Krupe położone jest na krańcu Pagórów Chełmskich, w dolinie niedużego potoku, prawego dopływu Wieprza, tuż przy drodze do Chełma. Miejscowość wzmiankowana jest od połowy XV w., jako posiadłość Krupskich herbu Korczak. Około 1577 r. dobra przeszły na własność Pawła Orzechowskiego z Dorohuska herbu Rogala, podkomorzego chełmskiego, którego syn Stanisław w 1648 r. sprzedał je Stanisławowi Niemiryczowi, ten zaś wkrótce potem Rafałowi Buczackiemu. Od 1670 roku do 1780 r. w rękach Rejów. Później miejscowość zmienia często swych właścicieli i w okresie od końca XIX w do 1944 r. była w posiadaniu Okulicz- Kozyrynów. Paweł Orzechowski, znany działacz sejmowy obozu egzekucyjnego, zagorzały arianin a przy tym bliski współpracownik kanclerza Jana Zamoyskiego, po dorobieniu się w szybkim czasie znacznego majątku, wzniósł w Krupem wspaniałą rezydencję zaopatrzoną w  potężne obwarowania. W skład zespołu warownego wchodziły : zamek właściwy, podzamcze, oraz majdan folwarczny połączony z zamkiem mostem na palach. . Do czasów dzisiejszych przetrwały pozostałości zamku, podzamcza raz folwarku. Od strony północno- wschodniej znajdowała się brama w murze do której prowadził most na palach łączący dziedziniec zamku z majdanem folwarcznym. W XVIII w. przy bramie wzniesiono nieduży budynek kaplicy. Baszta zbudowana została przy zachodnim narożniku skrzydła XVI –wiecznego. Jest ona na rzucie sześcioboku, dwukondygnacyjna na wysokiej sklepionej piwnicy. W parterze miesił się alkierz mieszkalny, także sklepiony a nad nim pomieszczenie zaopatrzone w kluczowe strzelnice. Baszta przykryta była dachem namiotowym. Z fortyfikacji obwodu warownego zachował się do dziś fragment bastei północnej wraz z resztkami przylegających do niego kurtyn. Widoczne są ślady podziału na trzy kondygnacje. Zamek w Krupem posiadał bogaty wystrój kamieniarski zewnętrzny i wewnętrzny, o czym świadczą pozostałe fragmenty, znajdujące się częściowo w muzeum w Krasnym stawie. Był wyposażony w piece z kafli glazurowanych z bogatą ornamentacją roślinna i figuralną. W połowie XVIII w. warownia krupska była kilkakrotnie plądrowana przez wojska nieprzyjacielskie. W 1648 r. obozował tu Bohdan Chmielnicki ze swoimi wojskami. W  1655 r. oddziały Chmielnickiego wraz z wojskami moskiewskimi ponownie opanowały zamek. W 1656 r. byli tu Szwedzi, a w1657 r. wojska Rakoczego. Zamek został całkowicie spustoszony i tylko w roku 1665prowizorycznie przykryto go dachem słomianym. W końcu XVIII w. fortyfikacja obwodu była już w ruinie, jeszcze tylko w samym zamku kilka izb nadawało się do użytkowania. W rezultacie szacowne mury ówcześni właściciele pozostawili losowi, nie odbudowując zamku. Natomiast obok wznieśli w XVIII w. skromny w rozmiarach murowany dwór. Obwód warowny w Krupem przystosowany był do krótkotrwałej obrony przed niedużymi zagonami nieprzyjacielcielskimi i zajazdami. Służył do zabezpieczenia zarówno rezydencji pańskiej, jak również całego folwarku, a nadto stanowił schronienie dla okolicznych ziemian i włościan. Stąd też jego rozmiary . Tego typu fortalicje z przełomu XVI –XVII w. były typowe przed wszystkim dla południowo – wschodnich kresów Korony, na nich też niewątpliwie wzorował się Orzechowski przy budowie warowni w Krupem.

Co do kesza:

Weź coś do pisania. Mały i łatwy keszyk.  Powodzenia.

Powodzenia