe przeniesione zostały z innych części wsi i posadowione w pustych miejscach po dawnych słowińskich siedliszczach. Dzięki takiemu zabiegowi muzeum jest niezwykle autentyczne i prezentuje kulturę materialną rdzennych mieszkańców Kluk i okolic z różnych okresów jej istnienia.

Wiele lat temu Brunon Klück powiedział o tym wyjątkowym miejscu: "Kluki, które są jedne tylko na świecie...". Zapewniamy Was, że dokładnie tak jest.

Skrzynkę podjąć można przez cały rok, oprócz dni: 1.01., I dzień świąt wielkanocnych, 1 i 11.11. oraz 25.12, w okresie 4.05.-31.08. w godzinach od 10:00 do 18:00, 1.09.-3.05. od 9:00 do 16:00. Nie trzeba wchodzić na teren skansenu i kupować biletu, ale zachęcamy, by będąc w Klukach, odwiedzić to wyjątkowe muzeum na wolnym powietrzu. 

Dla pierwszego znalazcy w keszu znajduje się biały bilet, uprawniający do bezpłatnego wstępu do muzeum. Polecamy wykorzystać go latem, gdy odbywają się tam liczne imprezy plenerowe i skansen zyskuje atmosferę "żyjącej" wsi.

Strona muzealna

Profil na fb